‘Dit is het best mogelijke scenario, een scenario met toekomst’, zegt woordvoerster Marijke Verboven. Donderdagnamiddag kreeg de ondernemingsraad te horen dat Orpea België een deel van zijn activiteiten afslankt, maar wel nog blijft doorgaan. Er is 90 miljoen extra nodig om de overblijvende gebouwen te verbeteren, de administratie te digitaliseren zodat er meer ruimte blijft voor de zorg, en ook om te investeren in gespecialiseerde dementiezorg.

Dat plan is uitgetekend door de crisismanager, die nu kijkt naar de internationale groep Orpea: is die bereid om in België te investeren? In het andere geval moet een andere investeerder worden gezocht die in dit plan gelooft.

Hergroeperen

In Antwerpen werd eerder het woonzorgcentrum Park Lane al stopgezet: bewoners en medewerkers kregen de kans om naar een andere Orpea-voorziening te verhuizen. Dat scenario ligt ook klaar voor het Bisschoppenhofje in Deurne en voor Zennehart in Alsemberg.

   • Bewoners Park Lane moeten verhuizen

In Brussel worden zeven residenties op gelijkaardige manier ‘gehergroepeerd’. het betreft woonzorgcentra Golf, Jardin de Provence, New Philippe, Palace, Gray Couronne, Linthout en Bel Air. Hun bewoners en medewerkers krijgen de kans naar een van de andere Orpea-huizen in de hoofdstad te verhuizen. Het zijn er nu in totaal 21, straks nog 14. ‘Er is al langer grote leegstand in de Brusselse woonzorgcentra, met alle gevolgen van dien: iedereen moet op zoek naar personeel voor de zorgpermanentie, voor te weinig bewoners. Dat verandert als we bewoners én medewerkers kunnen hergroeperen.’

Wat ook meespeelde in de beslissing voor Brussel: een nieuwe ordonnantie, die bepaalt dat woonzorgcentra met leegstand hun erkenning voor de helft van die lege woongelegenheden zal verliezen.

Johan Staes, topman bij Vlozo, de koepel van private woonzorgcentra waaronder ook Orpea valt, zegt in een reactie dat hij het goed vindt dat Orpea België voor de toekomst kiest: meer digitalisering en meer gespecialiseerde zorg voor de groeiende groep mensen met dementie. En wat de hergroeperingen betreft: ‘De leegstand is nog altijd hoger dan voor corona en het is voor iedereen zoeken naar personeel. Hiermee los je beide problemen op. Misschien zal dat voorbeeld nog wel door meer woonzorgcentra worden gevolgd?’

Commercialisering van de zorg

Vlaams Parlementslid Lise Vandecasteele (PVDA) vindt de hergroeperingsplannen geen goed nieuws voor de getroffen bewoners, die op hun laatste levensjaren weer aan een nieuwe omgeving zullen moeten wennen, noch voor het personeel, ‘dat al op zijn tandvlees zit.’

Ze zegt dat deze aankondiging het probleem van de commercialisering van de zorg blootlegt: ‘De grote aandeelhouders konden jaren cashen op de grote winst die Orpea maakte. Van zodra het slecht gaat, staan zij buiten schot en betalen de ouderen en het personeel het gelag. Onze partij vraagt daarom dat de Vlaamse overheid de commercialisering van de zorg een halt toeroept en dat ze nauw toekijkt op de continuïteit van zorg en werk bij de getroffen voorzieningen.’

Orpea is een internationale groep met wortels in Frankrijk. De groep kwam vorig jaar fel onder vuur te liggen door de lange resem aanklachten die de onderzoeksjournalist Victor Castanet in zijn boek Les fossoyeurs (De doodgravers) formuleerde. Hij droeg daarin bewijzen aan van gebrekkige zorg en gesjoemel met subsidiegeld, waarop de beurskoers van de groep in elkaar zakte. Orpea-stichter Jean-Claude Marian, nu multimiljonair, verkocht al zijn aandelen voor de aantijgingen bekendraakten. Om fiscale redenen verhuisde hij naar Brussel.

Recent nog moest een Franse overheidsbank in de bres springen om de activiteiten van Orpea Frankrijk van het faillissement te redden.