Het inzetten van moderne westerse tanks in Oekraïne is nog niet zo eenvoudig

Voordat Washington overstag ging, hield het Amerikaanse ministerie van Defensie nog de boot af over het sturen van Amerika’s belangrijkste gevechtstank, de 60.000 kilo zware M1 Abrams, naar Oekraïne. “De M1 Abrams is een buitengewoon capabel en effectief gevechtssysteem”, aldus een hoge militaire functionaris. “Maar het is ook een zeer complex systeem dat veel onderhoud en veel logistieke ondersteuning vereist.”

Kortom: de Abrams zou volgens Washington geen goede keuze zijn. Oud-commandant van de Amerikaanse landmacht in Europa, luitenant-generaal buiten dienst Ben Hodges, ergerde zich hier groen en geel aan. Ja, het sturen en gevechtsklaar houden van de Abrams en de Duitse Leopard 2-tank wordt zeker niet gemakkelijk, vond ook Hodges.

Maar het Oekraïense leger zal volgens hem ook deze moeilijke klus klaren. “Hoezo?”, tweette Hodges over de vele beren op de weg die het Pentagon zag. “De Oekraïners zullen dat wel uitzoeken. Alsjeblieft geen neerbuigendheid meer van het Pentagon.”

Maandenlange opleiding

De Amerikaanse Abrams en de Duitse Leopard behoren tot de grootste en zwaarste hightechwapens die het Westen tot nu toe aan Oekraïne heeft geleverd. Net als met het Patriot-luchtverdedigingssysteem zullen de Oekraïners een maandenlange opleiding moeten doorlopen om de geavanceerde tanks te bedienen. Oekraïense soldaten zijn nu alleen tanks van Russische makelij gewend, vooral de lichtere en technisch eenvoudigere T-72.

Als de opleiding is afgerond, zullen de tanks ook hun weg moeten vinden naar het strijdtoneel. Rusland, dat de westerse tanks moet vrezen vanwege hun gevechtskracht en effectiviteit, zal erop gebrand zijn om de transporten via de Poolse grens te dwarsbomen. Eenmaal op het slagveld zullen de Oekraïners en het Westen een logistieke keten moeten opzetten om de tanks rijdend en schietend te houden.

Kiev staat onder grote druk, vanwege het verwachte voorjaarsoffensief van de Russen, om de westerse tanks snel in te zetten. Maar of het zal lukken met de Abrams, is nog maar de vraag. De basisopleiding van de Amerikaanse landmacht voor tankbemanningen duurt zo’n vijf maanden. De training voor de Leopard, die gemakkelijker is te bedienen, is korter.

“Een basisopleiding voor de Leopard duurt zo’n drie maanden”, zegt luitenant-kolonel Hans van der Linden, die zestien jaar ervaring heeft met de Leopard. “Daarna ga je naar je tankeenheid waar je nog veel moet oefenen, onder andere met rijdend schieten en doelen op lange afstand, zo’n 3,5 kilometer, onder vuur nemen.” Verwacht wordt echter dat de Oekraïners ervaren tanksoldaten zullen sturen. De opleiding kan dan korter.

Onderhoud en logistiek

“Onze ervaring is dat de Oekraïners heel goed nadenken wie ze sturen”, zegt Van der Linden, die onder andere als pelotons-en teamcommandant diende bij 11de Tankbataljon. “Het hangt er ook vanaf wat de Oekraïners willen leren, hoe ze de Leopard gaan inzetten en hoe snel ze de tanks willen hebben. Duidelijk is dat je met een opleiding van een week de vele voordelen van de Leopard niet uitbuit.”

Maar de Oekraïners zullen ook het onderhoud en de logistiek op orde moeten hebben. Militairen moeten worden opgeleid om Leopards te repareren en het Westen dient Kiev te voorzien van genoeg munitie en reserve-onderdelen. Van der Linden: “Rupsbanden kunnen breken en in erge gevallen zal je ook een complete reservemotor nodig hebben. Eenvoudige operaties kunnen bij de eenheid zelf worden verricht. Maar je moet ook een herstel-eenheid hebben achter de linies die beschikt over genoeg westerse onderdelen.”

Een andere complicerende factor is het gewicht. De Leopard weegt zo’n 62.000 kilo terwijl de T-72 met 42 ton veel lichter is. Van der Linden: “Als ze zich verplaatsen, moeten de Oekraïners daarmee rekening houden. Bij grote wateroversteken moet vooraf goed gekeken worden naar de classificatie van bruggen.”