Stella Assange over de dreigende uitlevering van haar man aan de VS: ‘Ik geloof dat de vervolging van Julian zal stoppen’

Julian Assange wordt al jaren vervolgd door de VS. Hoe kijkt u hier naar, als zijn advocate maar ook als zijn echtgenote?

“Julian wordt om twee redenen vervolgd. Ten eerste willen de VS hem straffen voor het feit dat hij de Amerikaanse overheid in verlegenheid heeft gebracht en ten tweede willen ze met deze vervolging een afschrikwekkend effect bereiken. Ze willen Julian zo brutaal mogelijk behandelen en die brutaliteit ook zo openbaar mogelijk maken zodat andere journalisten er nooit aan zouden denken om te doen wat Julian heeft gedaan; met name bewijsmateriaal wereldwijd openbaar maken waardoor de oorlogsmisdaden van het Amerikaanse leger in Irak en Afghanistan aan het licht kwamen. De VS wil de pers intimideren met deze zaak in de hoop dat journalisten het machtigste land ter wereld nooit meer ter verantwoording voor zijn wandaden durft te roepen.”

Uw betoog is ook: wie oorlogsmisdaden aan het licht brengt, wordt vervolgd, terwijl nog niemand is bestraft die de oorlogsmisdaden heeft gepleegd.

“Absoluut. Toen Julian voor de eerste keer over de oorlogsmisdaden van de VS in Irak publiceerde, werd hij nog uitgenodigd door de Verenigde Naties om als getuige-expert over de Irak-oorlog te spreken. Dat lag exact in de lijn van wat Julian voor ogen had met zijn publicaties. Hij wou deze feiten net aan het licht brengen zodat de VS verantwoording zouden afleggen of dat de daders van de ernstigste feiten juridische verantwoording zouden moeten afleggen en mogelijk gevangenisstraffen zouden riskeren.

“Helaas gebeurde er niets. Integendeel, toen Trump aan de macht kwam heeft hij de immuniteit van de Amerikaanse soldaten zelfs nog uitgebreid. Het Internationaal Strafhof is nog zo’n voorbeeld van een instelling die de VS mee hebben gecreëerd, maar wanneer dat Strafhof de VS ter verantwoording roept, doen ze er alles aan om zich eruit terug te trekken. Voor de VS telt internationaal recht enkel voor andere landen, maar niet voor henzelf. Wie de VS ter verantwoording roept, zal daarvoor moeten boeten. Dat is wat Julian overkomt, maar hij is maar één voorbeeld van dat fenomeen.”

President Joe Biden feliciteerde Nobelprijswinnaars Maria Ressa en Dmitri Moeratov voor hun inspanningen om de persvrijheid en vrijheid van meningsuiting in hun land te vrijwaren. Voelt dat wrang?

“Zeker. Tegelijkertijd vormt dat net de reden waarom de VS en de westerse landen zoveel te verliezen hebben door hun zaak tegen Julian voort te zetten. Je kunt onmogelijk journalisten beschermen als je alleen opkomt voor die journalisten die ongemakkelijke waarheden over andere landen blootleggen, maar niet voor wie feiten blootlegt die de VS in verlegenheid brengen. De rest van de wereld kan die hypocrisie duidelijk zien.

“Wat betreft de vervolging van Julian Assange spreken we bovendien niet alleen over de Verenigde Staten, maar ook over het Verenigd Koninkrijk. Het is onbegrijpelijk dat een Europees land niet in staat is om correct te reageren op het enorme onrecht dat een journalist wordt aangedaan. Dat toont aan dat Europa niet in staat is om zijn journalisten te beschermen. Het is waanzinnig dat Julian 175 jaar gevangenis in de VS riskeert en dat zijn advocaten moordcomplotten van de CIA tegen hem hebben ontdekt en dat Europa niets onderneemt om hem te beschermen.

“Julian Assange wordt door de VS vervolgd voor dezelfde activiteiten als die waarvoor hij dit jaar genomineerd is als finalist voor de Sacharovprijs van het Europees Parlement, met name om aan wereldwijd toonaangevende kranten documenten te voorzien over oorlogsmisdaden, willekeurige opsluitingen, mensenrechtenschendingen en marteling. Ik wil met mijn betoog geen kwaad woord spreken over Maria Ressa en Dmitri Moeratov, maar het is gewoonweg cynisch dat zij door de VS als toonbeeld van persvrijheid naar voren worden geschoven, terwijl de VS zelf Julian achtervolgen vanwege zijn moed om vrijuit te publiceren.

“Bovendien is de houding van de VS ten aanzien van Julian niet alleen een spijtige zaak voor Julian en onze familie, maar ook voor andere journalisten overal ter wereld. De VS werden immers lange tijd als modelland gezien voor het beschermen van hun journalisten, maar als zij ook al journalisten gaan vervolgen, creëert dat ernstige precedenten voor andere landen die veel minder sterk persvrijheid beschermen. Verschillende landen zullen niet langer twijfelen om journalisten meteen de doodstraf te geven, dat is immers erg gelijkaardig als de straf die de VS voor Julian Assange voor ogen hebben.”

Tijdens het verblijf van Julian Assange in de Ecuadoraanse ambassade werden Julian en ook u en zelfs jullie kinderen afgeluisterd en gefilmd door de CIA. Hoe voelde dat aan?

“Een extreme schending van onze rechten. Op persoonlijk vlak maakt mij dat ontzettend boos. Het is een van de vele manieren waarop Julian ontmenselijkt is. Het lijkt wel of de Amerikaanse regering en hun bondgenoten vrij spel hadden om Julian zijn rechten te schenden. Zo is hem het recht op vertrouwelijke gesprekken met zijn advocaten en het recht op privacy met zijn familie volledig ontnomen.

“Die gebeurtenissen worden nog erger als je weet dat onze advocaten hebben ontdekt dat in die periode van Julians verblijf op de ambassade de CIA complotten heeft uitgewerkt om Julian te ontvoeren en hem zelfs naar een ander land te transporteren om hem op een geheime locatie te kunnen vermoorden. Daarnaast hebben ze het DNA van onze zoon via zijn vuile luiers verzameld. Dat was een bijzonder sinister aspect. Je kunt je immers afvragen waarvoor ze het DNA van een baby zouden willen. Je zou kunnen zeggen dat ze daarmee zekerheid wilden dat de baby de zoon van Julian was, maar wat is daar het doel van?

“We beseffen maar als te goed dat we als gezin moeten onderhandelen met moordenaars. En niet zomaar moordenaars, maar moordenaars die ondersteund worden door de staat. Wat me echter het meest kwaad maakt, is dat ondanks het feit dat alle schendingen van de rechten van Julian bekend zijn, het Verenigd Koninkrijk doorgaat met de uitlevering van Julian aan de VS.

“Mocht je het Europese charter voor de mensenrechten erbij nemen, denk ik dat je slechts enkele rechten kunt aanvinken die niet geschonden zijn, maar het merendeel van Julian zijn rechten zijn brutaal geschonden en toch wordt er op politiek niveau niets ondernomen tegen die buitengewone illegaliteit. Ik denk dat Julian zijn zaak in dat opzicht wat lijkt op alle slachtoffers die door de CIA gemarteld worden. Ze hebben net zoals Julian geen verhaal. De wet wordt tegen hen gebruikt waardoor ze gestraft worden, maar niet om hun mensenrechten te beschermen.”

U trouwde dit jaar met Assange in de gevangenis. Een bitterzoet moment?

“Het was een buitengewoon gelukkige dag, maar het was ook verwoestend. We hebben lang moeten strijden bij de overheid om überhaupt te kunnen trouwen en nadien hebben we ook voor de condities van onze trouw moeten strijden. We wilden zeer graag foto’s laten maken van de ceremonie door onze fotograaf, maar dat werd niet toegestaan. We hebben ook geprobeerd om twee vrienden van Julian als getuigen toe te laten, maar dat mocht niet omdat ze allebei journalisten waren.

“We zijn getrouwd met zes genodigden. Onze twee kinderen, Julian zijn vader en zijn broer en mijn moeder en broer. Daarnaast waren er twee bewakers aanwezig. De ambtenaar van burgerlijke zaken heeft het eerste deel van de ceremonie uitgevoerd en een priester heeft de katholieke zegening gegeven. Ondanks het feit dat de ceremonie in de gevangenis plaatsvond, hebben we geprobeerd om er zo’n mooi mogelijk moment van te maken. Elke persoon die speechte deed zijn best om zijn speech zo lang mogelijk te laten duren.

“Ook waren er enkele details die ontzettend ontroerend waren. Zo waren onze trouwkleren een cadeau van een vriendin van ons die een beroemde modeontwerpster is. Zij had aan Julians vrienden gevraagd om hem in één woord te omschrijven en die woorden had ze op mijn sluier laten borduren. En zo waren er nog kleine details aanwezig.

“We zijn blij dat we er toch in geslaagd zijn om in deze zeer bijzondere omstandigheden onze vereniging als koppel te vieren en voor een keer iets te bereiken wat we ontzettend graag wilden, ondanks alle moeilijkheden die hierbij kwamen kijken.”

U vecht al jaren deze juridische strijd. Denkt u nooit aan opgeven?

“Uitgezonderd mijn fysieke limieten, heb ik geen enkele andere motivatie nodig om te strijden voor Julians vrijheid. Vechten voor een persoon die je graag ziet, geeft je genoeg energie. Je weet dat je tot het einde van de wereld wilt gaan voor de persoon van wie je houdt. Dat is niet het moeilijkste deel.

“Wat veel moeilijker is, is om toe te zien hoe het rechtssysteem faalt om rechtvaardigheid te brengen of om politici te zien die er niet in slagen om de juiste beslissingen te nemen. Het is ook hard om je kinderen jaar na jaar niet de Kerstmis met hun vader te kunnen geven die ze verdienen. De strijd is hard, maakt me vaak ontzettend boos, maar geeft me tegelijkertijd ook kracht om door te gaan tot Julian weer vrij is.”

Op welke manier is er een positieve uitkomst mogelijk voor Julian Assange?

“Als Julian vrij is, dan hebben we een enorme strijd gewonnen. Ik geloof dat de vervolging van Julian zal stoppen. Als we deze strijd gewonnen hebben, dan zal dat op zich al een enorm succes zijn, maar daarnaast zal deze strijd ook helpen om een aantal extreem negatieve trends te keren die samen met de vervolging van Julian Assange zijn ontstaan.

“De wereld heeft het recht om te weten welke acties hun overheden uitvoeren. Als je dat recht stopt, dan dreigt de wereld steeds gevaarlijker te worden voor hen die zich niet kunnen verdedigen. Maar om eerlijk te zijn, in dit stadium zijn het overleven van Julian en zijn vrijheid de enige doelen die er voor mij echt toe doen.”

Eind vorig jaar gaf u een speech voor het Europees Parlement omdat Assange finalist van de Sacharovprijs 2022 werd. Werd er naar uw verhaal geluisterd?

“Ik was juist in het Europees Parlement toen dat betrokken was bij een ernstig corruptieschandaal. Dat voelde wat vreemd aan, maar ik kreeg wel de mogelijkheid om met politici van het brede politieke spectrum te spreken. Verschillende politici zijn me achteraf komen vertellen dat ze pas na mijn verhaal doorhadden waar onze zaak over gaat.

“Je mag dus niet onderschatten dat de meerderheid van de mensen gewoonweg niet weet waar de zaak-Assange over gaat en daarom zwijgen ze. Ik denk dat negen op de tien mensen, zodra ze horen over het buitengewone onrecht dat ons is aangedaan, de ambitie hebben om hier iets aan te doen. Veel mensen zien Julian niet meer als een gewone man met een gezin, maar ze hebben verkeerde informatie over hem gelezen die opzettelijk verdraaid is als onderdeel van een lastercampagne tegen hem.

“Met de Sacharovprijs voor Julian toont het Europees Parlement aan hoe de Europese burgers over de zaak-Assange denken. Ik hoop dat nu ook andere Europese instellingen de zaak-Assange zullen behartigen en dat er politieke en diplomatieke druk op de VS uitgeoefend zal worden om de vervolging te laten vallen.

“Ik weet dat binnen het ministerie van Justitie van de VS en binnen de administratie van Biden de meningen eveneens verdeeld zijn. Verschillende mensen zijn ervan overtuigd dat de VS de zaak moet laten vallen, zeker omdat ze dan in feite ook The New York Times en The Guardian zouden moeten vervolgen voor de publicatie van de logboeken van de Irak-oorlog.

“Hoe meer politieke druk en druk vanuit de pers, zowel extern als intern, hoe meer kans dat de VS de zaak laten vallen. Hoopgevend is dat de premier en de regering van Australië ondertussen ook hun standpunt hebben veranderd en oproepen om de zaak te laten vallen.”