Zelenski na topoverleg met Europese leiders: "Met westerse langeafstandsraketten kunnen we Bachmoet behouden en Donbas bevrijden"
In Kiev vond vandaag een Europees-Oekraïense top plaats. Zowel Charles Michel, voorzitter van de Europese Raad, als Commissievoorzitter Ursula von der Leyen zijn naar de Oekraïense hoofdstad gereisd voor een topontmoeting met de Oekraïense president Volodimir Zelenski. De Europese leiders beloofden extra steun en nieuwe sancties, maar concrete garanties dat Oekraïne snel lid kan worden van de EU, konden ze Oekraïne niet geven. Zelenski blijft aandringen op meer en zwaardere wapens.
Een dag na het bezoek van Europees Commissievoorzitter Ursula von der Leyen en 15 commissarissen aan Kiev, kwam vandaag ook Europees Raadsvoorzitter Charles Michel naar de Oekraïense hoofdstad. Op Twitter maakte hij vanmorgen meteen duidelijk waarom hij er weer is. "Onze vastberadenheid zal niet ophouden", verwees hij naar de Europese steun aan Oekraïne tijdens de Russische invasie. Michel voegde er nog een andere belofte aan de Oekraïense president aan toe: "We zullen u ook steunen bij elke stap op uw weg naar de EU."
BEKIJK - Charles Michel: "Oekraïne is de EU, de EU is Oekraïne":
Want over die toetreding tot de Europese Unie is vandaag en gisteren (tijdens een vergadering tussen de Commissie en de Oekraïense regering) uitgebreid gesproken. De Oekraïense president Zelenski wil snel gaan en hoopt er op om dit jaar al de toetredingsonderhandelingen op te starten. Binnen de twee jaar zou hij zijn land lid willen zien worden van de EU.
De Europese leiders mogen dan wel zeggen dat ze Oekraïne graag lid zien worden, overeenstemming tussen de 27 lidstaten is er zeker nog niet. Niet alle landen staan te springen om Oekraïne snel toe te laten tot de unie. Verschillende landen in Oost-Europa, waarvan sommige aan Oekraïne grenzen, zijn voorstander van een snelle toetreding. Andere landen in het westen en zuiden van de EU vinden dan weer dat het normale proces gevolgd moet worden. Een proces dat al gauw een tiental jaar kan duren.
Von der Leyen en Michel konden Oekraïne vandaag dan ook geen concrete garanties geven dat Oekraïne snel lid zal kunnen worden van de EU. Von der Leyen zei dat Oekraïne vooral bepaalde doelen moet bereiken en er geen vaste tijdslijn is voor de toetreding.
Von der Leyen benadrukte gisteren, na de vergadering met haar commissarissen en de Oekraïense regering, daarom vooral de samenwerkingsverbanden die de EU Oekraïne wel al kan aanbieden. Al benadrukte ze ook de "indrukwekkende vooruitgang" die Oekraïne volgens haar geboekt heeft in het stappenplan om lid te kunnen worden. De strijd tegen de corruptie in het land noemde ze hoopgevend.
BEKIJK - VRT NWS-journalist Jan Balliauw analyseert de topontmoeting van de Europese leiders met de Oekraïense president Zelenski:
Michel en Von der Leyen kondigden vandaag wel extra militaire steun aan (extra geld voor de opleiding van Oekraïense militairen bijvoorbeeld). Ze kwamen ook met een nieuw steunpakket ter waarde van 500 miljoen euro op de proppen. De twee leiders benadrukten ook dat de EU Oekraïne al veel steun heeft geboden, in totaal gaat het al om 60 miljard euro. Militaire steun, maar ook geld dat gebruikt wordt om Oekraïne financieel en economisch te ondersteunen, want de Oekraïense economie heeft al zwaar geleden onder de Russische invasie.
Die steun lijkt voorlopig niet op te houden, zoals Michel vanmorgen in zijn tweet ook al aangaf. Want in tegenstelling tot het gebrek aan consensus over een snelle toetreding, lijkt er over steun aan Oekraïne tot nog toe nog altijd grote eensgezindheid te zijn, op een aantal discussies na. Tot nog toe heeft geen enkel land steunpakketten echt tegengehouden. Overigens kondigden de Verenigde Staten vandaag ook een nieuw steunpakket van 2 miljard dollar aan. Het is nog niet bekend wat het precies inhoudt.
Von der Leyen kondigde gisteren ook aan dat er een tiende sanctiepakket wordt voorbereid tegen Rusland. Dat zou nog voor het einde van de maand klaar moeten zijn. Vandaag werd duidelijk dat de nieuwe sancties onder meer bedoeld zijn om te beletten dat Rusland nog over westerse technologie kan beschikken die in drones gebruikt kan worden. Russische drones die in Oekraïne ingezet werden en onderzocht werden, bleken namelijk nog altijd westerse componenten te bevatten, maakte Von der Leyen bekend.
De Oekraïense president Zelenski merkte op dat de Europese sancties tegen Rusland in de eerste plaats moeten voorkomen dat Rusland zijn militaire capaciteit kan heropbouwen. Zowel de Russische president Vladimir Poetin als de vicevoorzitter van de Russische Veiligheidsraad Dmitri Medvedev klopte zich recent nog op de borst dat de Russische fabrieken op volle kracht draaien om Rusland van nieuw materieel en munitie te voorzien.
Grote nieuwe beloftes over wapenleveringen zijn er vandaag niet gemaakt. De EU levert zelf geen wapens aan Oekraïne, net zomin als de NAVO dat als organisatie doet, maar de afzonderlijke lidstaten doen dat wel. Die landen communiceren daar gewoonlijk ook zelf over.
Oekraïne blijft in elk geval vragende partij en klopt al weken op dezelfde nagel. Rusland bereidt een groot offensief voor en zou de voorbereidingen voor dat offensief aan het versnellen zijn om toe te kunnen slaan voor de beloofde westerse tanks aan het front verschijnen. Oekraïne heeft daarom sneller, meer en nog zwaardere westerse wapens nodig, is de boodschap van de Oekraïense overheid, want de Oekraïense militairen, vooral in het oosten van het land, komen steeds meer onder druk te staan. Volgens Zelenski zou Oekraïne in staat zijn om de fel bevochten stad Bachmoet in handen te houden en het bezette gedeelte van de Donbas te heroveren als het langeafstandsraketten van het Westen zou krijgen.
De voorbije weken is duidelijk geworden dat verschillende Europese landen moderne Leopard 2-tanks van Duitse makelij naar Oekraïne zullen sturen. Duitsland heeft intussen bevestigd dat het ook het oudere model van de tanks zal leveren: de Leopard 1. Hoe snel die oudere tanks inzetbaar zijn, is echter nog niet duidelijk.
Het bezoek van de Europese leiders en commissarissen is zeker niet zonder gevaar. Oekraïne is nog altijd een land in oorlog en zowat elke dag gaat het luchtalarm af, ook in de hoofdstad Kiev. Ook vandaag was dat het geval, tot twee keer toe zelfs.
Maar VRT NWS-journalist Jan Balliauw, op dit moment in Kiev, wijst er op dat de Oekraïense luchtafweersystemen er de laatste tijd steeds beter in slagen om Russische raketten en drones uit de lucht te halen voor die hun doel bereiken.
Er gelden ook zeer strenge veiligheidsmaatregelen, zegt Balliauw. De vergadering gisteren mocht bijvoorbeeld niet rechtstreeks worden gestreamd, er mocht zelfs niet rechtstreeks over worden bericht. Vandaag moesten journalisten hun telefoons aan de ingang achterlaten bij de persconferentie van Michel, Von der Leyen en Zelenski.
Ondanks het gevaar vonden de Europese leiders en commissarissen het toch zeer belangrijk om met zovelen naar Kiev te reizen, "om duidelijk aan Rusland het signaal te geven dat de voltallige EU achter Oekraïne staat en ook dat de samenwerking tussen de EU en Oekraïne veel verder gaat dan die financiële en militaire steun".