1Hoe laat ik asbest thuis ophalen?

Wie thuis nog asbest heeft liggen, kan daar nu makkelijker van af. Voortaan kan het bij u thuis worden opgehaald. In een aantal Vlaamse gemeenten kon dat al sinds 2018, maar dat initiatief is nu uitgebreid naar heel Vlaanderen door de Openbare Vlaamse Afvalstoffenmaatschappij (Ovam). De afvalophaling gebeurt met steun van het Vlaamse relanceplan. Dankzij die Vlaamse subsidies kost dat 30 euro per zak, die groot genoeg is voor zo’n tien golfplaten. Een container komt op 170 euro. Daarbij worden ook twee sets persoonlijke beschermingsmiddelen aan­geleverd, waaronder een overall en een mondmasker.

‘Ophaling bij de bron blijkt succesvol’, zegt Vlaams minister van Omgeving Zuhal Demir (N-VA). ‘Om Vlaanderen asbestveilig te maken, is het essentieel dat mensen op een laagdrempelige en veilige manier bepaalde asbesttoepassingen kunnen verwijderen of laten verwijderen.’

Wie van zijn asbest af wil, kan zijn postcode ingeven op de website van Ovam. Zo kunt u nagaan welke ondersteuning uw gemeente aanbiedt, zoals ophaling aan huis.

2Hoe kan ik asbest herkennen?

Oost west, asbest: Vlaanderen is nog altijd vergeven van het goedje en de kans dat uw woning het bevat, is behoorlijk. In zeker 2,8 miljoen particuliere woningen in Vlaanderen zou asbest zitten. Volgens Ovam zouden appartementen en gebouwen nog zo’n 865.000 ton asbest bevatten. Omdat asbest in vele materialen voorkomt, kan dat gaan van een vensterbank tot de isolatie rond ­leidingen.

Er zijn allerhande huis-tuin-en-keukentips om asbest op te sporen. Omdat het vooral tussen 1945 en 2001 gebruikt werd, is het bouwjaar van de woning een belangrijke eerste indicator. Verder kunt u asbestproducten vaak aan een honingraatpatroon herkennen. Bekijk zeker eens de logo’s of merknamen op bouwmaterialen in het gebouw. Die even door de zoekmachine van Google halen, is vaak leerrijk. Ten slotte kan de ‘vlamtest’ helpen om te weten of u met asbest te maken hebt: u gaat met een brandende aansteker langs de vezels. Als die beginnen te gloeien, maar geen schade oplopen, is de kans groot dat het om asbest gaat.

3Wat is het asbestattest?

Dat attest vermeldt waar er binnen- en buitenhuis asbest aan­wezig is. Sinds november vorig jaar is het attest vereist bij de verkoop van gebouwen die dateren van voor 2001. Daardoor krijgen potentiële kopers een transparanter beeld van de staat van de woning. Het asbestattest is een van de eerste actiepunten uit het asbestafbouwbeleid van de Vlaamse regering, die in 2040 een asbestveilig Vlaanderen wil.

Tegen 2032 moet iedere eigenaar van zo’n gebouw een asbestattest kunnen voorleggen. Verhuurders zijn verplicht om een kopie ervan te bezorgen aan hun huurders. Op het attest staan instructies over hoe met het aanwezige asbest om te gaan: ‘verwijderen’ is een optie, maar evengoed kan er ‘goed beheren’ vermeld staan en is een ingreep niet meteen nodig.

4Hoe wordt het attest opgemaakt?

Een gecertifieerde deskundige stelt het attest op. Een lijst van gecertificeerde asbestdeskundigen kunt u vinden op de site van Ovam. Zij komen bij u langs en maken een inventaris van het ­asbest op basis van wat ze zien, van de documentatie van het ­gebouw en door stalen te nemen. Die staalnames mogen geen ­grote schade veroorzaken. Het ­attest moet dan onderdeel worden van het verkoopcompromis en de notariële akte. De kostprijs van het attest is afhankelijk van de grootte van het gebouw. Afvalstoffenmaatschappij Ovam schat de kosten op ‘enkele honderden euro’s’. Daarin is alles inbegrepen.

5Hoe schadelijk is asbest?

Vlaanderen ambieert niet om asbestvrij te zijn, maar wel asbestveilig, en dat tegen 2040. Asbestveilig wil ­zeggen dat alle risicovolle asbest veilig weggenomen en opgeborgen moet zijn. Het gaat dan om losse asbestvezels die gevaarlijk zijn en onder geen beding ingeademd mogen worden. Hoe meer ­contact, hoe groter het ­risico op een slechte afloop. ­Asbest leidt tot ziekten als ­asbestose, longkanker en ­mesothelioom. De gevolgen ­manifesteren zich pas na twintig à dertig jaar. Er overlijden in ons land jaarlijks honderden mensen aan de gevolgen daarvan.