Jonathan Holslag over komst van Alibaba naar Luik: ‘Vooral de overheid heeft boter op het hoofd’

Wat voor goederen voert Alibaba via de luchthaven in Bierset in en waar komen die juist terecht?

“De invoer bestaat vooral uit consumentengoederen: textiel, elektronica of huishoudelijke producten. Die komen voor een stuk bij Belgische gezinnen terecht, maar worden ook over de rest van Europa verspreid. Vanop die luchthaven vertrekken ook vliegtuigen richting China, die vooral geneesmiddelen meenemen of hoogtechnologische machines.

“Maar 30 procent van de capaciteit van die vliegtuigen blijft op de terugvluchten leeg. Dat toont het onevenwicht dat in de handel tussen ons land en China ontstaat. Tegelijk is er een enorme kostprijs op het vlak van milieu, want vliegtuigen zijn de vervuilendste vorm van transport.”

China gebruikt dit portaal naar Europa dus vooral om met hoogwaardige machines zijn eigen industrie verder te ontwikkelen?

“Ja, dat is een van de belangrijkste bevindingen in het rapport. Toen Alibaba voor de eerste keer in België kwam lobbyen voor zijn project, legden onze ministers uit dat het bedrijf zou helpen bij de uitvoer van onze kmo’s naar China. Jack Ma, de oprichter van Alibaba, is hier komen beloven dat er meer chocolade en bier naar China zou vertrekken.

“De regio rond Luik kampt nog altijd met hoge werkloosheid, omdat de industrie er is weggetrokken. Politici hoopten om met logistieke activiteiten rond de luchthaven meer banen te creëren. Maar als de politiek gekeken had naar de Chinese strategie wat betreft e-commerce, dan had men gezien dat onze verwachtingen haaks stonden op die van China.

“Alibaba is vandaag een verkapt staatsbedrijf met als politieke opdracht om producten van de Chinese industrie rechtstreeks naar de klant te brengen en Europese bedrijven te omzeilen. De gevolgen zijn nu navenant: Alibaba voert voor 90 procent Chinese producten in en omgekeerd komt er amper iets Belgisch op de Chinese markt. Dat toont dat we bijzonder slecht voorbereid waren in dit dossier.”

Het enige wat Alibaba heeft teweeggebracht, is dat er meer douanebeambten zijn aangenomen.

“Inderdaad, onrechtstreeks heeft Alibaba ervoor gezorgd dat er douaniers zijn bijgekomen. De douane zal zelfs meer mensen tewerkstellen dan Alibaba in zijn centra op de luchthaven. Maar zelfs het huidige aantal douanebeambten is lang niet genoeg om die stroom van goederen te controleren.”

U sprak met douanebeambten, die u zeiden dat het ‘erger is dan cocaïne’. De pakjes checken is moeilijker dan op zoek gaan naar drugscontainers in de haven van Antwerpen.

“Klopt, die gesprekken waren echt stuitend. Voor de douane is het enorm moeilijk om in die honderden miljoenen pakjes te zoeken naar dingen die fout zitten. De douaniers zeggen zelf dat de Chinese handelaars vindingrijker zijn dan de drugsmaffia. Het rammelt er ook langs alle kanten.

“Als je kijkt naar de cijfers, zie je dat in de eerste helft van vorig jaar minder dan 10 procent van de goederen werd gecontroleerd. Tijdens de zomervakantie waren veel douaniers in vakantie met als gevolg dat er gewoon geen controle was. In het najaar heeft de douane dan een flinke forcing moeten voeren.

“Daar zijn gevaren aan verbonden, omdat veel Chinese producten niet voldoen aan de Europese regels qua veiligheid. Bovendien lopen Europese bedrijven jaarlijks ettelijke miljoenen aan inkomsten mis door alle vervalsingen die er op de Europese markt terechtkomen.”

U onderzocht eerder ook de Chinese import in de haven van Antwerpen. Kunt u nog een paar voorbeelden geven van hoe Chinese producten ons land binnenkomen?

“Aan Vlaamse zijde gebeurt dat vooral langs de havens van Antwerpen en Zeebrugge en aan Waalse kant langs de luchthaven van Bierset. Maar er zijn ook treinvrachten, die via Centraal-Azië tot hier komen. Daar zien we hetzelfde: de treinen komen stampvol naar België en gaan amper gevuld terug naar China.”

U klopt al jaren op deze nagel. Is er iets aan het veranderen?

“Nee, het wordt zelfs almaar slechter. Vooral de overheid heeft boter op het hoofd. Je kunt een doorsnee consument niet verwijten dat die niet doorheeft wat de communistische partij met een bedrijf als Alibaba doet. De consument kiest voor wat het goedkoopst is. Het is de taak van de overheid de consument te beschermen tegen zijn eigen kortzichtigheid. Maar je merkt hier dat je overheid minstens even kortzichtig is.

“Wat ik heel erg vind, is dat diegenen die het allemaal georganiseerd hebben, en dan vooral Charles Michel (MR-politicus en huidig voorzitter van de Europese Raad, YV), nu een beetje kritisch gaat doen over China. Dat getuigt van bijzonder veel huichelarij en hypocrisie. Onbegrijpelijk hoe zulke personen hun politieke verantwoordelijkheid kunnen blijven ontlopen.

“Ik ben een grote voorstander van openheid en vrije handel, maar er zijn wel regels die je dan moet respecteren. Als dat niet mogelijk is, moeten we die trafiek gaan verkleinen. Als er vervalste legoblokjes worden ingevoerd, voldoen die niet aan de Europese standaarden. We hebben hier maandenlang staan roepen en tieren over pfas. In China is pfas, zelfs in speelgoed, de normaalste zaak van de wereld.”