Belgische regering verdeeld over hek rond Europa, irritatie over standpunt Vooruit

Op de EU-top over migratie roept bijna de helft van de 27 EU-lidstaten, waaronder Oostenrijk en Nederland, de Europese Commissie op om akkoord te gaan met EU-gefinancierde hekken en muren om migratie aan te pakken. Namens ons land zal premier Alexander De Croo (Open Vld) zich niet uitspreken over dit punt, door onenigheid binnen de meerderheid. Cd&v, Vooruit en de liberale partijen zeggen aan De Morgen dat ze geen problemen zien in het voorstel, de groene partijen en de PS wel.

Een passage van staatssecretaris voor Asiel en Migratie Nicole de Moor (cd&v) in De zevende dag dwong iedereen kleur te bekennen. De Moor had gezegd dat hekken voor haar wel konden, “maar met een deur erin voor wie bescherming nodig heeft”.

Maandag volgde een mail van het kabinet van minister Georges Gilkinet (Ecolo) dat om duidelijkheid vroeg “na de media-optredens van Nicole de Moor”. “Zijn we akkoord dat België op de EU-top geen voorstander is van de constructie van fysieke grenzen betaald door de EU?”, vraagt de kabinetschef in een mail die De Morgen kon inkijken.

“Ons land zal zich niet uitspreken omdat wij veel tegengas hebben gegeven”, zegt Nadia Naji, covoorzitster van Groen. “Wij zijn geschokt dat een voorstel over muren bouwen nu op tafel ligt terwijl er schampere kritiek was op de muren van toenmalig Amerikaans president Donald Trump en de Hongaarse premier Viktor Orbán. Volgens ons en onze collega’s van Ecolo pak je migratie niet aan door van Europa een fort te maken.”

Socialisten verdeeld

Ook de PS is tegen. De Vlaamse socialisten van Vooruit zeggen daarentegen bij monde van Kamerlid Ben Segers dat “investeringen in duidelijke, beveiligde buitengrenzen nodig zijn als deel van een gemeenschappelijk migratiebeleid dat onze welvaartsstaat beschermt en ondersteunt. Een fysieke barrière kan daar op sommige plaatsen onderdeel van zijn.”

Dat is overigens op een aantal plaatsen al het geval, zoals in Hongarije op de grens met Servië, of op sommige plekken tussen Polen en Wit-Rusland. Volgens Vooruit is hun standpunt geen nieuwe, flinksere koers, maar bij premier De Croo is er openlijk wrevel over te horen. Hij had graag een standpunt ingenomen op de top in plaats van zich te onthouden, en binnen de regering sloot Vooruit zich aan bij de tegenkanting.

“Als de partij tegelijk met een standpunt komt voor het brede publiek waarin ze wel voor lijkt te zijn, vinden wij dat dubbelzinnig en onwerkbaar”, zegt de woordvoerder van De Croo. Vooruit ontkent dat het in de regering een ander standpunt verkondigde en heeft het over een misverstand.

Orbán: ‘Stilaan deelt men onze visie’

Viktor Orbán tweet ondertussen dat hij dinsdag een voorbereidende videocall had met de Belgische premier en drie andere Europese regeringsleiders. “Wat wij al jaren zeggen, wordt stilaan een standpunt dat meerderen delen: om Europa veilig te houden moet de EU de bescherming van onze grenzen financieren, inclusief hekken en andere fysieke barrières”, aldus de Hongaarse premier.

De Moor noemt efficiënte grenscontroles “noodzakelijk voor een goed migratiebeleid” en wijst erop dat vandaag naar schatting 20 procent van de mensen die de Europese grenzen oversteken niet gecontroleerd wordt. Dat noemt ze onaanvaardbaar. “Grenzen worden nu al op verschillende manieren gecontroleerd met grenspatrouilles, muren, camera’s en andere technologie”, zegt ze nog.

Op rechts verwoordde Assita Kanko, Europees Parlementslid voor N-VA, het standpunt van haar oppositiepartij in De zevende dag. “Dertien van de 27 Europese lidstaten zijn ervoor, waaronder Nederland. Ik hoop dat België kleur gaat bekennen.”

Aanvankelijk zei de woordvoerder van de premier in dit artikel dat Vooruit “zelfs nog de speaking notes van de premier (had) opgevraagd om zich ervan te vergewissen dat hij zeker niet zou pleiten voor hekken of grenspatrouilles”. Dat zou niet de reden zijn geweest waarom de partij die ‘speaking notes’ opvroeg. Partijvoorzitter Rousseau had ze nodig om het Belgische standpunt goed te kennen voor een internationale ontmoeting, klinkt het.