De herinneringen die tot nu werden verzameld van stilgeboren kindjes waren stil. Letterlijk, stil. Er zijn organisaties die foto’s komen maken op de kraamafdeling, er worden plukjes haar bijgehouden en de eerste kleertjes worden ook bewaard. Maar het kindje horen, dat konden ouders van sterrenkindjes nooit.

Tot nu. Want bij een echografie van het kindje bij de gynaecoloog, krijgen ouders ook de hartslag van het kindje te horen. Voor veel ouders is dat het eerste echte teken van leven van hun kindje. “De audio-opname van die hartslag wordt nooit opgeslagen door de artsen omdat die data medisch gezien niet relevant is. Het beeld van de echografie blijft wel in de databanken zitten”, aldus dokter Ellen Roels van het UZ Gent.

Het is met dat beeld dat de organisatie van Shortest Lives nu aan de slag gaat. “We kunnen dat beeld nu gebruiken om de hartslag van de baby te reconstrueren en opnieuw te laten horen, exact hoe hij op dat moment klonk. Het is een unieke opname voor elke baby”, zegt An-Sofie Keulen (26).

Zij is de bedenker van het project. “Ik ben een paar jaar geleden meter geworden van Lily, het stilgeboren kindje van mijn nicht. Ik heb hun rouwproces van dichtbij gevolgd en wilde iets doen. Ik volgde op dat moment toevallig de richting Beeldende Vormgeving en moest een eindwerk maken. Het voelde onwerkelijk om iets anders te doen dan een project dat hen zou kunnen helpen. Na heel veel opzoekwerk, leerde ik dat een hartslag tijdens een echo eigenlijk verloren data is. Het wordt wel gecapteerd maar gaat verloren. En zoo zijn we met behulp van het Berrefonds op dit project gekomen.”

Naast de hartslag krijgen de ouders ook een uniek beeld mee dat met behulp van een designer is gemaakt op basis van de data van de echo’s van het kindje. Shortest Lives biedt de hartslagjes en de beelden gratis aan aan de ouders, maar voorlopig is het alleen nog maar beschikbaar voor ouders verbonden aan het UZ Gent. “We gaan zeer binnenkort wel samenzitten met andere ziekenhuizen om ook deel te nemen zodat we veel meer ouders kunnen helpen.”

Ouders die dat wensen, kunnen via een online platform een aanvraag indienen. Het is ook mogelijk om via de Koesterkoffer van het Berrefonds kennis te maken met het project. Een Koesterkoffer is een koffer met daarin allerlei zorgvuldig gekozen spulletjes om tastbare herinnering te maken en ouders te ondersteunen om op een mooie manier afscheid te nemen.

An-Sofie Andriessen (27) en Yenthell Hughe (29), ouders van Uma

“Je begint te dromen als je een hartslag hoort bij de gynaecoloog”

An-Sofie en Yenthell van het Antwerpse Kiel waren vorig jaar in blijde verwachting van hun dochtertje Uma. Na 40 weken en 4 dagen werd ze stilgeboren. “We zijn nog heel actief aan het rouwen. Mijn lichaam is ook nog volop aan het ontzwangeren dus ook fysiek ervaar ik het allemaal nog”, vertelt An-Sofie.

An-Sofie en Yenthell hebben hun dochtertje meer dan veertig weken lang gekend. Ze gingen van afspraak naar afspraak bij de gynaecoloog en bij elke consultatie kregen ze te horen dat Uma een gezonde baby was. “Alles gaat zo snel op zo’n afspraak. Voor de gynaecoloog zijn dat routinecontroles. De hartslag wordt heel even beluisterd en voor je het beseft is het alweer gedaan. Nu beseffen we dat er ouders zijn die niet verder geraken dan dat moment. Wij waren daar ook heel naïef in”, zegt An –Sofie.

“Je begint te dromen als je zo’n hartslag hoort. Is het een snelle, zal het wel een sportief meisje worden. Is de hartslag rustig, dan droom je over een rustig kindje. Je hoort eigenlijk al heel veel en je ziet een heel leven voor je”, vult Yenthell aan.

Kort na de geboorte van Uma, kregen de ouders een Koesterdoos van het Berrefonds en de mensen van de organisatie Boven de Wolken kwamen foto’s maken. “We zijn uiteindelijk ook langsgegaan bij het Berrefonds in Antwerpen omdat we op zoek waren naar mensen met raakvlakken. Daar stelden ze ons voor om de hartslag te capteren. Door die hartslag nog eens te kunnen horen, worden je zintuigen toch terug geprikkeld door je kindje. We herkenden haar hartslag meten opnieuw. We zeiden direct tegen elkaar: Dat is ons Uma.”

Het koppel luistert nog regelmatig naar de hartslag van Uma. En ook het beeld dat van haar gemaakt is, zien ze vaak terug. “Er staat een digitale fotokader op onze kast waar veel foto’s inzitten. Af en toe komt het beeld van Uma ook voorbij. Dan passeert ze even onverwacht in onze dag. Voor ons helpt dit project actief in ons rouwproces.”

Annelies De Man (30) en Julie Schelpe (30), ouders van Chester

“We gaan dit weekend de hartslag aan de grootouders laten horen”

Annelies en Julie verloren hun zoontje Chester ondertussen iets meer dan vier jaar geleden na meer dan 35 weken zwangerschap. Na al die tijd hoorden ze onlangs zijn hartslag voor het eerst terug dankzij Shortest Lives. “Annelies vertelt graag dat we een zoontje hebben.”

“We wisten het eerst niet goed, eerlijk gezegd, of we Chesters hartslag opnieuw wilden horen. We begrepen ook niet zo goed hoe zoiets kon. Maar ik vond dat we dat nog moesten doen voor hem en we hebben er allebei nog geen minuut spijt van gehad. Die hartslag brengt je kindje heel even terug tot leven”, zegt Annelies.

Annelies en Julie kregen de opname nog maar recent te horen. “We gaan dit weekend op bezoek bij de ouders van Julie en ik kan niet wachten om het hen ook te laten horen. We wilden daar een rustig momentje voor uittrekken want het zal voor hen ook emotioneel zijn”, zegt Julie.

Annelies was iets meer dan 35 weken zwanger van Chester, toen al een flinke baby van 3,3 kilogram. “Ik liep het CMV virus op. Een MRI-scan wees uit dat zijn hersentjes vol cysten en vocht zaten. Hij zou nooit kunnen wandelen, zitten en zou weinig of geen spraak hebben. Hij had ook al epilepsie-aanvallen gekregen in de buik. We hebben voor hem gekozen dat het beter was om de zwangerschap stop te zetten, hij zou anders te veel hebben afgezien. Wij hebben ervoor gekozen om onszelf te laten afzien.”

Annelies en Julie gaan allebei op een heel andere manier om met rouwen. “Annelies zal heel vaak naar de hartslag luisteren, voor mij is het voldoende dat ik weet dat hij er is als ik zou willen luisteren. En dat is oké. Ik spreek ook wat minder over Chester als mensen vragen of we een kindje hebben. Annelies zegt altijd dat we een zoontje hebben samen. We hebben geleerd dat we allebei op een andere manier omgaan met de situatie en we zullen ook op een andere manier omgaan met dit geschenk van Shortest Lives”, zegt Julie.