Nadat Rusland eind februari 2022 Oekraïne was binnengevallen, riep het Internationaal Olympisch Comité op om atleten en officials uit dat land (en het aangrenzende Wit-Rusland) te weren uit internationale sportcompetities. Ook de voetbalbonden UEFA en FIFA schrapten Rusland en zijn teams. Sindsdien staan de meeste sportlui uit die twee pariastaten aan de kant, maar met de olympische kwalificatietoernooien die steeds meer op kruissnelheid komen, wordt de kwestie rond mogelijke (Wit)Russische deelname aan Parijs 2024 steeds prangender.

Vlag

Het IOC onderzoekt manieren om Russische atleten opnieuw toe te laten, weliswaar onder een neutraal statuut, en verwelkomde het aanbod van de Aziatische olympische comités om hen toegang te verschaffen tot kwalificatiewedstrijden. Volgens het IOC kunnen sporters niet gestraft worden voor de daden van hun regering. Die demarche verdeelt de internationale sportwereld. De olympische comités van Noorwegen, Denemarken, Zweden, Finland en IJsland schreven een open brief waarin ze zich kanten tegen die mogelijke versoepeling.

Ook Anne Hidalgo, burgemeester van gaststad Parijs, wil zolang de oorlog duurt Rusland weren. Zij gelooft niet in de neutraliteitsoplossing die het IOC suggereert. “Het zou onfatsoenlijk zijn om een Russische delegatie te ontvangen terwijl er bommen vallen op Oekraïne.” Volgens haar bestaat dat neutrale statuut niet echt, maar ze liet wel een opening voor dissidente atleten die onder een vluchtelingenvlag willen aantreden en die de agressie van Poetin afkeuren.

Ben Weyts

Ook Vlaams minister van Sport volgt die lijn. “Wij moeten vermijden dat zelfs Russische atleten die zich afkeren van het Poetin-regime geweerd worden, alleen maar omdat ze als Rus geboren zijn. We willen wel dat er strengere voorwaarden komen voor deelname onder neutrale vlag, want dit mag geen achterpoortje zijn om zomaar elke Rus toegang te geven: dan kan de propagandamachine in Moskou ook blijven draaien. We zouden bijvoorbeeld aan Russische deelnemers kunnen vragen om de invasie van Oekraïne te veroordelen. Russen die Poetin letterlijk en figuurlijk achter zich willen laten, verdienen onze steun”, zegt Weyts

Genocide

Oekraïne zelf, Polen en de drie Baltische staten gaan nog een stap verder en dreigen Parijs 2024 te boycotten als Rusland en Wit-Rusland groen licht zouden krijgen. De Poolse minister van Sport verklaarde zelfs dat zo’n veertig landen in dat geval zouden wegblijven uit Parijs. Mykhaïlo Podoliak, een adviseur van de Oekraïense president Volodymyr Zelensky, ging op twitter fors te keer. “Het IOC promoot oorlog, moord en vernietiging, en biedt Rusland een platform om genocide te verheerlijken. Blijkbaar koopt Russisch geld de olympische schijnheiligheid en stinkt dat niet naar Oekraïens bloed.”

Canada en de Verenigde Staten – belangrijke stemmen in dit debat – neigen veel meer naar het standpunt van het IOC. De States willen wel absolute garanties dat atleten het Russische of Wit-Russische regime niet zullen vertegenwoordigen. Het IOC zelf meent dat een ‘grote meerderheid’ binnen de olympische beweging voorstanders is om de deur weer te openen. Op 15 februari bespreekt het Uitvoerend Comité van het IOC deze kwestie. Het BOIC heeft zijn standpunt nog niet bepaald, maar verwacht dat nog deze week te doen.