Allereerste Ensor voor Uitzonderlijke Verdienste gaat naar Nederlandse oud-omroepbaas Joop Daalmeijer

De vijftiende editie van het Filmfestival Oostende eindigt zaterdag met het Gala van de Ensors, de uitreiking van de Vlaamse film- en tv-prijzen. Tijdens de festivalweek worden al enkele Ensors uitgereikt. Morgen is het de beurt aan Joop Daalmeijer, die de allereerste Ensor voor Uitzonderlijke Verdienste in de wacht sleept. 

De Nederlander, die vroeger omroepbaas, journalist en programmamaker was, is namelijk voor een groot deel verantwoordelijk voor de ondertussen verregaande samenwerking tussen België en Nederland wat tv en film betreft. 

En dat begon allemaal met een interesse in de Vlaamse levensstijl. In "VRT NWS laat" vertelt Daalmeijer daar een anekdote over. "Toen ik als eerste keer als radioverslaggever dit land binnenkwam, moest ik een reportage maken over een staking van binnenvaartschippers aan de grens tussen Frankrijk en België."

"Na het monteren vroeg een technicus of ik honger had. Ik had de hele dag niets gegeten. Er stond een gasfornuisje in de ruimte. De man begon plots biefstuk met frieten voor mij te bakken. Dat was zo charmant. En toen dacht ik: dit is mijn land, hier moet ik vaker komen."

“Ik ben ondertussen met pensioen", zegt Daalmeijer. "Ik geniet van mijn oude dag. En ik geniet er nog elke keer van naar Vlaanderen te komen."

Het was de journalistiek die hem hier had gelokt, maar het was uiteindelijke Vlaamse fictie die Daalmeijer helemaal warm maakte. "Ik keek vaak naar VRT-programma's. "Flikken" was een verdomd goede serie. Ik vroeg me echt af waarom we die reeks niet hadden gekocht. En dat was omdat er toen geen aandacht was voor Vlaamse producten."

"Ik heb dan aan de producent gevraagd of we de reeks konden kopen. Hij gaf toen aan te weinig geld te hebben om er echt iets moois van te maken en vroeg of ik mee wilde produceren." 

En zo geschiedde. De reeks werd zo ook uitgezonden in Nederland en werd volgens Daalmeijer vanaf de eerste dag een hit. Reeksen als "Witse", "Windkracht 10" en nog veel meer volgden. "Baantjer" was het begin van de omgekeerde beweging. De Nederlandse reeks werd na een suggestie van Daalmeijer uitgezonden door de VRT.

Ondertussen staan we al pakken verder wat coproducties betreft. Reeksen en films steken niet meer gewoon de grens over, maar zijn van in het begin het product van een samenwerking tussen Vlaanderen en Nederland. Morgen gaat bijvoorbeeld "Arcadia" in première, een Vlaams-Nederlandse reeks met zowel Vlaamse als Nederlandse acteurs. 

Ook de Vlaamse minister van Media, Benjamin Dalle (CD&V), ziet brood in zo'n samenwerking. Hij heeft daar nu extra geld voor vrijgemaakt. En dat is volgens Daalmeijer meer dan vanzelfsprekend. "Natuurlijk moet je dat doen. We wonen naast elkaar en we komen bij elkaar over de vloer. Met name via fictie kun je elkaar beter leren kennen."

"Pas bij zulke coproducties kun je ook materiaal maken dat er echt toe doet. Als klein land kun je alleen niet het budget ophoesten om prachtige dingen te maken. En we moeten nog veel meer inzetten op streamingdiensten. Daar kunnen we mensen bereiken op elk moment dat ze beschikbaar zijn."

De bestaande Vlaamse en Nederlandse filmfestivals afschaffen en er één groot Nederlandstalig filmfestival van maken, hoeft voor hem dan weer niet. "Een samenwerking zou natuurlijk wél goed zijn. Tussen Gent en Rotterdam, en Oostende en Utrecht."