Regering maakt einde aan uitgebreid sociaal tarief: ‘Besparing op mensen die al onder armoedegrens leven’

De federale regering schroeft de steunmaatregelen voor de energiefactuur terug. De btw op energie blijft weliswaar op 6 procent, maar er komt wel een extra accijns van zo’n 20 euro per maand.

Ook het uitgebreide sociaal tarief wordt herbekeken. Tijdens de corona- en de energiecrisis kreeg een grotere groep mensen toegang tot dat vaste, lage energietarief. Uiteindelijk hadden meer dan een miljoen gezinnen er recht op. Die maatregel was onhoudbaar op lange termijn, wegens te duur: de overheid past voor die gezinnen zelf het verschil tussen het sociale en het commerciële tarief bij.

Tegen oktober zullen alle mensen die erbij kwamen door de uitbreiding van de doelgroep, het sociaal tarief verliezen. Zij moeten dus opnieuw zelf een contract aangaan bij een energieleverancier. De maatregel zal in fases uitgerold worden. De groep die het sociaal tarief verliest, krijgt vanaf april nog driekwart van dat tarief. Het volgende kwartaal houden ze nog een kwart van het voordeel over. In oktober valt het helemaal weg.

Het gaat om een groep van zo’n 400.000 gezinnen, ofwel 800.000 mensen, die tegen eind dit jaar fors meer zullen betalen voor hun energiefactuur. Vandaag betaalt een huishouden met een gemiddeld verbruik en met het sociaal tarief op jaarbasis 1.630 euro aan energie: 1.000 euro aan elektriciteit, 630 aan gas.

Als datzelfde gezin vandaag een eigen energiecontract moet aangaan, dikt de factuur aan tot 2.830 euro bij de goedkoopste leverancier (1.200 euro voor elektriciteit en 1.630 euro voor gas) - een stijging met 1.200 euro. Die cijfers zijn afkomstig van de V-test, de prijsvergelijker van de Vlaamse energieregulator VREG. Het zijn weliswaar schattingen, want niemand die vandaag kan voorspellen welke sprongen de prijzen nog maken.

Het kabinet van energieminister Tinne Van der Straeten (Groen) komt met eigen, lagere cijfers op basis van simulaties van de federale regulator CREG. Volgens hen zou het verschil op jaarbasis minimaal 730 euro en maximaal 1.125 euro bedragen. Door de gefaseerde afbouw betalen de ‘verliezers’ vanaf april iets meer dan 20 euro extra, vanaf juli zo’n 70 euro, en vanaf oktober ongeveer 100 euro per maand - aldus het kabinet-Van der Straeten. De minister werkt daarnaast aan een hervorming die het sociaal tarief rechtvaardiger moet maken.

“Deze hervorming is een besparing op mensen die al onder de armoedegrens leven”, reageert Heidi Degerickx, coördinator van het Netwerk tegen Armoede, teleurgesteld. De organisatie is vooral ontstemd omdat er geen geld is voor een uitgebreid sociaal tarief, maar wel voor een permanente btw-verlaging. Die btw-verlaging is een dure en niet-effectieve maatregel waar ook veel huishoudens van profiteren die het niet nodig hebben, klinkt het. “De uitbreiding van het sociaal tarief zorgde ervoor dat heel wat gezinnen het hoofd net boven water konden houden.”