‘Schril contrast’ tussen geheime documenten bij Biden en Trump: ‘En dat speelt in het voordeel van Trump’

FBI-agenten doorzoeken de privéwoning van president Joe Biden. De Republikeinen gaan in de aanval. Democraten aarzelen om hem te verdedigen. Advocaten worden ingehuurd. Getuigen worden ondervraagd. De perschef wordt bestookt met vragen die ze niet kan of wil beantwoorden.

Maar temidden van het bekende schandaal in Washington zijn de opportuniteitskosten misschien wel de belangrijkste prijs die de president moet betalen: zelfs als het nieuwe onderzoek van de bijzondere commissie naar de slechte omgang met geheime documenten door zijn team niets oplevert, heeft het in politiek opzicht de voormalige president Donald Trump vrijgesproken van het hamsteren van geheime documenten.

‘Zaak van onbedoelde fouten’

De zaken verschillen duidelijk in hun specifieke details, zoals herhaaldelijk is opgemerkt. Biden werkte samen met de autoriteiten en nodigde hen uit zijn huis te doorzoeken, terwijl Trump zelfs na een dagvaarding zijn best deed om documenten terug te krijgen, wat een rechter ertoe aanzette een huiszoekingsbevel uit te vaardigen. Maar ze lijken genoeg op elkaar om ervoor te zorgen dat de Democraten de kwestie in de praktijk niet langer politiek tegen Trump kunnen gebruiken, en dat onderzoekers het moeilijker zullen hebben om hem strafrechtelijk te vervolgen.

“Ik denk dat als het onderzoek klaar is, de zaak Biden er uiteindelijk uit zal zien als een zaak van onbedoelde fouten - onzorgvuldigheid, maar geen moedwillige schending van de regels of de wet”, zegt David Axelrod, een voormalig adviseur van president Barack Obama. “De zaak Trump is veel anders en ernstiger. Maar in de rechtbank van de publieke opinie kunnen die lijnen nu vervaagd zijn.”

Ze zullen nog vager worden als bijkomende onthullingen van Biden’s zaak beetje bij beetje bijkomende schadelijke informatie opleveren. Democratische bondgenoten raken steeds meer gefrustreerd door het Witte Huis dat de ontdekking van geheime documenten twee maanden lang voor het publiek verborgen hield. Bovendien verstrekte het zelfs toen de zaak eenmaal bekend was slechts gedeeltelijke informatie en vervolgens verklaarde men dat het onderzoek voltooid was. Waarna er echter nog meer papieren opdoken.

De publieke perceptie dat iedereen het doet, zal alleen maar worden aangewakkerd door de laatste ontdekking van geheime documenten in het huis van voormalig vice-president Mike Pence in Indiana. Pence vroeg een advocaat om uit voorzichtigheid dossiers te doorzoeken, meldde CNN dinsdag, en toen de papieren eenmaal waren gevonden droeg hij ze onmiddellijk over aan de autoriteiten.

‘Ik heb niets fout gedaan’

Niemand is gelukkiger geweest met de ontwikkelingen dan Trump, die ze, zoals te verwachten was, heeft gebruikt om de aandacht af te leiden van zijn eigen foute omgang met documenten en de Democraten en de regering ervan te beschuldigen hem te viseren uit partijdigheid. Tijdens een inzamelingsactie dinsdag vertelde hij zijn aanhangers dat hij werd “vervolgd” door een “door Trump gestoorde” speciale aanklager, terwijl Biden “met de fluwelen handschoen wordt behandeld”.

“Biden loog tegen het Amerikaanse volk en gaf het ministerie van Justitie - of zoals ik het noem, het ministerie van onrechtvaardigheid - de nodige munitie om achter mij aan te gaan voor de misdaad die hij in feite heeft gepleegd”, aldus Trump in een video. “Het verschil is dat terwijl ik alles juist deed - ik heb niets fout gedaan - Biden alles fout deed.”

Tegelijkertijd hebben Republikeinen die zich ongemakkelijk voelen bij vragen over de voormalige president zich gehaast om te suggereren dat de twee zaken gelijkwaardig zijn of zelfs te beweren dat het gedrag van Biden erger was dan dat van Trump. “Ze lijken erg op elkaar en toch zijn er enkele verschillen”, zei Rupublikeins afgevaardigde voor South Carolina Nancy Mace zondag in Meet the Press op NBC. “Ze lijken op elkaar omdat ze allebei ten onrechte geheime informatie wegnamen uit de Nationale Archieven” en beveiligde faciliteiten, zei ze. Maar het verschil is dat sinds Biden zes jaar geleden zijn ambt verliet, “deze documenten verborgen waren; niemand wist ervan.”

Een nieuwe peiling geeft aan dat de meeste Amerikanen denken dat zowel Trump als Biden iets fout hebben gedaan. Zevenenzeventig procent van de ondervraagden van ABC News en Ipsos zegt dat Trump ongepast heeft gehandeld in de omgang met geheime documenten, terwijl 64% aangeeft dat Biden dat heeft gedaan.

Veel Amerikanen maken wel onderscheid in de ernst van de fouten: 43% zei dat het gedrag van Trump een “ernstiger punt van zorg” was, vergeleken met 20% die zei dat dat van Biden ernstiger was. Maar 30% vond ze even ernstig.

Procureur-generaal Merrick Garland heeft afzonderlijke speciale raadslieden benoemd om de zaken Trump en Biden te onderzoeken, een poging om ze van elkaar én, in theorie althans, van de politiek te isoleren. Maar alleen al het benoemen van een speciale raadsman voor beide zaken suggereert een zekere parallel in termen van publieke berichtgeving.

Reputatie van onpartijdigheid

Bovendien zal Garland toch de uiteindelijke beslissing maken inzake wat er in beide gevallen gedaan wordt, waardoor hij kan worden aangevallen wegens het hanteren van een dubbele standaard als hij in het ene geval wel en in het andere geval geen aanklacht zou indienen. Dat wordt nog ingewikkelder omdat het beleid van het ministerie van Justitie onder de vorige regeringen inhield dat een zittende president niet kan worden aangeklaagd, ook al is er bewijs van crimineel wangedrag.

Garland, een voormalige federale rechter die op zijn huidige post kwam met een tweepartijdige reputatie van onafhankelijkheid en rechtschapenheid, staat er nu tegenover sceptici op dat hij beide onderzoeken onpartijdig kan overzien, ook al gaat het in het ene geval om zijn baas en in het andere om de man die het tegen zijn baas opneemt in de presidentsverkiezingen van volgend jaar. “De rol van het ministerie van Justitie is de feiten en de wet toe te passen en op een onpartijdige en neutrale manier tot passende beslissingen te komen”, zei hij deze week tegen verslaggevers. “Dat is wat we hebben gedaan in elk van deze gevallen.”

Dat is tenminste wat Bidens advocaten hopen. De kern van hun juridische strategie is duidelijk te maken dat ze het tegenovergestelde doen van wat de advocaten van Trump deden. Zij namen onmiddellijk contact op met de autoriteiten nadat de documenten waren gevonden en hebben geprobeerd samen te werken om eventuele andere verdwaalde papieren te vinden.

Dat heeft hen wel wat gekost in de publieke sfeer omdat ze concludeerden dat het voordeliger was om de ontdekkingen niet publiekelijk bekend te maken om ambtenaren van het ministerie van Justitie die de situatie onderzochten niet tegen zich in het harnas te jagen en hen er uiteindelijk van te overtuigen dat het incident niet meer was dan een vergissing te goeder trouw. Voor zover bekend hebben de advocaten van de president, in tegenstelling tot het team van Trump, zich niet verzet tegen een verzoek van de onderzoekers of de verantwoordelijke aanklagers aangevallen.

In termen van juridische beoordeling heeft het feit dat Biden zich nu verdedigt over zijn omgang met documenten in theorie geen directe invloed op de vraag of Trump moet worden aangeklaagd voor zijn daden. In werkelijkheid zijn aanklagers echter gevoelig voor de publieke perceptie. In feite is die bezorgdheid de reden waarom Garland speciale adviseurs aanstelde om elk van deze onderzoeken te behandelen, ook al zei hij dat hij geloofde dat zijn afdeling ze eerlijk had kunnen beheren.

Andrew Weissmann, die tijdens het onderzoek naar Russische inmenging in de campagne van 2016 namens Trump een topadjunct was van speciaal raadsman Robert Mueller, stelt dat de publieke perceptie geen invloed mag hebben op de vraag of een zaak tegen de voormalige president moet worden aangespannen. “Het maken van relevante feitelijke onderscheidingen is een kernfunctie bij het ministerie van Justitie”, zegt hij. “Maar de relevantie ervan als politieke kwestie valt niet te ontkennen. De publieke acceptatie van de legitimiteit van de eerste strafzaak ooit tegen een voormalige Amerikaanse president zal cruciaal zijn.”

Stanley Brand, een prominente advocaat uit Washington die eerder diende als algemeen adviseur van het Huis van Afgevaardigden, zegt dat het juridische team van Trump zou kunnen proberen een vervolging aan te vechten door politieke vooringenomenheid aan te voeren. “Er is ook de kwestie van selectieve vervolging: vergelijkbare zaken verschillend behandelen op basis van een verdachte classificatie of criteria”, aldus Brand. Verwijzend naar Garland voegde hij eraan toe: “Ik zou beweren dat hij als benoemde van de president in een conflict zit - een conflict dat niet kan worden opgelost door de benoeming van een speciale raadsman, omdat hij volgens de verordening van het ministerie van Justitie de uiteindelijke verantwoordelijkheid behoudt.”

Dat betekent niet dat een rechter het eens zou zijn met het argument van Trump. “Zelfs als dergelijke claims uiteindelijk niet winnen in de rechtbank”, aldus Brand, “compliceren ze de beslissing van de procureur-generaal, en hij zou de waarschijnlijkheid van langdurige en gecompliceerde rechtszaken over dergelijke claims moeten afwegen.”

Voorlopig is het echter de rechtbank van de publieke opinie waar de zaken worden gevoerd, en Republikeinen en Democraten zijn het erover eens dat het nu meezit voor Trump. Na alle ophef over Trumps brutale verzet tegen het teruggeven van documenten - en zijn aandringen dat hij ze zou kunnen declassificeren door er gewoon over na te denken - is de aandacht gericht op Biden.

Het is niet langer een eenvoudig verhaal van een voormalige president die met opzet honderden documenten heeft meegenomen die niet van hem waren, of ze nu wel of niet gederubriceerd waren, en vervolgens meer dan een jaar weigerde ze allemaal terug te geven, zelfs op bevel van een rechter. In plaats daarvan is het weer een hoofdstuk in het whataboutisme dat Trump en zijn bondgenoten keer op keer hebben gebruikt om zijn acties te rechtvaardigen of te verdedigen.

Tim Miller, een oude Republikeinse strateeg die een vooraanstaand criticus van de voormalige president werd, zegt dat er een “schril contrast” is tussen hoe Trump de kwestie van de geheime documenten aanpakte en hoe Biden dat deed. Maar als een politieke kwestie speelt de zaak volgens hem in Trumps voordeel. Miller: “Trump heeft het vermogen om het water te vertroebelen en valse gelijkenissen te creëren tussen zijn eigen ongeoorloofde gedrag en de meer alledaagse fouten van anderen.”

_{© The New York Times}