1Worden patiënten ook nog begeleid door de huisdokters?

Het is de huisdokter die de patiënt een traject voorschrijft en de apotheker inschakelt om hem vervolgens te helpen zijn of haar dagelijkse slaappillengebruik af te bouwen. Er zijn drie verschillende trajecten uitgewerkt om het gebruik af te bouwen: een met vijf, een met zeven of een met tien stappen. De duur van zo’n traject ligt tussen de 50 en 360 dagen. De dokter bepaalt welk traject de patiënt nodig heeft.

Daarna neemt de apotheker over. Aan het begin doet hij of zij een introductiegesprek met de patiënt, nadien volgen opvolggesprekken. Tijdens het afbouwtraject blijft hij, in overleg met de dokter en eventueel een psycholoog, de patiënt begeleiden. De apotheker maakt ook de zogenoemde ‘magistrale bereidingen’. Dat zijn capsules die, naargelang het voorgeschreven programma, stelselmatig telkens 10 of 20 procent minder van de werkzame stof bevatten. Zo blijft de apotheker de patiënt zien telkens die een nieuwe dosis komt ophalen.

2Moeten alle apothekers dit doen?

Neen. Apothekers kunnen zich vrijwillig aanbieden om hierin mee te stappen. ‘Mensen vragen vandaag hun apotheker al vaak om medisch advies’, zegt minister Vandenbroucke aan Belga. ‘Die vertrouwensband en hun expertise bouwen we verder uit, door de apotheker actief in te schakelen voor de afbouw van overmatig gebruik van slaapmiddelen.’

De uitbreiding van de rol van de apotheker in de eerstelijnsgezondheidszorg past in de hervormingen die nog op stapel staan, stelt de minister nog in een persbericht. Hij hoopt dat de apothekers zo onder meer ‘de toenemende werkdruk op de huisartsen kunnen helpen verlichten.’

De apothekersbond APB bevestigt dat er onder apothekers een draagvlak is om het project te doen slagen. ‘Wij hebben dit project zelf enkele jaren geleden bij het Riziv geïnitieerd. Daarna is het in goed overleg uitgewerkt. We vinden dit belangrijk en zien het ook als onderdeel van de maatschappelijke rol die apothekers spelen’, zegt APB-voorzitter Koen Straetmans.

De patiënten hoeven voor de dienst niet extra bij te betalen, ze betalen alleen voor de medicatie. Voor het eerste jaar van het project is 150.000 euro uitgetrokken. Daarmee kunnen zowat 650 tot 1.000 patiënten geholpen worden, stelt de minister.

3Waarom dit project? Is de nood zo hoog?

Slaapmiddelen op voorschrift, op basis van benzodiazepines en aanverwante producten (zoals Zolpidem en Lormetazepam), worden veel gebruikt in België. Dat is niet zonder risico. Mensen die slaappillen slikken, zijn minder alert in het verkeer. Oudere mensen maken meer kans om te vallen. Minister Vandenbroucke wijst erop dat in België elk jaar 400 miljoen dosissen slaapmiddelen worden gekocht.

Belgen slikken dus meer dan een miljoen dosissen per dag. Bovendien blijkt dat de meeste patiënten de medicatie langer gebruiken dan aanbevolen, en dat meer dan een op de drie tekenen van psychologische afhankelijkheid vertoont. Enkele cijfers nog ter verduidelijking:

• 92 procent van de patiënten zijn langdurige gebruikers (1 maand of langer).

• 84 procent van de patiënten zijn zeer langdurige gebruikers (6 maanden of langer).

• Bij oudere patiënten (65+) gebruikt 84 procent al langer dan 1 jaar een slaapmiddel. In de jongere categorie is dat 72 procent.

• 80 procent van de patiënten geeft een dagelijks of regelmatig gebruik (minstens eenmaal per

week) aan over een lange periode (1 maand of langer).

• 73 procent van de patiënten geeft een dagelijks of regelmatig gebruik (minstens eenmaal per week) aan over een zeer lange periode (6 maanden of langer).