Schotse premier Nicola Sturgeon treedt af: ‘Tijd om plaats te maken voor iemand anders’
Nicola Sturgeon (52) treedt na acht jaar af als eerste minister van Schotland. Dat maakte ze zonet bekend in de Schotse hoofdstad Edinburgh. Sturgeon stond de laatste tijd onder druk vanwege een hervorming van de transgenderwet, al heeft dat haar beslissing niet beïnvloed. Ze blijft in functie totdat er een opvolger is aangesteld. ‘Wie het ook wordt, mijn opvolger zal Schotland naar de onafhankelijkheid leiden.’
Nicola Sturgeon kondigde op een inderhaast bijeengeroepen persconferentie in Edinburgh haar afscheid aan van wat ze zelf “de beste job ter wereld” noemt. “Ik ben trots om hier te staan als eerste vrouw in het ambt en ik ben trots op wat ik de voorbije jaren heb weten te realiseren. Maar om het land te dienen, is het belangrijk om te beseffen wanneer het tijd is om plaats te maken voor iemand anders. Die tijd is nu.”
Hoewel de beslissing plots lijkt, zegt Sturgeon al langer met de gedachte te worstelen. “Je kunt deze job alleen maar uitoefenen door alles van jezelf te geven. Dat kun je maar voor een bepaalde periode doen en voor mij dreigt die periode nu te lang te duren.”
Sturgeon stond de laatste tijd onder druk van de regering in Londen over de hervorming van de transgenderwet. Die moet het eenvoudiger maken voor transpersonen om het geslacht in het paspoort te veranderen. Maar de conservatieve regering van premier Rishi Sunak wil haar macht gebruiken om de Schotse wetgeving te blokkeren, wat een primeur zijn in de Britse geschiedenis.
Ondanks de controverse wilde Sturgeon doorzetten met de transgenderwet. Haar populariteit leed eronder en ook binnen haar eigen partij klonk kritiek, maar Sturgeon zegt dat “de beslissing geen reactie is op recente politieke problemen”.
Lees ook
Dit portret van Nicola Sturgeon verscheen eerder bij De Morgen: ‘We willen een onafhankelijk Schotland, mét onze vrienden in Europa’
‘Het vergt moed en zelfkennis om dit soort macht los te laten’: experts over onverwacht afscheid van Jacinda Ardern
Schotse onafhankelijkheid
Wel zegt de leidster van de Scottish National Party (SNP), de links-nationalistische partij van Schotland, het land in betere staat achter te laten dan het was bij haar aantreden in november 2014. Met acht jaar op de teller is Sturgeon de langstzittende premier van Schotland. Ze kwam in die functie als opvolgster van Alex Salmond, die opstapte omdat een meerderheid van de Schotten in een referendum tegen onafhankelijkheid had gestemd.
Sinds de Brexit maakte Sturgeon van een nieuw referendum een prioriteit. Bij haar herverkiezing in 2021 kwam de SNP één zetel tekort voor een absolute meerderheid, maar omdat andere pro-onafhankelijkheidspartijen ook veel zetels hadden, beschouwt ze die uitslag als een mandaat voor een nieuw referendum. Sunak wil daar voorlopig de noodzakelijke toestemming niet voor geven en ook het hooggerechtshof blokkeerde in november nog de organisatie van een nieuw referendum.
Door van de onafhankelijkheid van Schotland het enige SNP-programmapunt te maken in 2024, wilde Sturgeon van die Britse algemene verkiezingen een verkapt referendum maken. Dat zal nu aan haar voorganger zijn. “Wie het ook mag worden, mijn opvolger zal Schotland naar de onafhankelijkheid leiden”, zegt Sturgeon woensdag vastberaden.
Die opvolger is er nog niet. Sturgeon blijft in functie totdat die gekozen is. Hoe lang dat zal duren, is een kwestie voor de partij. “Door af te treden, maak ik de weg vrij voor de SNP om te kiezen voor de juiste persoon.” Ze blijft wel actief in de politiek en zal na haar aftreden ook zetelen in het Schotse parlement.