Zo leven Russische soldaten in een Oekraïens kamp voor krijgsgevangenen: “Mama, ik zit in de cel, meer kan ik niet zeggen”

Het ruilen van gevangenen tussen Oekraïne en Rusland is een belangrijk onderdeel van de oorlog geworden. Oekraïne slaagde er afgelopen maand naar eigen zeggen in om 1.762 burgers vrij te krijgen door hen te ruilen met Russische gevangenen. De wissels zijn erg gevoelige operaties waaraan vaak maandenlange voorbereidingen voorafgaan. Maar niet alle gevangenen kunnen meteen geruild worden, en zowel Rusland als Oekraïne hebben speciale kampen voor de achterblijvers.

Tijdens hun bezoek aan zo’n Oekraïens kamp voor Russische soldaten, kregen de journalisten van BBC de kans om met enkele gevangenen te praten. Eén van hen vertelde dat hij op 29 december werd opgepakt in de oostelijke regio Loehansk. “Ik hoop dat ik word uitgewisseld en dat ik niet terug bij het leger moet”, aldus de man. “Als dat wel zo is, zou ik terug (naar Oekraïne, red.) kunnen komen door me vrijwillig over te geven”, ging hij voort.

Hoewel de bewakers van de gevangenis beweren dat de gedetineerden goed behandeld worden, bestaat daar toch enige twijfel over. Zo bleek afgelopen november uit een VN-mensenrechtenrapport dat door beide partijen al misbruik is gemeld. Verschillende gevangenen zouden getuigd hebben over gevallen van marteling en mishandeling in de kampen.

De Russische krijgsgevangenen hebben meestal de mogelijkheid om geld te verdienen in het kamp, bijvoorbeeld door tuinmeubilair te maken in een daarvoor voorziene werkplaats. De kleine bedragen die ze met de klusjes verdienen, geven de soldaten meestal uit aan sigaretten of snoep, klinkt het.

Daarnaast moeten de Russen elke dag verplicht naar Oekraïense documentaires kijken. Die gaan onder meer over de geschiedenis van het land en de zuidoostelijke havenstad Marioepol, die door het Russische leger bijna volledig is platgebombardeerd. Als lunch krijgen de gedetineerden brood, maïssoep en een kom gerst met vlees.

Volgens de cipiers mogen de gevangenen om de twee weken naar huis bellen. Die telefoontjes zijn voor de Russen meestal de eerste kans die ze krijgen om hun familie te laten weten dat ze in de cel zitten.

De journalisten van BBC woonden het moment bij waarop een gevangene het nieuws aan zijn moeder vertelt. “Waar ben je, ik heb de halve stad naar jou afgezocht!”, aldus de bezorgde moeder aan de telefoon. “Mama, wacht, ik zit in de gevangenis, meer kan ik niet zeggen”, antwoordt de soldaat. “Met die verdomde Oekraïners?”, vraagt de vrouw geëmotioneerd, waarop haar zoon zegt: “Inderdaad mama, rustig. Het belangrijkste is dat ik leef en gezond ben.”

De meeste gevangenen hebben ernstige verwondingen overgehouden aan hun tijd als soldaat. Sommigen zitten met hun handen en voeten in het gips, terwijl anderen volledige ledematen kwijt zijn, beschrijft BBC.

KIJK. Gedeserteerde Wagner-commandant over wreedheden aan het front: “Huurlingen werden doodgeschoten voor de ogen van iedereen”