Sinds september vorig jaar moeten slachtoffers geïnformeerd worden over penitentiair verlof of een definitieve vrijlating van daders die al veroordeeld zijn. Dat informatierecht hebben ze niet tijdens het vooronderzoek, wat betekent dat een verdachte kan worden vrijgelaten uit voorlopige hechtenis zonder dat het slachtoffer daarvan op de hoogte is.

Kamerlid Sophie De Wit (N-VA) is van mening dat men dat onderscheid niet hoort te maken. ‘Als je slachtoffer werd van bedreigingen en geweld, dan wil je toch weten wanneer de verdachte van die feiten weer wordt vrijgelaten? Dat is heel belangrijk voor de gemoedsrust en de veiligheid van de slachtoffers.’

Ook de Europese Slachtofferrichtlijn bepaalt dat mensen in zo’n geval recht hebben op informatie. maar die werd nog niet omgezet in nationale wetgeving. ‘Er zijn vandaag al gerechtelijke arrondissementen die de slachtoffers hierover informeren, maar vele andere doen het nog niet. Slachtoffers hangen af van de goodwill van de politie of de justitiehuizen om hen te informeren. Dat kan niet de bedoeling zijn’, vindt De Wit.

‘Menselijker justitie’

Ze diende daarom een wetsvoorstel in, om het informatierecht van slachtoffers uit te breiden naar de fase van het vooronderzoek. Het toepassingsgebied zal beperkt zijn tot strafbare feiten die een aantasting of bedreiging van de fysieke en/of psychische integriteit betreffen, omdat de rechten van verdediging ook gerespecteerd moeten worden. ‘Zware feiten die dus een enorme impact hebben op het slachtoffer. In dat geval primeert voor ons het recht op informatie op het risico van schadeberokkening bij de verdachte.’

Het voorstel werd woensdagochtend unaniem goedgekeurd door de federale meerderheid, wat uitzonderlijk is voor een wetsvoorstel uit de oppositie. De Wit: ‘Ik heb hierover samengezeten met de andere partijen en met het kabinet-Justitie, dat nog aanbevelingen deed, waarmee ik rekening heb gehouden. Er worden nu nog een aantal amendementen ingediend: de meerderheid vindt het niet nodig om slachtoffers te informeren wanneer een aanhouding verlengd wordt. Daar kan ik mee leven. Ik ben sowieso heel blij dat dit er nu komt. Het is misschien een kleine wetswijziging, maar ze draagt bij tot een menselijker justitie.’