Voor één op zeven volwassenen is het nooit meer stil. Wie worstelt met tinnitusklachten krijgt vaak te horen dat ze ‘er maar mee moeten leren leven’. Audiologe Karen Stalpaert vond dat het anders kon. Ze specialiseerde zich in de revalidatie van tinnitus en overgevoeligheid voor geluid. In haar boek ‘Ongestoord’ legt ze in tien stappen uit hoe je symptomen kunt beperken. Wij lichten al een tipje van de sluier op en geven je een deeltje van de drie eerste stappen cadeau.
Stap 0: vind de weg door de jungle
‘Het is niet altijd eenvoudig om je weg te vinden door het medisch landschap. In dit onderdeel volgt een stappenplan dat je kan toepassen op jouw eigen specifieke situatie: jouw zorgpad. Onvermijdelijk kom je bij enkele artsen en zorgverleners terecht tijdens jouw traject. Door spanning of emoties verloopt het gesprek vaak anders dan je had gewild. Pas als je weer buiten staat, komt de ene na de andere vraag in je op: Hoe zit dit? Had ik dat maar gevraagd. Moet ik hiermee rekening houden? Een goede voorbereiding helpt om de juiste informatie te krijgen. De informatie die jij nodig hebt.’
‘Voor je verder gaat, is het belangrijk om enkele dingen helemaal uitgeklaard te hebben. Je beantwoordt enkele vragen – die je in het boek terugvindt – en afhankelijk van je antwoorden kan het raadzaam zijn om een specialist te bezoeken. Het onderzoek door de oorarts is belangrijk. Je moet uitsluitsel hebben
over een mogelijke onderliggende fysieke oorzaak, die kan of moet behandeld worden.’
‘Je moet je ervan bewust zijn dat je geen ziekte hebt. Zolang je dat denkt, blijft de angst hierover gevoed en kan gewenning aan het geluid niet optreden. Beoordeel kritisch of je nog een medische check-up nodig hebt voor je verder kan met dit zelfhulpboek. Welke arts of zorgverlener kan je op dit moment het beste aanspreken? Op al deze vragen krijg je een antwoord dankzij het stroomschema dat je in het boek terugvindt.’
Stap 1: ken je tegenstander
‘Through knowledge, creating health’ is de visie van de medische faculteit aan de universiteit van British Columbia. Kennis over tinnitus, daar gaat het in deze stap over. Wat je kent is minder eng. Zo durf ik vaak niet op een achtbaan in een pretpark. Maar als ik overtuigd ben door mijn gezelschap en de stap heb gezet om het ritje te maken valt het meestal heel erg mee en wil ik nog een keer. Die tweede keer is helemaal niet meer eng en bezorgt me veel minder stress dan de eerste rit. Iets kennen en begrijpen zorgt ervoor dat het minder eng is. Wat minder eng is, heeft veel minder invloed op jou. Laat dat net zijn waar je naar streeft: tinnitus die minder invloed op jou en je leven heeft.’
‘Dus, wat is tinnitus? ‘Tinnitus aurium’ is de medische term voor oorsuizen. Deze term is afkomstig van het Latijnse ‘tinnire’ dat bellen of rinkelen betekent. ‘Aurium’ betekent ‘van het oor’. We spreken van tinnitus als je geluiden hoort die niet van buitenaf komen.’
‘In grote lijnen kunnen we twee soorten tinnitus onderscheiden: de objectieve variant en de subjectieve variant. Objectieve tinnitus komt slechts bij een kleine minderheid voor. Dit is een vorm waarbij je geluiden uit je eigen lichaam kan horen. Zo horen sommigen hun eigen hartslag, bloeddoorstroming of geluiden die ontstaan door problemen van de kaak of nek. Deze geluiden zijn soms ook hoorbaar voor iemand anders.’
‘Bij de overgrote meerderheid, meer dan 95% van de gevallen, gaat het echter om een geluid dat enkel jijzelf kunt horen. Dit noemen we subjectieve tinnitus. Er zijn verschillende soorten geluiden die kunnen voorkomen en ook een combinatie ervan is mogelijk. Voor sommige patiënten is het zeer moeilijk om het geluid exact te beschrijven. Enkele voorbeelden van de meest voorkomende tinnitusgeluiden zijn: ruisen, piepen, fluiten, zoemen, brommen. Iedereen ervaart tinnitus op een andere manier.’
Stap 2: krijg inzicht in je klacht
‘In deze stap nodig ik je uit om na te denken over je tinnitus en de factoren die je tinnitus beïnvloeden. Dit helpt om jouw persoonlijke situatie met de klacht zo goed mogelijk in beeld te brengen. Het maakt je bewust van de manier waarop tinnitus zich bij jou voordoet, hoe je op het geluid reageert en ermee omgaat. Dit bepaalt namelijk de last die je ervaart. De gevolgen van tinnitus voor het functioneren zijn voor iedereen anders.’
‘De mate van tinnitus en de impact ervan varieert niet alleen van persoon tot persoon, maar ook in de loop van de tijd. Om de mate van belemmering te beoordelen, bestaan er gevalideerde tinnitus-vragenlijsten. De Tinnitus Handicap Inventory (THI) is zo’n veelgebruikte vragenlijst om de impact van tinnitus op je dagelijks leven te meten. Het is een eenvoudig in te vullen lijst die bestaat uit 25 vragen.’
‘Vaak wordt de invloed van een eventueel gehoorverlies op de tinnitusklachten onderschat. Te weinig informatie uit de omgeving binnenkrijgen via geluid, kost je inspanning en energie. Daardoor raak je sneller vermoeid en zal je gemakkelijk meer hinder ervaren van je tinnitus. Aan de hand van een vragenlijst voor luister- en gehoorproblemen van audiologe Hélène Caron krijg je in slechts een paar minuten inzicht over of je een uitgebreid gehooronderzoek nodig hebt of niet.’
Heb jij ook last van tinnitus en wil je dieper ingaan op de eerste drie stappen of ben je benieuwd naar de volgende stappen in dit tiendelig stappenplan? Haal dan zeker het boek in huis!
