Meer dan 25.000 doden geteld in Turkije en Syrië, buitenlandse reddingsploegen onderbreken werk door grimmige situatie

Meer dan 25.000 doden zijn intussen geteld in de gebieden in Turkije en Syrië die afgelopen maandag werden getroffen door een zware aardbeving. Alleen al in Turkije zijn intussen meer dan 21.000 doden geregistreerd, maakte de Turkse president Recep Tayyip Erdogan vanmiddag bekend. In Syrië is sprake van ruim 3.500 doden, maar cijfers daar komen maar met mondjesmaat binnen. 

Het dodental zal naar verwachting nog blijven oplopen. "De angst bij de overlevenden is dat men na of tijdens het weekend zal ophouden met zoeken en dat men dan met zwaar materiaal - bulldozers - begint puin weg te scheppen, zodat ze hun nabestaanden niet kunnen begraven", zegt Jens Franssen, die voor VRT NWS in het rampgebied is. De vermisten zullen dan moeten worden toegevoegd aan de lijst met overledenen."  

Het besef dat er nog weinig overlevenden zullen worden gevonden, doet de wanhoop en onrust toenemen in het getroffen gebied. Reddingswerkers merken dat de sfeer omslaat en hier en daar meer gespannen en grimmiger wordt.

Duitse reddingswerkers en een team van het Oostenrijkse leger hebben vandaag hun werk onderbroken omdat hun veiligheid in het gedrang dreigde te komen. 

"De laatste uren is de veiligheidssituatie in de provincie Hatay klaarblijkelijk veranderd", zei Stefan Heine, woordvoerder van de Duitse ngo gespecialiseerd in reddingsoperaties die het werk opschortte. "Er wordt melding gemaakt van confrontaties tussen verschillende groepen, en er zou ook geschoten zijn". De reddingswerkers zeggen ook dat de woede over het tekort aan voedselvoorraden of water toeneemt.

De Duitse ploegen zeggen het werk te zullen hervatten zodra de Turkse civiele bescherming zegt dat de toestand veilig genoeg is. Het 80-koppige team van het Oostenrijkse leger werkt opnieuw door, onder bescherming van Turkse militairen. 

Vanuit ons land zijn vanmorgen 43 leden van B-FAST naar Adana in Turkije vertrokken om er te helpen bij de opbouw van een veldhospitaal, nadat eerder deze week al een verkenningsteam was afgereisd. De werkzaamheden van B-FAST zullen plaatsvinden zoals gepland. 

In Turkije zijn volgens vicepresident Fuat Oktay meer dan 29.000 reddingsteams actief met in totaal 120.000 mensen. Ruim 6.000 teams komen uit het buitenland.

Zolang ze nog mensen levend vinden, geven de reddingsploegen de hoop niet op. Maar omdat mensen zelden langer dan drie dagen overleven zonder water, gaan ze er steeds meer van uit dat ze op zoek zijn naar lichamen. Uur na uur ebt de hoop weg dat er nog overlevenden onder het puin worden gevonden.

"De kans dat we nog iemand levend vinden is extreem klein te noemen", zegt woordvoerder Jop Heinen van het Nederlandse reddingsteam in Hatay, Turkije. "Maar we gaan toch nogmaals een uiterste poging doen. We hopen toch nog die minimale kans aan te grijpen en iets te betekenen voor de zwaar getroffen bevolking."    

Toch zijn zelfs vandaag nog mensen gered. In de provincie Gaziantep, Turkije, hebben reddingswerkers vanmorgen nog vijf leden van één familie levend uit hun ingestorte woning gehaald. Ze lagen 129 uur onder het puin. De moeder en een dochter werden eerst gered, daarna werden ook de vader en twee andere kinderen gevonden.

In de loop van gisteren werden in het rampgebied in Turkije nog 67 mensen gered. In de provincie Kahramanmaras werd een 70-jarige vrouw gevonden die 122 uur onder het puin bedolven had gelegen. Een man van 46 jaar werd na 112 uur nog levend uit de ruiïnes van een zeven verdiepingen tellend appartementsgebouw gehaald.

In Diyarbakir werd nog een vrouw van 55 jaar gered na 122 uur. In de provincie Gaziantep werd een zwangere vrouw gered, en een meisje van 9 jaar. De ouders en een zusje van het kind overleefden de ramp niet.

Ook in Syrië werden nog enkele mensen levend vanonder het puin gehaald. In de kuststad Jableh, in regeringsgebied, werden een 22-jarige man en zijn 60-jarige moeder gered uit hun ingestorte woning.

In het gebied dat onder controle staat van tegenstanders van het Syrische regime, stonden enkel de vrijwilligers van de Witte Helmen in voor de reddingsoperaties. Zij hebben sinds donderdag geen overlevenden meer gevonden en hebben hun reddingsacties stopgezet. 

In Turkije zijn volgens de vicepresident meer dan 1 miljoen mensen dakloos na de aardbeving. In Syrië zouden dat er volgens de VN meer dan 5 miljoen zijn. 

De Turkse politie arresteert steeds meer aannemers en andere betrokkenen in verband met het instorten van gebouwen door de aardbeving. Door de krachtige bevingen stortten duizenden gebouwen in, wat tot woede heeft geleid over de slechte kwaliteit van de bouwwerken. 

Twaalf mensen zijn aangehouden voor in elkaar gezakte constructies in de provincies Gaziantep en Sanliurfa. Justitie in Adana vaardigde een aanhoudingsbevel uit tegen 62 personen in verband met bezweken huizen. In de provincie Diyarbakir gaat het om ruim dertig mensen. Gisteren werd een aannemer van een complex van luxeappertementen in Hatay gearresteerd op de luchthaven van Istanbul toen hij het land zou hebben willen ontvluchten.

Er zullen speciale onderzoeksbureaus worden opgericht die nagaan of en hoe er bouwmisdrijven zijn gepleegd, zoals het verwijderen van betonpilaren in gebouwen om meer ruimte te scheppen.

Voor het eerst in 30 jaar is een grenspost tussen Turkije en buurland Armenië opengegaan om hulpgoederen binnen te laten. Vijf Armeense vrachtwagens met hulppakketten zijn de grens overgereden op weg naar het rampgebied.

Turkije heeft de grens met Armenië in 1993 eenzijdig gesloten uit solidariteit met buurland en bondgenoot Azerbeidzjan, naar aanleiding van het conflict over de enclave Nagorno-Karabach. De verhoudingen tussen Turkije en Armenië zijn altijd gespannen geweest, al was er het laatste jaar al sprake van toenadering.