"Keppe": favoriet koosnaampje in West-Vlaanderen, "slavin" of "dienstmeisje" in Oudengels en Oudnoors

Op 14 februari vieren veel mensen valentijn, de dag van de liefde. In West-Vlaanderen en in sommige delen van Oost-Vlaanderen valt daarbij ongetwijfeld vaak het woord "keppe", een koosnaampje voor je geliefde of iedereen die je heel graag hebt.

De term is eeuwenoud, maar de betekenis is lang niet altijd zo lieflijk geweest. Dat vertelt Veronique De Tier van het Instituut voor de Nederlandse Taal in "Goeiemorgen, morgen!" op Radio2. 

"Keppe" komt ook voor in aan het Oudnederlands verwante talen als het Oudengels of het Oudnoors. Daar betekent het wel zoveel als "slavin" of "dienstmeisje". Het woord is ook verwant met "keve" wat "kooi" betekent.

""Keppe" wordt inderdaad gebruikt voor de aanspreking van een geliefde of van een kind", zegt De Tier. “Het woord is wellicht door de eeuwen heen in de goede zin geëvolueerd, het had nu evengoed "gevangene" kunnen betekenen." 

"Je weet nooit goed hoe een woord zal evolueren. Denk bijvoorbeeld aan "kwene". Dat is in het dialect een zeer negatief woord, terwijl in het woord "queen" in het Engels geëvolueerd is naar "de hoogste vrouw".”

""Keppe" wordt ook wel eens gebruikt om aan te geven dat iemand het "lievelingetje" is van bijvoorbeeld een leerkracht of één van de ouders. In de Database voor de Zuidelijke-Nederlandse dialecten (DSDD) heeft "keppe" niet minder dan 15 uiteenlopende betekenissen. Zo is "keppe" ook een bijnaam voor een kalf, maar ook een synoniem voor minnares."

""Keppe" wordt ook vaak als eerste deel van een samenstelling gebruikt. Het lievelingetje wordt dan "keppekind", maar ook "keppekeutel" of "keppesleppe" genoemd. Er hoort ook een werkwoord bij: "keppen", "keppelen" of "keppe doen" en "keppe maken", wat zoveel betekent als "knuffelen" of "liefkozen"."