Grijs, koud en snel donker: wat kan je doen aan een winterdip?

Januari staat vaak gelijk aan grijs en grauw weer en dat kan bij veel mensen voor een winterdip zorgen. Al zijn er wel manieren om die dip net iets minder diep te maken. Psychiater Kirsten Catthoor gaf in "De wereld vandaag" op Radio 1 vier tips.

Wetenschappelijk bekeken, is melatonine één van de belangrijkste oorzaken van een winterdip. "Melatonine is een hormoon dat je moe, loom of lusteloos maakt, het helpt dus om te gaan slapen. Daglicht helpt om de productie van melatonine stop te zetten. Zodra er licht binnenkomt via de ogen, gaat de productie van het hormoon verminderen en worden we alerter, wakkerder," legt psychiater Catthoor uit.

Hoe minder licht, hoe minder de productie van melatonine gedempt wordt, hoe groter de kans op een winterdip. Daarom is voldoende buiten zijn belangrijk, als dat niet lukt, zijn er ook handige hulpmiddelen: "Lichtbrillen kunnen helpen, dat zijn krachtige brillen met een hoge lichtintensiteit die de aanmaak van melatonine stopzetten. Je kan zo je hormonen weer in evenwicht brengen en de winterdip tegengaan."

Wanneer je in zo'n winterdip zit dan is de verleiding groot om meer te gaan slapen of om onder een dekentje in de zetel te kruipen, maar volgens psychiater Catthoor is dat geen goed plan. 

"Het belangrijkste bij psychische stabiliteit is dagstructuur: op hetzelfde moment opstaan, op hetzelfde moment gaan slapen, activiteiten plannen en dan ook echt gaan doen."

Het is dus geen goed idee om toe te geven aan dat slaperige gevoel: "Als je achterover gaat leunen, meer gaat slapen, dan gaat die dagstructuur uit evenwicht raken en kom je in een negatieve spiraal terecht. Dan wordt het nog moeilijker om de dag nadien te starten want dan is je slaappatroon verstoord."

Ook bewegen is heel belangrijk, uit onderzoek blijkt dat bewegen zelfs beter werkt dan medicatie. Bewegen activeert je neurotransmitters en die zorgen voor een fitter gevoel. "Buiten gaan wandelen en zo licht krijgen en bewegen is dus de perfecte combinatie."

Ook gezond eten kan een verschil maken, naar comfortfood grijpen is dus geen oplossing: "Snelle koolhydraten geven een vermoeidheidsdip bij de vertering en dat kan opnieuw zo'n negatieve spiraal in gang zetten. Je eet dus beter trage suikers, gezonde olie en noten bijvoorbeeld." 

Tijdens deze wintermaanden zweren verschillende mensen bij supplementen, maar in principe is dat niet nodig volgens Kirsten Catthoor: "Je hebt dat allemaal niet nodig als je voldoende groenten en fruit en gezonde vetten eet."

Vitamine D is een populair supplement dat veel mensen tijdens de wintermaanden bijnemen, maar ook dat heeft dus niet veel zin: "Vitamine D heeft een effect op lichamelijke processen, maar gaat niets doen aan een winterdip."