Milo Rau ruilt NTGent in voor Wiener Festwochen: ‘Onmogelijk om daar neen tegen te zeggen’

“Het is heel snel gegaan,” beseft Milo Rau, “maar de Wiener Festwochen is het grootste theaterfestival van Europa. Het was een once in a lifetime opportunity, het was onmogelijk om daar nee tegen te zeggen.” Deze zomer legt Rau zijn functie als artistiek directeur van NTGent neer. Hij zal NTGent dan vijf seizoenen hebben geleid.

Zijn naam had al heel wat weerklank vóór de Zwitser in 2018 aan de slag ging bij het Gentse stadstheater, dankzij omstreden en bejubelde voorstellingen als Five Easy Pieces, waarin kinderen het leven van Marc Dutroux ensceneren. Tijdens zijn passage in de Arteveldestad zette Rau zijn reputatie nog wat kracht bij: voor zijn eerste NTGent-voorstelling, Lam Gods, plaatste hij een advertentie waarmee hij Syrië-strijders zocht om de kruisvaarders op het beroemde schilderij van de broers Van Eyck uit te beelden, en in Familie liet hij een échte familie – die van acteurs An Miller en Filip Peeters – op angstaanjagend realistische wijze een collectieve zelfmoord uitbeelden.

Hij liet ook een nieuwe wind waaien door de schouwburg aan het Sint-Baafsplein. NTGent verkeerde in zwaar weer toen Rau in 2017 werd aangesteld. Er was een financiële put, het ensemble dat de Nederlandse theatermaker Johan Simons had aangesteld, lag met elkaar overhoop, en Simons zelf vertrok nadat bleek dat hij niet én NTGent én Rotterdam Theater én Schauspielhaus Bochum kon leiden. “Het was moeilijk om Johan Simons op te volgen, maar het was ook een goed moment”, zegt Rau. “Het is misschien een beetje overdreven, maar je kon iets helemaal nieuws bouwen op een ruïne.”

Rau maakte schoon schip door het ensemble te ontbinden – wat hem door de jaren heen op kritiek kwam te staan, dit voorjaar nog door huisartiest Luk Perceval – en een manifest voor ‘het stadstheater van de toekomst’ op te stellen. “De wereld veranderen” was punt één, en daarnaast wilde Rau onder meer dat NTGent theater ging maken in conflictgebieden en dat een repertoiretekst maximaal 20 procent van een voorstelling mocht uitmaken.

Nu wil hij in Wenen ‘het festival van de toekomst’ uitbouwen, maar daarom zegt hij Gent nog geen vaarwel. “Het is een thuis geworden, met vrienden en familie. Volgend seizoen maak ik nog twee voorstellingen voor NTGent en daarna blijf ik huisartiest.” Hij plant ook coproducties tussen de Wiener Festwochen en het Gentse stadstheater. “In Vlaanderen is er altijd een politiek apparaat dat wil beknibbelen op cultuur, je moet hier vechten voor ondersteuning. Dat was stresserend. Als intendant van de Festwochen kan ik ook coproducties opzetten met Gent en andere Vlaamse theaters.”

“Het is niet verwonderlijk dat de prestigieuze Wiener Festwochen onze artistiek directeur Milo Rau aanstelt als intendant”, beseft Helena De Meerleer, voorzitter van de raad van bestuur van NTGent. “Met zijn internationale bekendheid, zijn werkkracht en enthousiasme, zijn artistieke realisaties en zijn loyauteit zette hij NTGent op de kaart.”

Het subsidiedossier voor de vijfjarige periode vanaf 2023 werd vormgegeven door Rau, en dus liggen de grote lijnen voor de komende seizoenen al klaar voor Raus opvolger. NTGent hoopt dat die al na de zomer kan beginnen. Volgende week wordt de zoektocht gestart.