LIVE AARDBEVING. Dodentol stijgt tot bijna 20.000 - Ook vrouw uit Limburg omgekomen in Turkije

De telecomoperatoren in België lanceren een sms-actie ten voordele van de slachtoffers van de aardbevingen in Turkije en Syrië. Wie de boodschap "help" stuurt naar het nummer 4330, doneert 1 euro aan het Rode Kruis in de getroffen landen.

De actie gaat uit van de operatoren Mobile Vikings, Orange Belgium, Proximus, Scarlet, Telenet/BASE en VOO, in samenwerking met het platform Ring-Ring. Er worden geen bijkomende kosten aangerekend voor een sms. "Het bedrag wordt integraal overgemaakt aan het Rode Kruis in de getroffen landen", zegt Proximus-woordvoerder Haroun Fenuax in naam van alle telecomoperatoren. 

De Wereldbank gaat 1,78 miljard dollar (ongeveer 1,65 miljard euro) steun verlenen aan Turkije. "Wij verlenen onmiddellijke bijstand en bereiden een snelle evaluatie voor van de dringende en massale behoeften op het terrein. Dit zal toelaten de prioritaire gebieden voor herstel en wederopbouw te identificeren", zegt David Malpass, de voorzitter van de Wereldbank.

De Verenigde Staten hebben 85 miljoen dollar (ongeveer 79 miljoen euro) vrijgemaakt om hulp te bieden aan de slachtoffers van de aardbevingen in Turkije en Syrië. Dat heeft het Amerikaanse noodhulpagentschap USAID bekendgemaakt.

Het geld zal aan "partners op het terrein" worden overgemaakt  "om dringende noodhulp te bieden aan miljoenen mensen", zegt USAID in een verklaring.

De VS hadden eerder al duidelijk gemaakt dat ze de bevolking in Syrië wel wilden steunen, maar dat ze niet gelinkt wilden worden aan de regering in Damascus. De VS erkennen de regering onder president Bashar al-Assad niet en weigeren elke vorm van normalisering van de banden met zijn regime.

De aardbevingen die zich maandag in het zuidoosten van Turkije en het noorden van Syrië voordeden, hebben aan meer dan 20.000 mensen het leven gekost.

Op het rekeningnummer van Rode Kruis-Vlaanderen is de voorbije dagen ruim 550.000 euro gestort voor noodhulp aan de slachtoffers van de aardbevingen. De organisatie maakte zelf ook 400.000 euro vrij uit het noodhulpfonds voor humanitaire hulp aan de getroffen regio's. "Het is nog maar een voorlopig bedrag, omdat er altijd wat vertraging zit op de verwerking van de overschrijvingen", zegt woordvoerder Joachim Deman.

Wie een bijdrage wil storten, kan dat doen via rodekruis.be/aardbeving of het Rode Kruis-Vlaanderen rekeningnummer BE93 0000 0065 6667 met vermelding "aardbeving".

Ook de stad Antwerpen doet een donatie van 20.000 euro aan het noodfonds van het Rode Kruis-Vlaanderen. Op symbolisch vlak hangt Antwerpen vanaf vrijdag de Turkse vlag uit aan Het Steen, maar dan halfstok uit solidariteit met de slachtoffers.

Om ook solidariteit te tonen met de slachtoffers in Syrië, maar niet met het Syrische regime, wordt voor die mensen eveneens aan Het Steen een neutrale vlag uitgehangen.

Een eerste konvooi met hulp voor Syrische regio's onder controle van de rebellen is aangekomen aan de grenspost Bab al-Hawa, tussen Turkije en Syrië, bevestigen de Verenigde Naties. De zes vrachtwagens hebben onder meer tenten, matrassen, dekens en reddingsmateriaal aan boord, bedoeld om in de behoeften te voorzien van 5.000 mensen, meldt de Internationale Organisatie voor Migratie (IOM).

Bijna alle humanitaire hulp bestemd voor de rebellengebieden in Syrië geraakt ter plaatse via deze grensovergang. Turkije zegt twee andere grensposten te willen openen. Enkele jaren geleden waren er nog vier grensovergangen in het noorden van Syrië waarlangs humanitaire hulp naar rebellengebieden gestuurd werd, maar sindsdien heeft Damascus, dankzij Russische steun in de VN-Veiligheidsraad, drie van die grensovergangen kunnen sluiten.

Een verantwoordelijke aan de Syrische kant van de grenspost zegt dat het eigenlijk gaat om hulp die al voor de aardbeving in de regio verwacht werd. De voorbije drie weken kregen de regio's onder controle van de rebellen nog geen humanitaire hulp vanuit streken waar het regime van Bashar al-Assad de plak zwaait. In Damascus, Aleppo en Latakia, alle drie onder controle van het regime, zijn sinds de aardbeving van maandag wel al vliegtuigen met noodhulp geland uit, onder andere, de Verenigde Arabische Emiraten, Rusland en Iran.

De staatshoofden en regeringsleiders van de Europese Unie hebben in een brief aan de Turkse president Recep Tayyip Erdogan hun medeleven en solidariteit betuigd met Turkije na de verwoestende aardbeving. De Europese top in Brussel opende vandaag ook met een minuut stilte ter nagedachtenis van de slachtoffers. 

De EU-lidstaten hebben intussen meer dan 1.600 reddingswerkers naar het rampgebied in Turkije gestuurd. "We zijn bereid om onze steun op te drijven in nauwe coördinatie met de Turkse autoriteiten", verzekeren de leiders in de brief. 

Ook buurland Syrië werd zwaar getroffen door de ramp, maar een gelijkaardige geste was er niet voor president Bashar al-Assad. Sinds het losbarsten van de burgeroorlog in 2011 is hij persona non grata en gelden Europese sancties tegen zijn regime vanwege de brutale repressie van de bevolking. Het regime in Damascus heeft ook niet de controle over het hele rampgebied, dat deels in handen is van rebellen. In de conclusies van de top lanceren de leiders een oproep om totale humanitaire toegang te verlenen tot de slachtoffers in Syrië, "ongeacht waar ze zich bevinden".   

De EU heeft intussen bijkomende middelen gemobiliseerd om de humanitaire hulpverlening aan de slachtoffers in Syrië te versterken. Ze organiseert in maart ook een donorconferentie voor de slachtoffers in Turkije en Syrië.

Hoewel er voorlopig geen gezamenlijke oproep werd gedaan naar donaties ten voordele van slachtoffers van de aardbeving in Turkije en Syrië, bundelde het Consortium 12-12 woensdag de initiatieven van zijn leden in een overzicht. De organisaties reageren positief op de eerste giften.

Bij Oxfam België staat de teller voor online giften momenteel op zo'n 90.000 euro en Caritas International België zamelde sinds woensdag bijna 60.000 euro in. Een goed resultaat, volgens de woordvoerder. "Maar we hopen dat Belgen zo solidair blijven. Dat zal nodig zijn, want het is een humanitaire crisis om U tegen te zeggen."

Dokters van de Wereld kon tot nu toe al rekenen op meer dan 130.000 euro in steun uit België. "Wij danken elke persoon of instelling voor hun steun", deelt de organisatie mee. Ook zij "roepen het publiek op zich te blijven mobiliseren."

Andere leden van het Consortium hebben nog geen zicht op de balans van hun rekening. "We zitten volop in noodmodus", klinkt het bij Unicef België. Wel merkten zij veel activiteit op hun "verschillende kanalen".

Mensen in Turkije en Syrië zoeken nog steeds naar familieleden en vrienden, maar de kans wordt steeds kleiner dat er nog overlevenden vanonder het puin worden gehaald. Onze reporter Julie Colpaert is in één van de zwaarst getroffen provincies in Turkije, in de stad Iskenderun.

De leider van de grootste oppositiepartij in Turkije, Kemal Kılıcdaroglu, heeft bij een bezoek aan het rampgebied gezegd dat het bewind van president Recep Tayyip Erdogan verantwoordelijk is voor de afgrijselijke gevolgen van de aardbeving. 

"Ik zie dit niet los van de politiek", zei de leider van de Republikeinse Volkspartij (CHP). "In zijn beleid van twintig jaar heeft hij (Erdogan) het land niet voorbereid op een aardbeving zoals deze".

Turkije heeft volgens Kilicdaroglu een enorme ervaring met aardbevingen en die zou niet zijn gebruikt. De regeringen van Erdogan hebben een politieke in plaats van praktische houding gehad om zich voor te bereiden op een dergelijke ramp. Tal van niet-gouvernementele organisaties, lokale autoriteiten of zelfs de strijdkrachten werden niet of te laat ingeschakeld, zei de oppositieleider volgens Turkse media.

De Franse regering maakt voor 12 miljoen euro noodhulp vrij voor de Syrische bevolking. Die hulp zal "verdeeld worden in samenwerking met ngo's en de Verenigde Naties, in alle door de aardbevingen getroffen regio's", zei de woordvoerder van het Franse ministerie van Buitenlandse Zaken. 

Die noodhulp zal de "politieke houding" van Parijs tegenover het regime van Bashar al-Assad niet veranderen, beklemtoonde de woordvoerder nog.

De stad Genk heeft naar aanleiding van de zware aardbevingen in Turkije en Syrië een rouwregister geopend. Door het mijnverleden van Genk heeft de stad een grote Turkse gemeenschap van wie velen familieleden en vrienden in de getroffen gebieden hebben. 

"Er zijn veel emoties bij onze inwoners", aldus burgemeester Wim Dries. "Veel Genkenaren kennen mensen in het gebied, hebben er familie, vrienden of zijn op een of andere manier met de regio verbonden. Als stad helpen we graag mee om dit immense verdriet ergens een plaats te geven. In het rouwregister kan iedereen een steunbetuiging of boodschap, zoals een gedicht of een tekening, achterlaten."

Het wordt steeds lastiger om mensen te redden in de regio Hatay in Turkije. De reddingsgroepen moeten daardoor steeds meer slechtnieuwsgesprekken voeren met familieleden, meldt het Nederlandse zoek- en reddingsteam USAR. 

Dat team vertrok maandagavond van Eindhoven naar Turkije en zette dinsdag een basiskamp op in het rampgebied. Woensdagavond raakte bekend dat het Nederlandse team de afgelopen dagen zeker 11 mensen levend onder het puin vandaan heeft gehaald. "Er is tot diep in de nacht nog doorgezocht naar slachtoffers", aldus USAR. Maar volgens de reddingsgroep blijven steeds meer panden over waar "vaak niet realistisch op ingezet kan worden". 

Het Nederlandse team wijkt nu uit naar een ander gebied om te zoeken naar overlevenden. De werkzaamheden in het gebied waar de medewerkers de afgelopen dagen hebben gezocht, zijn bijna afgerond. 

Sinds woensdag coördineert het team ook de inzet van andere internationale reddingsteams die in het gebied actief zijn. Dat gebeurt op verzoek van de Turkse autoriteiten. Er zijn teams uit onder andere het Verenigd Koninkrijk, Italië en Zwitserland en er komen er nog meer.

Het eerste konvooi met hulpgoederen van de Verenigde Naties is aangekomen in het noordwesten van Syrië. Zes vrachtwagens zijn de grensovergang bij Bab al-Hawa overgestoken. Volgens een grenswacht gaat het om een levering van onder meer tenten voor slachtoffers.

Door de versplinterde politieke situatie in Syrië is het leveren van noodhulp daar ingewikkeld. De afgelopen negen jaar hebben de VN slechts één grensovergang tussen Turkije en Syrië goedgekeurd voor internationale hulp. Die weg, bij Bab al-Hawa, was de afgelopen dagen gesloten door aardbevingsschade.

Nu de schade aan die weg is hersteld, is het voor de hulpverleners eindelijk mogelijk om door te reizen naar Syrië, waar de internationale hulp maar moeizaam op gang komt. Turkije werkt aan het openen van twee andere grensovergangen, liet de Turkse minister van Buitenlandse Zaken Mevlut Cavusoglu weten.