Ontaardt aanhoudend geweld in Oost-Congo in een open oorlog tussen Congo en Rwanda?

De M23-rebellengroep hield afgelopen jaar in Oost-Congo een gewelddadig offensief en brengt zo vluchtelingenstromen op gang. Het conflict blijft er escaleren.


Centraal-Afrika expert Kris Berwouts sprak op Business AM Radio over het aanhoudende conflict in Oost-Congo en oplopende spanningen tussen de Democratische Republiek van Congo en Rwanda.


Waarom is dit belangrijk?

De M23-beweging heeft het laatste jaar in het oosten van de Democratische Republiek van Congo (DRC) diverse stukken grondgebied ingepalmd. Het Congolese leger probeert het gebied terug onder controle te krijgen, maar slaagt daar niet in. Ondertussen zou buurland Rwanda de rebellen steunen en dreigt het conflict te ontaarden in een oorlog tussen de beide landen.

In het nieuws: Milities van de M23-beweging namen een gebied over in de Congolese provincie Noord-Kivu en creëren er een humanitaire ramp.

  • “Congolees president Felix Tshisekedi probeerde al enkele keren met het leger de veiligheid te doen weerkeren in het land, maar slaagt daar maar niet in”, vertelt Berwouts. “Buurland Rwanda zag ondertussen een kans om het rebellenleger M23 opnieuw te ontplooien.”
  • Een actie in 2016 door de Verenigde Naties en het Congolese leger had die groep net kunnen ontmantelen nadat die al vier jaar voor onrust zorgde in de regio. Helemaal verdwijnen deed de beweging niet, want ze bleef onder de radar toch bestaan. Het laatste jaar dook de groep plots weer op.
  • Tshisekedi riep bij de VN-Veiligheidsraad op om sancties op te leggen aan leden van de rebellenbeweging en de Rwandese staat. Rwanda zou mee verantwoordelijk zijn “voor het aanhoudende geweld in de regio en de schendingen van de internationale rechten”. Rwanda ontkent ondertussen alle betrokkenheid en stelt dat het Congolese leger samenwerkt met de FDLR-rebellen (een Rwandese Hutu-rebellengroep met betrokkenheid tot de genocide van Tutsi’s in 1994).
    • Toch lijkt het aannemelijk dat Rwanda M23 steunt. Via die aanwezigheid in het Congobekken heeft Rwanda toegang tot belangrijke Congolese grondstoffen. Ook het bekende Nationaal Virungapark ondervindt schade door toegenomen illegale houtkap.
  • Het conflict zou op een jaar tijd al gezorgd hebben voor 600.000 ontheemden en enkele honderden doden. De impact van het geweld kan daarbij ook problemen opleveren voor de Congolese verkiezingen in december van dit jaar.
  • Momenteel probeert de East African Community (EAC) – een Afrikaanse multilaterale vereniging – het probleem op te lossen. Dat orgaan riep volgens Al Jazeera al meermaals op tot een wapenstilstand, maar slaagt er maar niet in om de gemoederen te doen bedaren.
  • Twee weken geleden beschoot het Rwandese leger nog een Congolees gevechtsvliegtuig omdat het toestel zogezegd het Rwandese luchtruim had geschonden. Beide landen beschuldigen elkaar van daden van agressie.

(ns)

Meer