Direct naar artikelinhoud
Website logo
krap bij kaskrakers

Zou een film als ‘Titanic’ in het huidige Hollywood nog worden gemaakt? ‘We dachten dat we 100 miljoen euro zouden verliezen’

James Cameron voor een promobeeld van Leonardo DiCaprio en Kate Winslet in 'Titanic'.Beeld EPA

Toen ‘Titanic’ in 1997 in de bioscoop kwam, was het de duurste film die ooit werd gemaakt. De gok pakte goed uit voor de filmstudio’s, want ‘Titanic’ bleek onzinkbaar aan de kassa. Maar welke studio zou in tijden van ‘Avengers’ en ‘Star Wars’ nog zo veel geld willen investeren in een film die niet tot een franchise behoort? ‘De studiohoofden van Paramount deden alsof er een terminale kanker bij hen was vastgesteld.’

‘Het was een anomalie, maar ik ben dankbaar dat het is gebeurd.’ Vijf jaar geleden erkende blockbusterregisseur James Cameron in Vanity Fair dat het een klein mirakel was dat filmstudio’s 20th Century Fox en Paramount zo’n 210 miljoen dollar in ‘Titanic’ had gepompt. Dat is méér geld dan de RMS Titanic zelf had gekost – omgerekend zou het schip in 1997 een prijskaartje van een dikke 150 miljoen dollar hebben gedragen – en meer dan eender welke andere film die op dat moment ooit was gemaakt.

Dat die investering vruchten heeft afgeworpen, hoeft geen betoog meer. Terwijl het schip na een aanvaring met een ijsberg vijf dagen na zijn eerste afvaart naar de bodem van de Atlantische Oceaan zonk – een ramp die aan meer dan 1.500 passagiers het leven kostte – zeilde ‘Titanic’ naar de top van de box office. Het werd de eerste film die de kaap van een miljard dollar overschreed, en twaalf jaar lang voerde de kaskraker de lijst met best verdienende films aller tijden aan. Tot Camerons volgende film, ‘Avatar’, het stokje overnam.

Lees ook

‘Titanic’-regisseur James Cameron is uw gezaag beu en liet testen of Jack kon overleven op de deur

Van ‘Titanic’ tot ‘Avatar’: Humo rangschikt alle James Cameron-films

Dik vijfentwintig jaar na de originele release komt de gedoemde romance van Jack (Leonardo DiCaprio) en Rose (Kate Winslet) op ‘the ship of dreams’ opnieuw in de bioscoop – Valentijn, weet u wel. Het noopt de vraag: zou een monumentaal, romantisch epos als ‘Titanic’ vandaag nog gemaakt worden? Er is immers heel wat veranderd in de laatste kwarteeuw. ‘Titanic’ is niet langer de duurste film aller tijden: er zijn 47 films geproduceerd die méér geld hebben gekost, met ‘Pirates of the Carribean: On Stranger Tides’ (prijskaartje: 379 miljoen dollar) als uitschieter. De top vijf wordt vervolledigd door drie ‘Avengers’-films en Camerons nieuwste hit, ‘Avatar: The Way of Water’.

De studio’s in Hollywood zijn nooit grote fans geweest van financiële risico’s, en vandaag is dat minder dan ooit het geval. Wie lijstjes met de best verdienende en duurste films aller tijden erop naslaat, merkt dat er steeds minder appetijt is om de portemonnee open te trekken voor films als ‘Titanic’ – lees: films die niet binnen een succesvolle en dus eenvoudig te promoten franchise pasten. Camerons ‘Avatar’ was een uitzondering, maar werd wel geproduceerd met een langetermijnvisie: als de film een hit was, stond Cameron al klaar om aan de sequels te beginnen. En de filmmaker had, dankzij ‘Titanic’, al een reputatie als een succesregisseur.

Overmoed

Maar welke studio zou vandaag dieper dan ooit tevoren in de buidel tasten voor een epische, ouderwetse romance van drie uur, zonder superhelden, zonder tovenaars en zonder écht grote filmsterren? Van de tien duurste films aller tijden is er slechts één die niet tot een franchise behoort: de tien jaar oude flop ‘John Carter’. Met een productiebudget van 263 miljoen dollar, een marketingbudget dat de kosten verdubbelt én een ‘schamele’ opbrengst van 284 miljoen dollar, staat de film te boek als één van de grootste box office bombs aller tijden. Het verlies wordt op 113 tot 200 miljoen dollar geraamd.

Kate Winslet en Leonardo DiCaprio in 'Titanic'.Beeld rr

Na de release van 'Titanic’ vertelde Cameron in een tv-interview met Charlie Rose dat de studiobazen ‘het haatten dat we het script zo goed vonden, want nu moeten we deze film maken.’ En deze film was ‘een period drama, zonder grote sterren omdat de personages nog te jong zijn, en iedereen sterft aan het einde, dus er is geen sequel.’ Een speelgoedlijn en een pretparkattractie waren ook geen optie, grapte de cineast. ‘Het druist tegen Hollywood-wijsheid in om zo’n film op die schaal te maken.’

Cameron liet een nieuwe filmstudio én een gedeeltelijke replica van het schip bouwen aan de Noord-Mexicaanse kunst, en 20th Century Fox moest op zoek naar een partner om de steeds verder oplopende kosten te kunnen dekken. Paramount sprong bij, maar had daar al snel spijt van.

Tijdens de opnames groeide de idee bij de studio’s dat ‘Titanic’ hetzelfde lot beschoren was als het schip: groots in opzet, maar gedoemd om te zinken. ‘De studiohoofden van Paramount deden alsof er een terminale kanker bij hen was vastgesteld’, schreef Cameron in een essay voor The Hollywood Reporter. ‘Iedereen dacht dat ze geld zouden verliezen, en alle inspanningen waren erop gericht om de beroerte niet fataal te laten zijn.’ Cameron werd ervan beschuldigd dezelfde fouten te maken als de architecten van het schip: zijn monumentale overmoed zou zijn carrière fataal worden. ‘De laatste zes maanden werkten we aan de film in de wetenschap dat die 100 miljoen dollar zou verliezen’, vertelde de regisseur later in The Times. ‘Dat was een zekerheid.’

De geschiedenis heeft er anders over geoordeeld, en vijfentwintig jaar later voelt ‘Titanic’ als het soort film dat niet meer gemaakt wordt – een blockbuster uit de oude tijd, een relikwie van een pre-21ste-eeuws Hollywood, een Hollywood waarin studiobazen soms toch nog bereid waren een gok te nemen. Of, zoals ‘Butch Cassidy’-scenarist William Goldman het verwoordde in ‘Adventures in the Screen Trade’: ‘Nobody knows anything. Niet één persoon in het hele filmveld weet zeker wat zal werken. Elke keer opnieuw is het een gok, en als je geluk hebt, is het een berekende gok.’

(DM)