Priesters in spe over celibaat: “Wie kiest voor huwelijk of kinderen offert daar ook iets voor op”

Wie is Bart Pluymers?

Bart (24) is afkomstig van Zonhoven. Als kind volgde hij het voorbeeld van zijn oudere broer en werd misdienaar in Zonhoven. Daar is hij ook enkele jaren leider bij de Chiro geweest. In 2016 startte Bart aan zijn 7-jarige priesteropleiding aan het Johannes XXIII-seminarie in Leuven. Op dit moment is hij op stage in de pastorale eenheid Sint-Jozef Kinrooi.

Wie is Gianluca Loperfido?

Gianluca (32) is geboren en opgegroeid in het Italiaanse Taranto. Zijn grootvader kwam vanuit Italië naar Genk, om er in de mijn van Winterslag te werken. Daar woont vandaag nog steeds zijn grootmoeder. De liefde bracht de moeder van Gianluca terug naar Italië. Het gezin Loperfido telt vijf kinderen. Gianluca heeft een oudere broer en zus en maakt zelf deel uit van een drieling. Zijn mooie vakantieherinneringen in Limburg hebben Gianluca terug naar Genk gebracht. Waar hij na zijn studies eerst vier jaar als kok heeft gewerkt in verschillende Italiaanse restaurants. In 2014 is hij aan zijn priesteropleiding gestart, op dit moment volgt hij stage in de pastorale eenheid Emmaüs Genk.

Op 12 februari worden jullie tot diaken gewijd. Hoe leven jullie daarnaar toe?

Gianluca: “Het zal een bijzonder moment zijn. In aanloop naar de diakenwijding gaan we eerst nog op retraite, ik heb gekozen voor Santiago de Compostella, Bart voor Westvleteren.”

Bart: “Niet voor de trappist hoor. (lacht) We worden diaken gewijd in voorbereiding van het priesterschap. Elke priester blijft zijn leven lang ook diaken, dienaar. Vanmiddag overlopen we nog even alle stappen van de diakenwijding in de Sint-Quintinuskathedraal.”

Hoe verloopt een diakenwijding?

Bart: “Bij de start van de viering zitten we bij onze ouders, tussen de mensen. Daarna worden we naar voor geroepen, we staan recht vanuit de gemeenschap om te laten zien dat we er als diaken voor alle mensen zijn. Daarna volgen een aantal beloftes. Het eerste dat we beloven, is het celibaat. We beloven ongehuwd door het leven te gaan. Daarna volgt onder meer de belofte rond eerbied en gehoorzaamheid aan de bisschop. Na al die beloftes gaan we aan alle engelen en heiligen vragen om voor ons te bidden. Op dat moment moeten we plat op de grond gaan liggen. Het teken dat we ons helemaal geven. Daarna volgt de eigenlijke wijding door handoplegging, zoals we dat ook in de Bijbel terugvinden. Tot slot krijgen we het gewaad van de diaken of dalmatiek aangemeten en ontvangen we het evangelieboek.”

Gianluca: “En dan volgt er een feestje. (lacht) Daarna zijn we nog minstens zes maanden diaken in de pastorale eenheid waar we op dit moment stage lopen. De wijding tot priester volgt wellicht na de zomervakantie.”

Wat is de taak van een diaken?

Gianluca: “Een diaken mag het Evangelie verkondigen, mag dopen en een huwelijk inzegenen. De sacramenten van de biecht en de ziekenzalving zijn voorbehouden aan de priester, net als de consecratie in de eucharistieviering. Maar diaconie betekent ook oog en oor hebben voor mensen in nood.”

Bart: “Onze dalmatiek heeft – in tegenstelling tot het gewaad van een priester – mouwtjes. Het zegt eigenlijk symbolisch: steek de handen maar uit de mouwen, stel je dienstbaar op.”

Waarom zijn jullie zeven jaar geleden aan het seminarie gestart? Waarom willen jullie priester worden?

Gianluca: “In mijn geboortestad Taranto heb ik van dichtbij gezien wat een priester kan betekenen voor een gemeenschap. Ik was er misdienaar en scout, en de lokale pastoor heeft wellicht in mij ook het teken van de roeping gezien. Hij nam me mee naar de opvangcentra voor vluchtelingen, daklozen en jongeren die verslaafd zijn aan drugs en alcohol. Daar is mijn roeping geboren. Door in contact te komen met mensen die lijden, die hoop zoeken. Door ook in hen het gelaat van Christus te (h)erkennen.”

Die problematiek is ook vandaag nog actueel.

Gianluca: “Vaak zien we vluchtelingen of armen als mensen die aan de rand van de maatschappij leven. Maar in de realiteit zijn dit mensen die lijden. Door hen te ontmoeten en naar hen te luisteren, maak je een verschil. Het zijn ook mensen, net als wij. Die ontmoetingen maken me blij en geven me de kracht om verder te gaan, om mensen te blijven ontmoeten.”

Bart, jij bent meteen na je middelbaar gestart aan de priesteropleiding. Was het voor jou een kinderdroom?

Bart: “Dat mag je wel zeggen. Veel kinderen van 10 willen brandweer- of politieman worden, maar ik wilde graag priester worden. Het zat er bij mij van jongs af aan al een beetje in. We gingen thuis wekelijks naar de mis en toen ik in het derde leerjaar misdienaar werd, heb ik het geloof steeds beter leren kennen. Ik kan het niet goed omschrijven, maar ik was gefascineerd, het gaf me veel warmte, die misvieringen vervulden mij wel, het maakte mij heel, heel blij. Ik wilde er meer over weten, wat is nu eigenlijk dat geloof? En zo ging ik zelf op zoek, in de Bijbel, op het internet. Ik voelde me op de één of andere manier geraakt door Jezus Christus, door een

vriendschap die ik kon hebben met Jezus Christus. En vanuit die vriendschap kreeg ik het gevoel dat God het verlangen in mijn hart had gelegd om zijn priester te worden, voor zijn mensen. Maar in het middelbaar was het niet altijd even makkelijk om daar voor uit te komen.”

Heb je je vaak moeten verantwoorden omdat je gelovig bent?

Bart: “Toch wel. Als je als enige in de klas praktiserend bent, dan voel je je ook ergens alleen in het geloof. Dat ik misdienaar was, werd niet echt goed ontvangen door de klas. De Kerk ging toen ook door een moeilijke periode, er kwamen in die periode allerhande verhalen naar buiten. En daar werd ik als jonge gast ook op aangesproken. Als je gelovig bent en je ten dienste wil stellen van die kerkgemeenschap, dan word je daar ook mee geïdentificeerd. Ze gaan je zien als man van de Kerk. Maar gelukkig is dat beeld in de laatste jaren van mijn middelbaar veranderd. Toen we voor de studiekeuze stonden, zeiden veel leerlingen oprecht: ‘Seg Bart, is priester worden niet iets voor u?’. Ik had er nooit openlijk over gesproken, omdat ik eerst wilde wachten op de toelating om te mogen starten aan de opleiding.”

“Als je als enige in de klas praktiserend bent, dan voel je je ook ergens alleen in het geloof”

Bart Pluymers

Dat klasgenoten dat zeiden, moet voor jou een bijzondere ervaring zijn geweest.

Bart: “Heel bijzonder. Ik denk dat ik op een bepaalde manier de vreugde die het me gaf, ook uitstraalde. Of dat Christus het mocht uitstralen door mij. En zo heb ik de stap gezet. Ik wist dat als ik iets anders zou kiezen, God aan mijn mouw zou blijven trekken om priester te worden voor Hem, Hij die mij geroepen heeft. Maar ook voor zijn mensen. In het bijzonder voor die mensen die het moeilijk hebben, die eenzaam zijn, die nood hebben aan een gesprek. Om dan naar hen toe te stappen, hen te beluisteren en te zeggen: er is iemand die u graag ziet. God ziet u graag. Je bent iemand. Dat is voor sommigen al heel bijzonder, zeker in deze tijd.”

Hoe reageerden jullie ouders op die keuze?

Gianluca: “Mijn papa was heel blij, mijn mama was in het begin onzeker. Ik heb haar via Skype verteld dat ik naar het seminarie zou gaan. Het werd toen even stil. Maar nadat ze me beluisterd

had, begreep ze mijn keuze en was ze blij voor mij. Ze steunt me voluit. Net als mijn zus en broers. Het hele gezin volgt mijn keuze, en dat sterkt mij. Dat is niet altijd vanzelfsprekend. Dus ik ben blij dat het zo gelopen is.”

Bart: “Ik heb het op twee momenten verteld, een eerste keer toen ik een jaar of tien was. Al hechten ouders op dat moment er niet zoveel waarde aan, een kind vertelt veel. (lacht) De tweede keer heeft mama me er zelf over aangesproken. Ze vroeg me of priester worden niets voor mij was. En toen heb ik het haar ook verteld. Ze was zeer blij, papa en mijn broer ook. En daar ben ik heel dankbaar voor. Ik denk dat het belangrijk is dat je als toekomstig priester door je familie, vrienden en omgeving wordt gesteund. Het is tenslotte toch een heel eigen weg die je gaat.”

“Het celibaat is een bewuste keuze, die voortvloeit uit een bepaalde liefde, net zoals twee partners kiezen voor een huwelijk of kinderen. Ook zij offeren daarvoor iets op”

Bart Pluymers

Hoe kijken jullie naar het celibaat?

Bart: “Het celibaat is een bewuste keuze. We maken een bepaalde leegte, om God nog meer te kunnen toelaten. Daardoor zijn we ook volledig beschikbaar voor mensen die in nood zijn, die het moeilijk hebben, die ons opbellen voor een gesprek of gevraagd hebben om eens langs te komen. Maar we blijven ook mensen. Je gedragen weten door familie, vrienden, kennissen en collega-priesters, is zeer belangrijk. Zo vermijd je dat alleen zijn, verandert in eenzaamheid. Voor ons is dit een bewuste keuze, die voortvloeit uit een bepaalde liefde, net zoals twee partners kiezen voor een huwelijk of kinderen. Ook zij offeren daarvoor iets op.”

Gianluca: “Je moet in het leven altijd een evenwicht vinden. Als je als persoon een bewuste keuze maakt vanuit de roeping, ben je zeker dat God je keuze steunt. Maar toegegeven, het is niet zo makkelijk. Ik heb ook gezien hoe mijn broers vader zijn geworden. Ik vond dat zo mooi. Maar in het leven bestaan er ook mensen die bewust niet huwen. Het gaat er gewoon om waar jij je gelukkig bij voelt.”

“Toegegeven, het is niet zo makkelijk. Ik heb ook gezien hoe mijn broers vader zijn geworden. Ik vond dat zo mooi”

Gianluca Loperfido

In oktober is er een bisschoppensynode in Rome rond de toekomst van de Kerk. Hoe kijken jullie daarnaar?

Gianluca: “Ik vind het een positieve zaak dat de paus aan de bisschoppen heeft gevraagd om hun oor bij de gelovigen te luister te leggen, en aan hen te vragen waar het met de Kerk naartoe moet. Ook de Kerk moet meegaan met de tijd. We hebben een taal nodig die ook jongeren aanspreekt.”

Bart: “Het is goed dat ze tijdens het synodaal proces alle gelovigen willen beluisteren. Maar ze staan weliswaar voor een hele uitdaging. De Kerk bestaat uit zoveel verschillende culturen en een geschiedenis van 2.000 jaar. Het is dus niet eenvoudig. Vragen rond bijvoorbeeld het celibaat, vrouwen in de Kerk en homoseksualiteit, worden hier vaak uitsluitend door een Westerse bril bekeken. Maar in andere werelddelen wordt er over deze thema’s heel anders gedacht of zijn ze nog niet zo progressief. Ook daar moet de Kerk rekening mee houden. Bovendien is West-Europa niet langer het centrum van de Kerk.”

“Ook de Kerk moet meegaan met de tijd. We hebben een taal nodig die ook jongeren aanspreekt”

Gianluca Loperfido

Gianluca, jij hebt een bijzondere band met de paus.

Gianluca: “Klopt, voor mij is hij als een grootvader, omdat ik mijn grootvader veel te vroeg verloren ben en niet heb gekend. Bovendien is de geschiedenis van onze families gelijklopend. Ook zijn grootouders zijn vanuit het Italiaanse Piëmont naar Argentinië getrokken om er te gaan werken. Daarover heeft hij me kort iets verteld. Ik was dan ook bijzonder vereerd dat ik voor hem Marina van Rocco Granata mocht zingen, voor mij een symbool dat migratie ook een positieve kant heeft. Anderhalve week geleden heb ik de paus voor de derde keer ontmoet.”

LEES OOK. Genkse priester in opleiding zingt ‘Marina’ voor de paus

Jullie volgen op dit moment stage, hoe zijn jullie daar onthaald?

Bart: “Ik werd in Kinrooi meteen in een huiselijke sfeer ontvangen. Dat heeft me echt diep geraakt. In die eerste dagen zei meteen iemand: kom maar binnen, en even later stond de pan op tafel. In het anderhalf jaar dat ik er nu ben, heb ik met verschillende mensen een hechte band opgebouwd. Ik heb heel veel dingen mogen ontdekken en ervaren, en daarvoor ben ik ontzettend dankbaar.”

Gianluca: “Genk is een multiculturele stad, de wereld in het klein, dat maakt het rijk en mooi. In mijn parochie ben ik met de jongerenbeweging ‘Samen op weg in geloof’ gestart. Ik wil hen vooral meegeven dat christen zijn niet alleen bidden betekent, maar ook samen zijn en zich engageren, iets doen voor anderen. Ieder heeft zijn eigen talent, roeping en missie. We zijn als het ware een puzzel, waarvan de stukjes in elkaar passen als we samenwerken, samen bouwen aan iets moois. Met oog voor de mensen die lijden. Zij zoeken geen oplossing, zij willen gewoon dat iemand naar hen luistert. Als vriend.”

“Mensen die lijden zoeken geen oplossing. Zij willen gewoon dat iemand naar hen luistert, als vriend”

Gianluca Loperfido

Er zijn steeds minder actieve priesters. Zijn jullie niet bang om er straks alleen voor te staan?

Gianluca: “Ik ben niet bang. Toen de Kerk geboren werd, waren er ook niet veel priesters. Het was eerder een familie, die nieuwsgierig was over Jezus en samen een maaltijd organiseerde. Dat aspect moeten we samen weer ontdekken. We zijn deel van een familie, waar we altijd mogen thuiskomen.”

Bart: “Wat onze taak straks zal zijn, weten we nog niet. Maar ik zie het als een geschenk, net zoals het leven een geschenk is. Als je het op die manier beleeft, kan je ook makkelijker met moeilijke momenten omgaan. Wat de toekomst ook is, de ontmoetingen die je als priester mag hebben, zijn een groot geschenk.”