Direct naar artikelinhoud
LiveblogOorlog in Oekraïne

Live - Oekraïne. Huis van Afgevaardigden VS stemt deze week over hulp aan Oekraïne, Israël en Taiwan, maar goedkeuring onzeker

Republikeins voorzitter van het Huis van Afgevaardigden Mike Johnson.Beeld AFP

Lees de belangrijkste ontwikkelingen over de oorlog in Oekraïne hieronder in de liveblog. Download de app van De Morgen en krijg meteen een bericht bij belangrijk nieuws.

• Overzicht. ‘In sommige winkels negeren ze je nu als je in het Russisch begint’: 8 artikels over de oorlog in Oekraïne van deze week

• Nieuws. Oekraïne heeft een tekort aan munitie, manschappen en luchtverdediging, Duitsland levert Patriot

• Interview. Europa keert naar binnen: ‘Elke cultuur gaat zichzelf verdedigen als zij zich bedreigd voelt

• Analyse. Terwijl westerse landen voortmodderen, wordt Oekraïne langzaam aan puin gebombardeerd

Live

  1. Duitse bondskanselier bespreekt Oekraïne met Xi Jinping

    De Duitse bondskanselier Olaf Scholz heeft de hoop uitgesproken dat zijn land en China kunnen bijdragen aan het bereiken van een "rechtvaardige vrede" in Oekraïne. Hij gaf tijdens een ontmoeting met president Xi Jinping aan daar verder over te willen praten.

    Scholz is met een grote delegatie van ministers en topfiguren uit het bedrijfsleven bezig met een meerdaagse rondreis door China. Xi ontving hem dinsdag in Peking. Scholz greep dat aan om de oorlog in Oekraïne te bespreken. China presenteert zich in dat conflict als neutrale partij, maar heeft de afgelopen jaren de banden met Rusland steeds verder aangehaald.

    De bondskanselier zei tegen Xi dat "de Russische agressieoorlog in Oekraïne" een zeer negatieve impact heeft op de veiligheidssituatie in Europa. Scholz sprak ook over mogelijkheden voor verdere samenwerking tussen zijn land en China, zoals bij de aanpak van klimaatverandering en bij het organiseren van de groene transitie.

    De Duitse bondskanselier Olaf Scholz.Beeld AFP
  2. Huis van Afgevaardigden VS stemt deze week over hulp aan Oekraïne, Israël en Taiwan

    Het Amerikaanse Huis van Afgevaardigden stemt deze week over afzonderlijke steunpakketten voor Oekraïne, Israël en Taiwan. Dat heeft Republikeinse voorzitter van het Huis, Mike Johnson, maandag gezegd tegen verslaggevers.

    De Amerikaanse Senaat keurde in februari al een steunpakket goed voor Oekraïne, Israël en Taiwan ter waarde van 95 miljard dollar (89,55 miljard euro).

    Johnson, die een minimale Republikeinse meerderheid in het Huis heeft, stelde een stemming over het hulppakket steeds uit. Hij zei pas over het pakket te willen stemmen als de Democratische president Joe Biden hard optreedt tegen illegale grensovergangen.

    Johnsons plotselinge ommekeer is ingegeven door de aanval van Iran op Israël van afgelopen weekend. Meteen daarop beloofde hij onmiddellijke Amerikaanse steun. "We weten dat de wereld ons in de gaten houdt om te zien hoe we reageren."

    Het Huis zal echter niet stemmen over de hulp in de vorm van het pakket dat de Senaat eerder goedkeurde, zei Johnson maandagavond. "We zullen over elk van de maatregelen afzonderlijk stemmen." Dat kan mogelijk vrijdagavond gebeuren, aldus Johnson. 

    Of alle voorstellen een meerderheid zullen halen, is dan ook nog onduidelijk. Zowel Republikeinen als Democraten willen de voorstellen eerst in detail bestuderen.

    Lees ook. Zorgt aanval van Iran op Israël ook voor doorbraak in Amerikaanse steun voor Oekraïne? ‘Er is een zeer grote meerderheid’

  3. Oekraïne onderschept negen Russische drones

    De Oekraïense luchtverdedigingssystemen hebben alle negen drones vernietigd die vannacht door het Russische leger werden gelanceerd. Dat heeft de Oekraïense luchtmacht dinsdag gezegd.

    De aanvalsdrones werden vernietigd boven verschillende regio's in zowel het oosten als het zuiden van het land, aldus de luchtmacht op berichtenapp Telegram.

  4. Reuters: Rusland en Oekraïne sloten bijna deal over export via Zwarte Zee

    Oekraïne is op het laatste moment weggelopen bij onderhandelingen met Rusland over scheepvaart uit Oekraïne via de Zwarte Zee. Dat meldt persbureau Reuters op basis van bronnen die aanwezig waren bij de onderhandelingen. De twee landen in oorlog zouden al twee maanden onder bemiddeling van Turkije onderhandeld hebben en op het punt hebben gestaan een deal te tekenen.

    Een vrachtschip op de Zwarte Zee.Beeld AFP

    De deal zou een veilige corridor over de zee vanuit Oekraïense én Russische havens mogelijk moeten maken. Voor beide landen is de Zwarte Zee belangrijk voor de export van producten als graan, zonnebloemolie en kunstmest. De twee landen kwamen in juli 2022 overeen dat Oekraïne vanuit de haven van Odessa graan mocht exporteren via de Zwarte Zee, maar Rusland trok na een jaar een stekker uit die deal.

    De drie betrokken landen reageren niet officieel tegenover Reuters. Het is onduidelijk waarom Oekraïne zich op het laatste moment uit de deal zou hebben getrokken.

    Dylan van Bekkum

  5. Oekraïense leger heeft dit jaar al veel meer drones geleverd gekregen dan vorig jaar

    Het Oekraïense leger heeft in de eerste vier maanden van het jaar al drie keer zo veel drones ontvangen als in het hele vorige jaar. Dat heeft de Oekraïense commandant Vadym Soecharevsky dit weekend gezegd op een militair congres. Het bevestigt het toegenomen belang van drones in de oorlog tegen Rusland.

    Met name bij nachtelijke luchtaanvallen gebruikt zowel Oekraïne als Rusland voornamelijk aanvalsdrones. Sinds vorig jaar voert Oekraïne ook droneaanvallen uit op Russisch grondgebied.

    Volgens Soecharevsky zal Oekraïne alleen maar meer drones ontvangen in het komende jaar. Een Europese samenwerking onder leiding van Letland en het Verenigd Koninkrijk, zegde in februari een miljoen drones toe.

    De Europese landen, waartoe Nederland ook behoort, gaan de drones grotendeels zelf produceren en willen ze over een klein jaar aan Oekraïne leveren. Nu gebruikt Oekraïne vooral nog drones die het land zelf produceert, aldus Soecharevsky.

    Dylan van Bekkum

  6. Aanval op dorpje in regio Charkiv doodt twee burgers

    Rusland heeft vanmiddag een luchtaanval uitgevoerd in de regio Charkiv. Dat meldt de gouverneur van de regio op Telegram. Een geleide bom raakte een onderwijsinstelling in het dorpje Loekjantsi en doodde daarbij twee burgers. Het gaat om mannen van 63 en 65 jaar oud. Er raakten ook vier mensen gewond.

    Het dorp ligt in Oost-Oekraïne op enkele kilometers van de Russische grens. Rusland heeft nog niet gereageerd op de vermeende aanval en doet dat eigenlijk haast nooit.

    Dylan van Bekkum

  7. Vier burgers gedood bij Russische aanval in Oost-Oekraïne

    Bij een Russische raketaanval op de stad Siversk in het oosten van Oekraïne zijn zeker vier mensen gedood. De slachtoffers waren mannen tussen 36 en 86 jaar, zo meldt de gouverneur van de regio Donetsk Vadym Filasjkin maandag via Telegram.

    Hij riep de overgebleven burgers op om het gebied dicht bij de frontlinie te verlaten. Het front tussen de Russische en Oekraïense soldaten ligt ongeveer 10 kilometer ten oosten van het stadje, dat voor de oorlog ongeveer 10.000 inwoners telde.

    Oekraïne verdedigt zich al meer dan twee jaar tegen de Russische invasie. Rusland heeft de hele Donetsk-regio ingelijfd, maar heeft niet de controle over het volledige gebied.

    Zaterdag liet de opperbevelhebber van het Oekraïense leger nog weten dat de situatie aan het oostfront in Oekraïne de voorbije dagen "aanzienlijk verslechterd" was. Dat was volgens hem een gevolg van "een significante opvoering van het offensief door de vijand sinds de Russische presidentsverkiezingen".

  8. Recordstijging aluminiumprijs na nieuwe sancties tegen Rusland

    De prijs van aluminium heeft maandag een recordstijging laten zien. De opmars volgde op nieuwe sancties van de Verenigde Staten en het Verenigd Koninkrijk voor de handel in Russische metalen. In Rusland geproduceerd aluminium, koper en nikkel mag daardoor niet meer worden verhandeld aan de twee grootste beurzen voor metalen ter wereld, die in Londen (LME) en Chicago (CME).

    Beide landen hopen met die maatregel een belangrijke inkomstenbron voor Rusland af te snijden, met de bedoeling de oorlogskas van het Kremlin af te remmen. Rusland is een belangrijke metaalproducent, goed voor 6 procent van het wereldwijde aanbod van nikkel, 5 procent van aluminium en 4 procent van koper. Het verbod geldt voor metalen die na 13 april zijn geproduceerd. De handel in voorraden Russische metalen die al genoteerd stonden aan de beurzen in Chicago en Londen, blijft toegestaan.

    De prijs van aluminium steeg maandag met 9,4 procent in Londen. Dat is de grootste prijsstijging sinds de lancering van het metaalcontract in 1987. De stijging stuwde de prijs van aluminium naar het hoogste niveau sinds juni 2022. Ook nikkel werd bijna 9 procent duurder. Koper liet een gematigde prijsstijging zien, nadat de prijs vorige week al was gestegen tot het hoogste niveau sinds begin vorig jaar.

  9. 'Bijna alle inspanningen om te herstellen tenietgedaan'

    Rusland heeft zijn aanvallen op Oekraïense energie-infrastructuur de laatste weken fors opgedreven. En daar betaalt Oekraïne een zware prijs voor, zegt de Oekraïense viceminister van Energie Svitlana Hryntsjoek.

    “In zo’n korte periode – een paar weken van massale Russische aanvallen – zijn bijna al onze inspanningen om te herbouwen en te herstellen tenietgedaan”, aldus Hryntsjoek bij CNN. Volgens haar zijn "de Russen van tactiek veranderd, en dat is niet in ons voordeel". 

    Het Oekraïense energiesysteem was in de eerste twee jaar van de oorlog al een belangrijk doelwit voor Rusland, maar de laatste weken lijkt Moskou de aanvallen op de infrastructuur nog verder te hebben opgedreven. Afgelopen donderdag werd de grootste energiecentrale in de buurt van Kiev vernietigd met kruisraketten en Shahed-drones van Iraanse makelij.

    Volgens Oleksandr Chartsjenko, de directeur van het Energy Industry Research Center (EIRC) in Kiev, is Rusland eind maart begonnen met “een nieuwe aanvalsstrategie”. Op 22 maart lanceerde het Russische leger een van zijn grootste raket- en droneaanvallen op Oekraïense infrastructuur. Zeker tien regio’s werden getroffen en meer dan 1 miljoen huishoudens kwamen zonder elektriciteit te zitten.


    Een arbeider bij een vernietigde Oekraïense elektriciteitsfaciliteit in Charkiv.Beeld Photo News

    “Rusland bestookt een beperkt aantal doelen met massaal veel drones en raketten”, aldus Chartsjenko. “Deze strategie is al lang in de maak. De Russen hebben dit heel zorgvuldig voorbereid”, klinkt het.

    Afgelopen winter was de Oekraïense energie-infrastructuur beter beschermd. Kiev had immers verwacht dat de Russen vooral aanvallen zouden lanceren tijdens de koude maanden, zoals in de winter van 2022-2023 gebeurde. Maar laat dat nu net de reden zijn waarom Moskou tot de lente heeft gewacht. “Na de winter zijn verschillende luchtafweersystemen verplaatst naar de frontlinie”, zegt Olena Pavlenko, voorzitster van de Oekraïense energiedenktank DiXi Group. Daardoor zijn de energiesystemen nu gemakkelijker te bereiken.

    De Oekraïense regio Charkiv, in het noordoosten van het land, is op dit moment het zwaarst getroffen. Omdat Charkiv dicht bij de grens met Rusland ligt, kunnen raketten de stad in amper enkele seconden bereiken.

    Lees ook. Rusland hanteert nieuwe strategie om de Oekraïense energiesector te ondermijnen

  10. Zelensky vraagt 'verenigd' antwoord op 'terreur' van Iran en Rusland

    De Oekraïense president Volodymyr Zelensky vraagt dat de wereld "vastberaden en verenigd" optreedt tegen "de terreur" van Iran en Rusland. Dat stelt hij in een reactie op de nachtelijke aanval van Iran op Israël.

    "Oekraïne veroordeelt de aanval van Iran op Israël met Shahed-drones en raketten", zo reageerde Zelensky op X. "In Oekraïne kennen wij de horror van gelijkaardige aanvallen van Rusland, dat dezelfde Shahed-drones en Russische raketten gebruikt, en dezelfde tactiek van massale luchtaanvallen", stelde hij.

    Volgens Zelensky bedreigen de daden van Iran de hele regio en de wereld, "net zoals de daden van Rusland de dreiging vormen voor een breder conflict". "En de evidente samenwerking tussen de twee regimes om hun terreur te verspreiden, moet vastberaden en verenigd beantwoord worden door de wereld", besloot de Oekraïense leider, die de VS nogmaals opriep om meer militair materiaal te leveren voor de oorlog tegen Rusland.

    "Retoriek beschermt onze lucht niet. Gedachten beperken de productie van de raketten en drones van de terroristen niet."

    Twitter bericht wordt geladen...

  11. Oekraïne start met de bouw van twee nieuwe kernreactoren

    In het westen van Oekraïne is in het bijzijn van de minister van Energie, Herman Haloesjtsjenko, de eerste steen gelegd van twee nieuwe kernreactoren. Het gaat om een uitbreiding van de kerncentrale van Chmelnytsky. De ceremonie vond donderdag plaats, maar er werd uit veiligheidsoverwegingen pas zaterdag over gecommuniceerd.

    De reactoren moeten binnen vier tot vijf jaar voltooid zijn en hebben een verwachte levensduur van zestig jaar. Ze worden gebouwd met de hulp van het Amerikaanse bedrijf Westinghouse Electric Company. Als de nieuwe reactoren klaar zijn, zou de centrale van Chmelnytsky de grootste van Europa zijn.

    Volgens Petro Kotin, het hoofd van de Oekraïense operator voor nucleaire energie, zullen de nieuwe reactoren bijdragen aan een veilige en betrouwbare energieleverantie in het land. Bestaande reactoren in Oekraïne draaien grotendeels op Russische technologie.

    Hoewel Rusland sinds de invasie in Oekraïne in 2022 met regelmaat energiecentrales aanvalt, heeft het voorlopig geen schade toegebracht aan nucleaire centrales. Wel is het onrustig in het gebied rond de centrale van Zaporizja in het oosten van Oekraïne. Die wordt bezet door Rusland.

  12. Rusland voert nieuwe droneaanvallen uit op Charkiv

    Het Russische leger heeft in de nacht van zaterdag op zondag opnieuw droneaanvallen uitgevoerd op de Oost-Oekraïense stad Charkiv. Dat heeft burgemeester Ihor Terechov meegedeeld op de berichtendienst Telegram. Er waren verscheidene explosies te horen, maar voorlopig zijn er geen meldingen van slachtoffers.

    Volgens de Oekraïense luchtmacht konden tien Russische gevechtsdrones boven de regio Charkiv worden neergeschoten. De aanval was gericht tegen de energie-infrastructuur van de stad, zegt gouverneur Oleh Synjehoebov. Lokale media maken melding van elektriciteitspannes in sommige wijken.

    Charkiv ligt slechts een veertigtal kilometer van de Russische grens. Sinds het uitbreken van de oorlog, meer dan twee jaar geleden, wordt de stad regelmatig met raketten en bommen bestookt. Zowat een maand geleden heeft Rusland de aanvallen nog verder opgevoerd. De vrees bestaat dat de stad geleidelijk onbewoonbaar zal worden.

    Volgens de Oekraïense autoriteiten is zaterdag in de regio Charkiv ook het grensdorp Vesele onder vuur genomen. Een man en een vrouw zijn dood onder het puin van een huis aangetroffen.

    Het Russische ministerie van Defensie meldt dan weer dat er tien Oekraïense gevechtsdrones zijn onderschept boven de Zuid-Russische regio Krasnodar.

  13. Oekraïne krijgt op ‘cruciaal moment’ nieuw Patriot-systeem van Duitsland voor luchtverdediging

    Duitsland levert Oekraïne onmiddellijk een nieuw Patriot-luchtafweersysteem. Dat meldt het Duitse ministerie van Defensie. Oekraïne zit ernstig verlegen om geavanceerde luchtafweer om Russische aanvallen af te kunnen slaan. In de laatste weken heeft de Oekraïense energievoorziening grote klappen gekregen door aanhoudende Russische luchtaanvallen.

    Op dit moment beschikt Oekraïne over drie Patriot-systemen, die van Amerikaanse makelij zijn. Nederland heeft een deel van een van die systemen geleverd. Om alle belangrijke doelwitten te kunnen beschermen, heeft Oekraïne er volgens eigen berekeningen 25 nodig.

    Het land heeft ook Duitse Iris-T-systemen en Frans-Italiaanse Samp/T’s in gebruik, maar de Patriot kan op grotere afstand raketten uit de lucht schieten. Dat is onder meer nodig om hypersonische raketten te kunnen afweren. Met de huidige luchtverdediging lukt het Oekraïne wel goed om zich tegen drones te beschermen.

    De Oekraïense president Zelensky bedankt Duitsland voor het nieuwe systeem op een ‘cruciaal moment’. Op korte termijn hoopt Oekraïne nog vijf tot zeven Patriot-systemen te kunnen ontvangen van westerse landen.

    Een Patriot-luchtafweersysteem.Beeld AFP

    Joram Bolle

  14. Situatie aan het oostelijke front in een paar dagen tijd veel slechter geworden, zegt hoogste baas Oekraïens leger

    De situatie aan het oostelijke front in Oekraïne is in de afgelopen dagen sterk verslechterd. Dat zegt de Oekraïense opperbevelhebber Oleg Syrsky. Volgens Syrsky heeft Rusland zijn aanvallen sinds de herverkiezing van president Vladimir Poetin flink opgevoerd.


    Oekraïens opperbevelhebber Oleg SyrskyBeeld AFP

    Daar komt bij dat Oekraïne kampt met ernstige tekorten aan munitie. Russische aanvallen kunnen om die reden minder goed worden afgeslagen. Zowel Oekraïne als westerse bondgenoten maken zich ernstige zorgen over de situatie op het slagveld.

    Syrsky, die momenteel aan het front is, zegt dat Rusland grote verliezen lijdt, maar ook lichte terreinwinst boekt. De Russen maken melding van de verovering van Pervomaiske, een dorp in de regio Donetsk. Ook het dorp Bohdanivka in de buurt van Bachmoet zou in handen van de Russen zijn gevallen. Oekraïne heeft het terreinverlies nog niet erkend.

    Wat bij de Russische opmars ook meespeelt, is het warme en droge weer, aldus Syrsky. Dat stelt Russische tanks in staat om makkelijker open terrein te doorkruisen. De Russen zouden met tientallen tanks proberen op te rukken in de richting van Pokrovsk.

    Joram Bolle

  15. Russische leger zegt dorp in buurt van Avdiivka te hebben ingenomen

    Het Russische leger claimt dat het zaterdag opnieuw een dorp in de buurt van de Oost-Oekraïense stad Avdiivka heeft ingenomen. Rusland is bezig aan een geleidelijke opmars in de regio.

    Volgens een mededeling van het Russische ministerie van Defensie werd het dorp Pervomajske door soldaten "bevrijd". Het dorp bevindt zich ten zuidwesten van de stad Avdiivka, die in februari al door Rusland werd ingenomen.

    Rusland maakt regelmatig melding van nieuwe veroveringen in het oosten van Oekraïne. Het Oekraïens leger kampt met een tekort aan munitie en worstelt met de rekrutering. (Belga)

  16. Britse generaal: Oekraïne kan dit jaar mogelijk verslagen worden

    De gepensioneerde Britse generaal Sir Richard Barrons heeft gewaarschuwd dat er een 'serieus risico' is dat Oekraïne dit jaar de oorlog verliest. De reden is volgens hem dat 'Oekraïne het gevoel kan krijgen dat het niet kan winnen'. Dit vertelde de oud-militair tegen de BBC.

    'En als het zover is, waarom zullen mensen dan nog langer willen vechten en sterven, alleen maar om het onverdedigbare te verdedigen?' zei Barrons. Hoewel Oekraïne nog niet op dat punt is aanbeland, kampt het Oekraïense leger met een gebrek aan munitie, troepen en luchtverdediging. Ook het tegenoffensief van vorig jaar faalde in het terugdringen van de Russen, zei hij verder.

    Het is volgens Barrons verder duidelijk dat het komende offensief van de Russen zal plaatsvinden met een overmacht aan artillerie, munitie en troepen, plus de inzet van nieuwere wapens zoals een zweefbom.

    Het Russische offensief begint volgens de oud-generaal ergens deze zomer. 'En als dat gebeurt, lopen we het risico dat Russische troepen doorbreken', aldus Barrons tegen de BBC. (ANP)

  17. Rusland: 'Zes doden bij Oekraïense beschietingen in regio Zaporizja'

    Een door Rusland aangestelde functionaris in de zuidelijke regio Zaporizja in Oekraïne heeft vrijdag gezegd dat bij beschietingen door het Oekraïense leger in de stad Tokmak zes mensen zijn gedood.

    Onder de dodelijke slachtoffers was ook een kind, schreef Vladimir Rogov in de berichtenapp Telegram. Ook meldde hij dat minstens twintig mensen gewond zijn geraakt. Rogov plaatste foto's van beschadigde huizen, waarvan er één vrijwel tot puin was verwoest.

    Persbureau Reuters kon het verslag van de gebeurtenissen niet onafhankelijk verifiëren.

    Zaporizja is een van de vier Oekraïense regio's die sinds de invasie van februari 2022 gedeeltelijk zijn bezet door Russische troepen en formeel zijn geannexeerd door Moskou. (Reuters)

  18. VS: China helpt Rusland in oorlog door materieel te leveren

    China helpt Rusland in de oorlog tegen Oekraïne door het land op grote schaal te voorzien van allerlei materieel. Door Rusland op grote schaal te voorzien van allerlei materieel helpt China Rusland in de oorlog tegen Oekraïne. Dat zeggen hooggeplaatste Amerikaanse bronnen die op basis van anonimiteit met persbureau Reuters spraken. De Amerikaanse president Biden zou zijn zorgen hierover recent hebben aangekaart in een telefoongesprek met de Chinese leider Xi Jinping. Biden sprak hierover ook met Europese bondgenoten, zeggen de bronnen.

    China levert volgens de anonieme functionarissen onder meer werktuigmachines die worden gebruikt bij de vervaardiging van ballistische raketten die Rusland inzet op het slagveld. Onder meer het Chinese concern Dalian Machine Tool Group, een van de grootste werktuigmachinefabrikanten van het land, zou aan Rusland leveren.

    De Russische president Vladimir Poetin en de Chinese president Xi Jinping tijdens een ontmoeting in oktober 2023.Beeld via REUTERS

    Vorig jaar zou 90 procent van de Russische import van micro-elektronica uit China zijn gekomen. Dergelijke elektronica wordt door Rusland gebruikt voor de vervaardiging van raketten en tanks, stellen de bronnen. Ook zou het land motortjes voor drones leveren en zouden Chinese en Russische bedrijven samen optrekken in de productie van onbemande vliegtuigjes op Russisch grondgebied.

    Sinds het uitbreken van de oorlog in 2022 hanteren veel landen en bedrijven een Russische boycot. Een bron zegt tegen Reuters dat de leveranties vanuit China inmiddels zo omvangrijk zijn, dat ze op dit punt cruciaal zijn voor het Russische oorlogsapparaat. Als China de leveringen zou stoppen, zou Rusland de strijd mogelijk niet meer kunnen volhouden, stelt de bron.

    Maartje Geels

  19. ‘Oekraïense voormalige inlichtingenofficier gewond bij ontploffing in Moskou’

    In Moskou is de auto ontploft van een Oekraïense voormalige inlichtingenofficier die jaren geleden overliep naar Rusland. Volgens de onafhankelijke Russische nieuwssite Meduza zat Vasili Prozorov zelf in het voertuig en is hij met verwondingen naar het ziekenhuis overgebracht. Het Russische staatspersbureau Tass heeft de ontploffing bevestigd, maar schrijft dat Prozorov zich ‘prima’ voelt.

    Volgens Tass werd de explosie veroorzaakt door een apparaatje dat aan de onderkant van de auto was bevestigd. De Russische autoriteiten zijn een onderzoek begonnen waarbij wordt uitgegaan van een aanslag. Op Russische Telegramkanalen circuleren inmiddels beelden waarop te zien is hoe een man, vermoedelijk Prozorov, in de auto in kwestie stapt. Kort daarop vindt een explosie plaats, waarna veel grijze rook van het voertuig opstijgt. De beelden zijn niet geverifieerd door onafhankelijke bronnen.

    Tot 2018 werkte Prozorov voor de Oekraïense veiligheidsdienst SBOe. In 2019 trad de Oekraïner, die toen al naar Rusland was verhuisd, naar buiten door tijdens een persconferentie toe te geven dat hij jarenlang had samengewerkt met Moskou. Hij zei te zijn overgestapt om ‘ideologische redenen’.

    Volgens Tass schreef Prozorov verschillende boeken, onder meer over corruptie in Oekraïne. Het staatspersbureau meldt daarnaast dat Prozorov zich recent had uitgesproken over de aanslag op de Moskouse concertzaal Crocus City Hall, waarbij volgens hem een ‘link’ was met Oekraïne. Die lezing is in lijn met het Kremlinnarratief, al is de aanslag opgeëist door een tak van terreurgroep Islamitische Staat.

    Maartje Geels

  20. Nederland maakt 1 miljard euro extra vrij voor militaire steun aan Oekraïne, bovenop 2 miljard die al beloofd was

    Nederland maakt dit jaar 1 miljard euro extra vrij voor militaire hulp aan Oekraïne. Dat heeft de demissionaire regering aangekondigd in een gesprek met president Volodymyr Zelensky van Oekraïne, twitterde premier Mark Rutte. Daarmee komt het totaal aan militaire steun van Nederland dit jaar op 3 miljard euro.

    Verder gaat er ook volgend jaar 3 miljard naar Oekraïne aan militaire steun, zei de premier. Ook wordt er 400 miljoen euro vrijgemaakt voor steun aan de economie en infrastructuur van Oekraïne. Het land lag de afgelopen weken zwaar onder vuur van Rusland. Donderdag werd nog de grootste energiecentrale bij Kiev verwoest.

    "Oekraïne wordt dagelijks geteisterd door Russische agressie. Deze week vonden grootschalige aanvallen plaats op energiecentrales. Ook kwamen opnieuw burgers om het leven bij aanvallen op de stad Charkiv. Oekraïne heeft meer nodig om zichzelf te beschermen", aldus Rutte.

  21. Rusland en Oekraïne wisselen lichamen van overleden soldaten uit

    Rusland en Oekraïne hebben meer dan 100 lichamen van soldaten uitgewisseld. Dat melden de autoriteiten van beide landen vrijdag.

    Oekraïne kreeg 99 lichamen van soldaten terug, van wie er 77 omkwamen in Donetsk, 20 in de regio van Zaporizja en 2 in Charkiv. Zo maakte Kiev vrijdag bekend. Rusland kreeg op zijn beurt 23 lichamen van soldaten terug, meldden de Russische autoriteiten.

    Hanna Jarotska (tweede van links), de moeder van de gesneuvelde Oekraïense soldaat Jaroslav Jarotskyi, rouwt bij zijn kist, samen met haar man Vasyl (links), verschillende soldaten en anderen, tijdens zijn begrafenis op de begraafplaats in Boryspil, in het noordoosten van Oekraïne, op 20 november 2023. Beeld MAURICIO LIMA / NYT

    Oekraïne vecht al meer dan twee jaar tegen een Russische invasie. Hoewel de slachtofferaantallen aan beide kanten geheim zijn, schatte de Oekraïense president Volodymyr Zelensky zijn eigen verliezen medio februari op ruim 31.000 doden. Volgens westerse schattingen ligt het dodental veel hoger.

    Het aantal doden aan Russische kant wordt ook geheimgehouden, al zijn er ruim 45.000 gesneuvelde Russische soldaten geïdentificeerd. Dat blijkt uit gezamenlijk onderzoek van de Russische website Mediazona en de Russische dienst van de BBC.

  22. De Croo waarschuwt voor Russische inmenging in Europees Parlement, parket opent onderzoek

    Het federaal parket van ons land heeft een onderzoek geopend naar Russische inmenging in het Europees Parlement. Dat bevestigt premier Alexander De Croo (Open Vld) op een persconferentie over de eerste 100 dagen van het Belgische voorzitterschap van de Raad van de Europese Unie, al kan hij geen verdere informatie kwijt over de inhoud van dat onderzoek.

    Onder meer de liberale en groene fracties in het Europees Parlement hadden eerder al gevraagd dat er een onderzoek zou worden opgestart naar mogelijk door Rusland gefinancierde beïnvloeding van het halfrond.

    Eind maart raakte bekend dat de Tsjechische inlichtingendiensten op het bestaan van een netwerk zijn gebotst dat door Moskou wordt gefinancierd en dat via de nieuwswebsite Voice of Europe pro-Russische propaganda over Oekraïne verspreidt. Europese parlementsleden zouden daarbij benaderd, maar ook betaald zijn voor de promotie van Russische propaganda. Over hoeveel parlementsleden en om wie precies het gaat, is niet duidelijk.

    De Croo waarschuwt ook voor verdere inmenging bij de komende Europese verkiezingen in juni. Op de Europese top volgende week zal hij de kwestie aankaarten bij de andere regeringsleiders. Hij wil dat de EU "waakzaam blijft" en de ogen openhoudt, en dat er mechanismes komen om dergelijke inmenging tijdelijk op te sporen en ongedaan te maken.

    Buitenlandminister Hadja Lahbib en premier Alexander De Croo.Beeld ANP / EPA