Je fiets in een middeleeuws gebouw stallen: win-winsituatie of respectloos?

Stal je binnenkort jouw fiets in het Groot Vleeshuis in Gent of moet er toch een andere bestemming worden gezocht voor het middeleeuwse gebouw? Die discussie beroert al een week lang de gemoederen in de Arteveldestad. Volgens het stadsbestuur en onder meer de Vlaamse Bouwmeester is het een win-winsituatie. Oppositiepartij N-VA is minder enthousiast. "Het gebouw verdient meer respect", klinkt het. Ook Vlaams minister van Onroerend Erfgoed Matthias Diependaele (N-VA) is geen fan van een herinvulling als fietsenstalling.

Waarover gaat het?

Het Groot Vleeshuis is een leegstaand gebouw uit de 15e eeuw in het historische hart van Gent. Ooit gebouwd als markthal, maar tussendoor was het onder meer een parkeergarage en een promotiecentrum voor streekproducten. Er zijn al jaren problemen mee: het gebouw wordt gestut en door stabiliteitsproblemen is het al een tijdlang gesloten voor het publiek.

Het stadsbestuur gaat daarom het Groot Vleeshuis grondig renoveren en het een nieuwe "tijdelijke" bestemming geven. 15 jaar lang gaat het dienst doen als fietsenstalling. Er komen ook toiletten. De renovatie moet 7,5 miljoen euro kosten en tegen volgend jaar zouden de eerste fietsers er al terecht kunnen. Vooral de nieuwe invulling heeft hevige voor- en tegenstanders.

BEKIJK - Over dit gebouw gaat het dus, het Groot Vleeshuis in hartje Gent:

Videospeler inladen...

Volgens het Gentse stadsbestuur is die nieuwe invulling zowat de enige mogelijkheid om het gebouw te renoveren zonder het fundamenteel aan te passen. "Je kunt het niet thermisch of akoestisch isoleren, zonder aan erfgoedwaarde in te boeten", zegt Filip Watteeuw (Groen), schepen voor Mobiliteit, Publieke Ruimte en Stedenbouw in "De afspraak". "Als je het aan de buitenkant isoleert, moet je het dak opheffen. Doe je dat aan de binnenkant, dan zie je de houtstructuur niet meer. Als je een binnenbox plaatst, verlies je alle ruimtelijkheid."

Oppositiepartij N-VA is blij dat er eindelijk iets wordt gedaan aan het Groot Vleeshuis. "We kunnen alleen maar toejuichen dat het gerenoveerd wordt", zegt Anneleen Van Bossuyt (N-VA) in "De afspraak". Al vindt ze dat het erg lang geduurd heeft. "We stellen hier al 10 jaar vragen over." Volgens haar zijn er wel degelijk andere invullingen mogelijk dan een fietsenstalling. Zo denkt ze bijvoorbeeld aan een markthal. "Het gebouw is zoveel meer waard dan een fietsenstalling en verdient meer respect", zegt Van Bossuyt. Ze vraagt zich ook af waarom de stad er geen burgerbevraging over organiseert.

BEKIJK - "Zonde" of "goed idee": De Gentenaars zijn verdeeld over de nieuwe bestemming:

Videospeler inladen...

Het stadsbestuur is naar eigen zeggen in snelheid gepakt omdat de toestand van het gebouw acuut achteruitgegaan is. Een bevraging zou daardoor te lang op zich laten wachten. "Het is ook een tijdelijke invulling waardoor er in tussentijd kan worden nagedacht over de definitieve bestemming", klinkt het. Daarnaast is een markthal zoals Van Bossuyt voorstelt volgens de schepen moeilijk doordat er niet kan geïsoleerd worden en er vooral hoge ramen zijn. "Je hebt ook geen zicht naar buiten toe."

Nood aan meer fietsenstallingen

Tegelijk is er dringend nood aan bijkomende fietsenstallingen in het centrum van Gent. Zo opereert de fietsenparking onder de Sint-Michielsbrug aan de Graslei volgens de schepen ver boven de voorziene capaciteit "met een bezettingsgraad tot 150 procent". "Op hetzelfde moment staan op het Veerleplein en de Groentemarkt zoveel fietsen dat die het zicht belemmeren", zegt de schepen. "Als die in het Vleeshuis kunnen staan, gaat ook de beleving van het erfgoed in de buurt verbeterd worden."

Van Bossuyt spreekt over een erg dure fietsenstalling. "Er gaat 7,5 miljoen euro gespendeerd worden aan 400 fietsen", zegt ze fors. "Dat is 18.750 euro per fiets. Er komen wellicht gouden fietsen in." Watteeuw noemt dat "een totaal verkeerde voorstelling". "De bestemming als fietsenstalling kost amper iets. Het is de renovatie zelf die geld kost. De renovatie van het gebouw zou 7,5 miljoen euro kosten, welke bestemming we er ook aan geven."

Het helpt volgens Watteeuw dat door die herbestemming het nodige geld voor de renovatie vanuit het potje van mobiliteit kan komen. Een ander deel van het geld zou trouwens van Vlaanderen moeten komen. De stad hoopt op een subsidie van 900.000 euro van het Agentschap Erfgoed. Bevoegd minister, en partijgenoot Van Bossuyt, Matthias Diependaele is ook niet meteen laaiend enthousiast over het idee. "We maken ons al een tijd zorgen over het Vleeshuis", zei hij eerder deze week. "Nu komen ze plots met een wel heel vreemd voorstel."

"In de restauratie zijn we partners. Laat ons dat samen aanpakken", heeft Diependaele gezegd in het Vlaams Parlement. "Maar laat ons ook nadenken over hoe je de Gentenaar en de vele bezoekers van Gent op een betere manier laat kennismaken met het middeleeuwse verleden van Gent." Een fietsenstalling is dat volgens hem niet. Al zegt hij ook niet nee tegen een tijdelijke invulling als fietsenstalling, voor een periode van 1 à 2 jaar.

BEKIJK - Vlaams minister Matthias Diependaele wil dat er wordt nagedacht over de mogelijke herbestemmingen voor het Groot Vleeshuis.

Videospeler inladen...

Vlaams Bouwmeester: "Win-winsituatie"

Experts lijken nochtans wel gewonnen voor het plan. "Om verschillende redenen is een fietsenstalling in het Groot Vleeshuis een goed idee", zei Stijn Oosterlynck, stadssocioloog (UAntwerpen) eerder deze week in onze podcast "Het kwartier". "Er zijn niet veel structurele aanpassingen nodig en het sluit aan bij de historische invulling dat het altijd gehad heeft: een gebouw dat een dienst levert aan de stad. Een renovatie moet je kunnen verzoenen met een functie die vandaag zinvol is."

Gebouwen met erfgoedwaarde een nieuwe invulling geven, het gaat niet altijd over rozen. Een aantal jaar terug was er heel wat protest nadat supermarktketen Delhaize aankondigde de Sint-Annakerk in Gent om te bouwen tot een van hun winkels. Heel wat Gentenaars waren er ook niet over te spreken dat de 13e-eeuwse stadsburcht het Geraard de Duivelssteen door een projectontwikkelaar gaat worden omgebouwd tot appartementen.

Vlaams Bouwmeester Erik Wieërs juicht vooral toe dat het Groot Vleeshuis als fietsenstalling een publieke bestemming blijft hebben. "Als het een vijfsterrenhotel zou worden, wordt het minder toegankelijk", zei hij afgelopen maandag in "De ochtend" op Radio 1. "Het is een boutade dat gebouwen specifiek voor één bestemming ontworpen worden. De meeste gebouwen overleven hun oorspronkelijke doel en gaan veel langer mee."

Ook Wieërs stipt aan dat de invulling als fietsenstalling weinig ingrepen vereist, los van de renovatie op zich. "Ik vind het een goede toekomst voor het gebouw", zegt hij. "Het lijkt me een win-winsituatie: het gebouw moet volledig gerenoveerd worden. Als je ernaast nog een nieuwe fietsenparking moet bouwen, is het geen slecht idee om die twee dingen aan elkaar te koppelen. Zowel budgettair als qua ruimtegebruik."

Beluister hier het gesprek in "De ochtend":

Meest gelezen