Gemberthee en gemberknollen.
Foto: Gisela Olias/Gaby Andersen/Leibniz-LSB@TUM

Pikant bestanddeel van gember veroorzaakt verhoogde waakzaamheid bij immuuncellen

Gember heeft de reputatie het immuunsysteem te stimuleren en Duits onderzoek lijkt dat idee nu te bevestigen. Bij laboratoriumproeven brachten kleine hoeveelheden van een pikant bestanddeel van gember witte bloedcellen in een toestand van verhoogde waakzaamheid. Uit de studie blijkt verder dat een soort receptor die een rol speelt in het waarnemen van pijnlijke warmte en van een pikante smaak in voedsel, bij het proces betrokken is. 

Gember is de laatste jaren steeds populairder geworden, als medicinale plant of als voedingsmiddel. Zo is bijvoorbeeld in Duitsland de invoer van de geurige knol de laatste tien jaar bijna verviervoudigd tot zo'n 31.600 ton. 

Hoewel de consumptie van gember dus toegenomen is, blijft het de vraag of normale consumptieniveaus van gember volstaan om gunstige gezondheidseffecten te bekomen. En als dat zo is, welke bestanddelen en moleculaire mechanismen daar een rol in spelen. 

Een gemberplant begint te bloeien.
SKsiddhartthan/Wikimedia Commons/CC BY-SA 4.0

Bestanddeel van gember komt in het bloed terecht

Om een antwoord op die vragen te vinden, deed een team van het Leibniz-Institut für Lebensmittel-Systembiologie an der Technischen Universität München (Leibniz-LSB@TUM) onder leiding van directrice Veronika Somoza uitgebreid onderzoek in het laboratorium. 

Het team ging daarbij uit van een eerdere pilootstudie, waarin de eerste auteur van de nieuwe studie, Gaby Andersen van Leibniz-LSB@TUM, ook een belangrijke rol speelde. 

Uit die pilootstudie was gebleken dat aanzienlijke hoeveelheden van pikante gemberbestanddelen in het bloed terechtkomen zo'n 30 tot 60 minuten na het drinken van een liter gemberthee. Veruit de hoogste niveaus werden bereikt door het bestanddeel [6]-gingerol, met concentraties in het bloedplasma van zo'n 7 tot 17 microgram per liter. 

Van dat pikante bestanddeel is geweten dat het zijn 'smaakeffect' uitoefent via de zogenoemde TRPV1-receptor, een ionenkanaal op het oppervlak van zenuwcellen dat reageert op pijnlijke warmtestimuli en op pikante bestanddelen van chilipeper en gember. 

Aangezien sommige studies suggereerden dat witte bloedcellen ook deze receptor hebben, testte het team of [6]-gingerol ook de activiteit van deze immuuncellen beïnvloedde. 

Een neutrofiele granulocyt (geel gekleurd), een soort witte bloedcel, verzwelgt een miltvuurbacterie (oranje).
Volker Brinkmann in PLoS Pathogens/Wikimedia Commons/CC BY-SA 2.5

Pikant bestanddeel stimuleert witte bloedcellen

In eerste instantie slaagde het team erin de TRPV1-receptor te vinden op neutrofiele granulocyten of kortweg neutrofielen. Die maken zowat twee derde van alle witte bloedcellen uit en hun taak is binnendringende bacteriën te bestrijden.  

Verdere laboratoriumexperimenten toonden aan dat zelfs een erg lage concentratie van bijna 15 microgram [6]-gingerol per liter voldoende was om de neutrofielen in een staat van verhoogde waakzaamheid te brengen. 

Zo reageerden de gestimuleerde immuuncellen zo'n 30 procent sterker dan controlecellen op een peptide die een bacteriële infectie nabootst. Het toedienen van een inhibitor - een remmende stof - die specifiek op de TRPV1-receptor inwerkte, deed het effect van [6]-gingerol op de immuuncellen dan weer teniet. 

"Bijgevolg zijn erg lage concentraties van [6]-gingerol voldoende om - althans in laboratoriumexperimenten - de activiteit van immuuncellen te beïnvloeden via de TRPV1-receptor", zei Gaby Andersen. "In het bloed zouden die concentraties in theorie bereikt kunnen worden door ongeveer een liter gemberthee te drinken."

"Onze resultaten ondersteunen dus de aanname dat het innemen van gebruikelijke hoeveelheden gember voldoende zou kunnen zijn om de cellulaire respons van het immuunsysteem te veranderen. Er zijn echter nog veel onbeantwoorde vragen op het moleculaire, epidemiologische en medische niveau die aangepakt moeten worden met de hulp van modern voedsel- en gezondheidsonderzoek", zo besloot Veronika Somoza. 

De studie van het team is gepubliceerd in Molecular Nutrition & Food Research. Dit artikel is gebaseerd op een persbericht van het Leibniz-Institut für Lebensmittel-Systembiologie an der Technischen Universität München.      

Twee soorten gember op een markt in China
Anna Frodesiak/Wikimedia Commons/Public domain

Meest gelezen