‘Gebrek aan loyauteit’: sociale partners geven Vlaamse regering veeg uit de pan over vechtfederalisme
Ons land heeft meer nodig dan een discussie over een nieuwe staatshervorming: er gaat te veel energie naar het uitvechten wie waarvoor precies bevoegd is, waarschuwen de Vlaamse werkgevers en vakbonden. Zij roepen de regering op om beter samen te werken met de andere regeringen in het land.
De Wetstraat lijkt zich al warm te lopen voor 2024. Een nieuwe staatshervorming lijkt onafwendbaar – desnoods langs “extralegale” weg, als het van N-VA afhangt. Maar een nieuw rondje bevoegdheden verdelen zal onvoldoende soelaas bieden, waarschuwt de Sociaal-Economische Raad van Vlaanderen (SERV) in een nieuw rapport. De SERV is een overlegorgaan waarin de vakbonden en werkgevers samen advies leveren aan de Vlaamse regering.
Ook na een nieuwe staatshervorming zullen de deelstaten en het federale niveau op elkaar aangewezen zijn, klinkt het. “De bevoegdheidsverdeling is per definitie niet perfect. Bevoegdheden zijn niet zuiver af te lijnen,” zegt SERV-voorzitster Caroline Copers. Er zal met andere woorden altijd samengewerkt moeten worden.
Lees ook
België hervormen buiten de grondwet om? ‘Wat Bart De Wever voorstelt, is op zich niet illegaal’
Groen haalt uit naar coalitiepartners: ‘Centrumpartijen flirten steeds vaker met extreemrechtse ideeën’
Precies daar knelt het schoentje, concludeert de SERV. “Vooral wanneer de verdeling van bevoegdheden onduidelijk is, primeert vaak het uitzoeken of uitvechten wie juist waarvoor bevoegd is, in plaats van het samenwerken rond gemeenschappelijke opgaven en uitdagingen.”
Waterstof
De SERV ziet dat probleem bevestigd in de plannen die de Vlaamse en federale regering uitrollen op het gebied van waterstof. “De Vlaamse regering heeft een waterstofstrategie. De federale overheid heeft een waterstofstrategie én een waterstofwet. Gevolg: Vlaanderen dreigt met juridische procedures omdat het vindt dat de federale overheid haar bevoegdheden te buiten gaat.”
Tal van uitdagingen vallen enkel op te lossen door samen te werken, schrijft de SERV: de klimaatopwarming, de energietransitie, de digitalisering, immigratie, pandemieën. Het is een illusie te denken dat overheden het zelf wel aankunnen als de bevoegdheden maar wat beter verdeeld zouden zijn.
Het probleem is niet dat er geen samenwerking mogelijk is. De SERV wijst op een wildgroei aan samenwerkingsakkoorden, interministeriële conferenties en overlegcomités. Maar die structuren schieten tekort: ze zijn vaak inefficiënt of het is onduidelijk waarvoor ze precies dienen.
‘Gebrek aan loyauteit’
Bovendien gaat het om meer dan structuren. “Een systeem van samenwerking zal enkel slagen als beleidsmakers en belanghebbenden het systeem laten werken,” zegt Copers. Anders gezegd: samenwerking werkt enkel als politici dat ook willen. En de politieke realiteit is dat regeringen elkaar soms actief stokken in de wielen steken. De SERV spreekt van “een gebrek aan loyauteit” en wijst erop dat die loyauteit nochtans in de grondwet ingeschreven staat.
Aan zo’n vechtfederalisme heeft de burger niks, klinkt het nog. In een brief roept Copers, in naam van de Vlaamse werkgevers en vakbonden, de regering op tot een betere samenwerking met het federale niveau. Al benadrukt ze dat die oproep tot samenwerking geldt voor alle regeringen.
Lees ook
Geselecteerd door de redactie
