Hoe verstandig is investeren in whisky, handtassen, sportwagens en andere luxueuze ‘collectibles’?

Ierse whiskey is de nieuwste hype voor avontuurlijke beleggers. Althans volgens Londenaar William Fielding, medeoprichter van investeringsmaatschappij Whiskey & Wealth Club. Een jaarlijks rendement van 8 tot 18 procent is ‘niet ondenkbaar’. Daarvoor moet u minimaal 14.400 euro investeren in zes vaten van evenveel obscure Ierse stokerijen en minstens tien jaar geduld oefenen, tot de whiskey ‘gerijpt’ is. Mogelijke risico’s wimpelt Fielding af. Hij verwijst graag naar het gerenommeerde adviesbureau Knight Frank, dat schat dat zeldzame whiskeys in tien jaar tijd een return on investment van liefst 564 procent kunnen opleveren.

“Wat Whiskey & Wealth Club er niet bij vertelt, is dat dat percentage geldt voor de honderd exclusiefste whiskeys ter wereld. Daar horen de Ierse niet bij”, zegt Iers whiskey-expert Andrew Rooney. “Wie in vaten vol topwhiskey wil investeren, is best een kapitaalkrachtige kenner. Dat is geen spek voor de bek van een doorsneeliefhebber.”

Rooney kent alle Ierse whiskeys op zijn duimpje en organiseert sinds 2012 whiskeytours in zijn woonplaats Dublin. “De Ieren hebben niet dezelfde traditie als de Schotten. De Ierse vaten waarin geïnvesteerd kan worden, zijn van nieuwe stokerijen die hun eerste druppel whiskey nog moeten produceren. Zo proberen ze snel aan geld te raken.”

Volgens Rooney azen steeds meer als whiskeyclub vermomde investeringsvehikels op de spaarcenten van onwetende whiskeyliefhebbers. “Als je toch in die val trapt, riskeer je binnen tien jaar met honderden flessen whiskey van laag allooi en een financiële kater opgezadeld te zitten. Don’t do it. Wie toch per se in whiskeyvaten wil investeren, neust beter rond bij Schotse huizen met traditie, naam en faam.”

Niet alleen Ierse whiskey fonkelt als een relatief nieuwe, ‘beloftevolle’ ster aan het beleggersfirmament. Ook andere collectibles zoals wijn, kunst, oldtimers en luxehandtassen zouden fraaie rendementen opleveren. Eind vorig jaar vertrouwde ‘finfluencer’ Charlotte Van Brabander aan De Tijd toe dat ze haar handtas van Chanel beschouwt als een investering. “De luxemerken verhogen jaarlijks hun prijzen met gemiddeld 18 procent. De handtas die ik kocht voor 4.800 euro is intussen 5.600 euro waard.”

Nooit korting

Financieel expert Pascal Paepen is geen fan van beleggen in collectibles. Als professor gespecialiseerd in bank en beurs hoort hij zijn studenten soms pleidooien houden voor ‘de luxehandtas’. “Ze zeggen dan: ‘Koop een tas van Gucci, want die zal in waarde verdubbelen’. Veel mensen lijken écht te geloven dat beleggingen in luxeartikelen rendementen tot 30 procent per jaar opleveren.”

Dwalen ze? Pascal Paepen: “Mijn advies is: koop in plaats van een Gucci-tas een aandeel van Louis Vuitton (LVMH). Want dat is de firma die al die luxeproducten produceert en er zeer veel geld mee verdient. LVMH heeft de reputatie nooit korting te geven, het kan zijn klanten om het even welke prijs vragen.”

Voor oldtimers en wijn is hij milder. “Mensen met veel kennis en ervaring verdienen daar allicht wel geld mee. Al is ook daar nooit garantie op succes. Sinterklaas bestaat niet.”

Birkin & Kelly

Birgit de Jager is oprichtster van Labellov en Elien Migalski is er managing director. Beide dames houden van luxehandtassen, “niet als belegging maar omdat we ze mooi vinden”.

Labellov.com is een luxetweedehandswebshop met designerhandtassen en accessoires. “We hebben ook fysieke winkels in Antwerpen, Brussel en Knokke”, vult De Jager aan. “De aan- en verkoop houden we bewust zelf in handen. Consumenten kunnen via ons platform dus niet zelf hun handtassen verkopen. Wij willen de volledige controle behouden over authenticiteit en kwaliteit.” Want namaak tiert welig in de luxehandtassenbranche. “Voor een doorsnee­koper is het heel moeilijk om de echtheid na te gaan. Wij zitten inmiddels tien jaar in het vak en bouwden veel expertise op. De drempel ligt hier héél hoog.”

Klopt het dat luxetweedehandstassen met ouder worden alleen maar in prijs stijgen? Elien Migalski: “Niet elke handtas doet het in de herverkoop even goed. Sommige zakken in waarde, maar een aantal merken zet in op schaarste en exclusiviteit. Zo stegen de prijzen van nieuwe exemplaren van sommige Chanel-modellen de voorbije jaren zo hard, dat bezitters hun exemplaar van tien jaar oud op de tweedehandsmarkt met winst konden verkopen.”

Birgit de Jager: “Als je je luxehandtas als een belegging ziet, zoek je best je gading bij Hermès, de Rolls-Royce onder de handtassen. Twee modellen spannen de kroon: Birkin en Kelly. De voorbije 35 jaar daalden die tassen nooit in prijs. Integendeel, de prijs steeg in totaal met bijna 500 procent. Elk jaar kwam er minstens 10 procent bij. In gewoon leer kost een Hermès Birkin of Kelly ongeveer 9.000 euro, in krokodillenleer schommelt de prijs rond de 40.000 euro. Wie er nu in slaagt om in de reguliere handtassenwinkel een nieuwe Birkin of Kelly op de kop te tikken, kan die meteen met veel winst verkopen.”

Elien Migalski: “Je raakt alleen heel moeilijk aan zo’n nieuw exemplaar: de wachttijd kan oplopen tot vijf jaar.”

Op Labellov.com prijken zestig Hermès-tassen, met als uitschieter een gebruikte Hermès Birkin 25 Ombre Lizard PHW voor 78.900 euro. Voor 55.500 euro is de tweedehandse Hermès Kelly 35 Black Shiny Crocodile Porosus GHW van u.

Investeringswijn

Gertjan Verdickt is assistent-professor financiële economie aan de KU Leuven. Hij voert onderzoek naar beleggen in wijn. “In 2022 noteerde de Amerikaanse aandelenindex S&P 500 zeven procent minder dan een jaar eerder. Wijn scoorde 8 procent beter. Sommige regio’s presteerden zelfs spectaculair beter, zoals Bourgogne met +20 procent.”

Behalve dan Bordeaux? Volgens een recent artikel in De Standaard raken de boeren uit die regio hun wijn aan de straatstenen niet meer kwijt. De crisis zou zo diep en existentieel zijn, dat er plannen gemaakt worden om wijngaarden te vervangen door velden vol zonnepanelen. “Toch scoorde ook Bordeaux vorig jaar +6,6 procent”, relativeert Verdickt. “In vergelijking met de beurs is dat een mooi rendement. Je moet alleen heel goed weten in welke wijn je wilt beleggen. Wij focussen ons in ons onderzoek op flessen van 50 tot 600 euro. Dáár brandt de lamp en is er meer rendement mogelijk, niet bij die Barolo of Petrus uit de jaren 1970 waar recordbedragen voor worden neergeteld.”

Samen met een doctoraatsonderzoeker brengt Verdickt de wijndata van alle wijnveilinghuizen ter wereld en van de voornaamste supermarkten in kaart. “We willen nagaan of er een systematiek in zit. Zoals: leveren oudere wijnen altijd een hoger rendement op dan jongere? Of: zorgt een uitstekende beoordeling automatisch voor een beter rendement? We willen zo beter inzicht krijgen in wat de beste prijs is voor de aankoop van een welbepaalde fles wijn. In de hoop om die dan jaren later voor meer te kunnen doorverkopen.”

Met zijn onderzoek wil Gertjan Verdickt ook zicht krijgen op de effecten van de klimaatverandering. “Hoe groot is de kans dat na een seizoen met veel regen de oogst in bijvoorbeeld de regio Bordeaux tegenvalt? Wat betekent dat voor beleggers voor de eerstvolgende bordeaux, maar ook voor alle voorgaande bordeauxjaren?”

Een mislukte oogst als gevolg van het klimaat kan de prijzen van vorige oogsten een boost geven? “Precies. Hoe minder flessen er in omloop zijn, hoe meer de prijs zal stijgen.”

Gertjan Verdickt belegt zelf in wijn en drinkt hem ook graag. “Ik volg een sommeliersopleiding.” Zijn collectie bestaat uit dertig flessen voor eigen consumptie en honderd flessen als belegging. “De investeringsflessen liggen niet thuis in de kelder, maar in gespecialiseerde magazijnen in Frankrijk en Engeland.”

Enkel absolute topwijnen

Lars Granat Jensen van het Deense RareWine Invest haalt voor de wijnen van Gertjan Verdickt zijn neus op. Hij windt er geen doekjes om: “We werken als elk ander investeringsfonds, alleen investeren wij louter in topwijn.” Met topwijn bedoelt hij: “De 0,1 procent duurste en exclusiefste wijnen ter wereld.”

Jensen zegt investeren in topwijn graag te willen ‘democratiseren’. “Het is jammer dat enkel de happy few ervan genieten. Veel ‘gewone’ beleggers weten niet dat er zoiets als beleggen in wijn bestaat. Terwijl het volgens ons ook voor hen mogelijk moet zijn.”

Zonder grondige kennis van de wondere wereld van de wijn lukt dat toch nooit? “Het product wijn is inderdaad veel ingewikkelder dan het lijkt, zeker de topwijn. Eens je uitgevlooid hebt welke flessen geld opbrengen, wil dat nog niet zeggen dat je ze ook mag kopen.”

Hoezo? Moet een koper ‘toestemming’ krijgen? “Ja, en dat kan jaren duren. De productie van topwijn is extreem beperkt. Zelfs miljardairs moeten ervoor in de wachtrij.”

Die kunstmatig gecreëerde schaarste jaagt de prijs de hoogte in? “Daar komt het op neer”, knikt Jensen. “Romanée-Conti klinkt bij wijnliefhebbers als een klok. De wijngaard ligt in het hart van Bourgogne en is slechts 1,8 hectare groot. Dat is al tweehonderd jaar zo. Elke oogst levert gemiddeld ongeveer vijfduizend flessen op. Als de oogst tegenvalt, zijn het er drieduizend. Er komen steeds meer superrijken bij op aarde, waardoor de groep die zich deze wijn kan permitteren, gestaag groeit. Ik heb het dan over mensen met minstens 30 miljoen dollar; in Noord-Amerika zijn dat er meer dan 150.000, In Europa ruim 100.000. Zij kunnen zich makkelijk een fles Romanée-Conti van 40.000 euro veroorloven. Alleen raken ze er maar met veel moeite aan. Die voortdurende spanning tussen vraag en aanbod stuwt de prijs omhoog. Daarom is het zo’n interessant beleggingsproduct.”

RareWine Invest biedt zijn klanten pakketten topwijn aan, stockeert die belastingvrij in zijn offshoremagazijn Nordic Freeport en verkoopt ze via zijn handelsorganisatie RareWine Trading een jaar of tien later voor een hopelijk hogere prijs. “Onze klanten drinken geen slok van hun investeringswijn”, zegt Jensen. “Het enige wat telt is dat hij schaars is en gewild door de superrijken.” Voor een topwijn à la Domaine de la Romanée-Conti spiegelt RareWine Invest een rendement voor van 40 procent.

“Het probleem met wijninvesteringsfondsen is dat er in het door hen voorgestelde pakket naast topwijn ook altijd minder waardevolle wijnen zitten”, zegt Aart Schutten, eigenaar van het Antwerpse veilinghuis Sylvie’s Wine Auctions. In het slechtste geval doen die ‘minder waardevolle wijnen’ de opbrengst van de topwijn teniet? “Ze leveren een rendementsrisico op.”

Sylvie’s Wine Auctions behoort in Europa tot de top drie van de wijnveilinghuizen en in de wereld tot de top tien. “Als je goed weet waarmee je bezig bent, kan wijn een zeer verstandige belegging zijn. Onderzoek eerst welke wijnen gewild zijn. Wat niet verstandig is bij investeringswijn: je eigen smaak laten meespelen. Want de investeringswaarde wordt niet bepaald door wat u of ik lekker vinden, maar door de markt.”

Wat zorgt ervoor dat een wijn gewild wordt? “Waarom breekt een popartiest door? Waarom wordt een wijnmaker van de ene op de andere dag een hype en wil de hele wereld zijn flessen in de kelder? Daar is niet altijd een verklaring voor.”

Kan het bij een hippe wijn ook van de ene op de andere dag voorbij zijn? “Dat kan, maar er zijn genoeg gerenommeerde chateaus die al heel lang meedraaien en een veilige beleggingshaven vormen, zoals Lafite Rothschild, Mouton Rothschild en Petrus in de Bordeaux, of Domaine de la Romanée-Conti in de Bourgogne.”

‘Tokenisatie’

Freelancekunstjournalist en financieel expert Yves Joris houdt van beeldende kunst. “Uit onderzoek van UBS Basel/Deloitte blijkt dat mensen die minstens 1 miljoen dollar waard zijn, tussen 5 en 10 procent van hun vermogen in ‘collectibles’ beleggen”, zegt hij. “Wat niet wil zeggen dat investeren in verzamelobjecten enkel iets voor de rijken hoeft te zijn. ‘Tokenisatie’ (digitaal opsplitsen in ‘non-fungible tokens’ of NFT’s, red.) maakt het mogelijk dat je met minimaal 500 dollar al in kunst kunt beleggen, zoals op het Amerikaanse platform Masterworks.”

Hoe waardevol zijn die virtuele kunstaandelen echt? Yves Joris: “Waarde wordt bepaald op de veilingen en in de galerieën. In maart 2021 verkocht de digitale artiest Beeple, alias Mike Winkelmann, een NFT van zijn werk op Christie’s voor 69 miljoen dollar. Dat zorgde voor een enorme hype, tot vorig jaar crypto zo goed als instortte. Intussen werd duidelijk dat het geen markt is voor mensen met een zwak hart.”

Biedt beleggen in tastbare kunst meer zekerheid? “Op voorwaarde dat je kunt wachten. In volatiele beurstijden reageert kunst minder snel op dalingen: een aandeel verkoop je binnen de seconde; de verkoop van een Alechinsky of Matisse duurt iets langer. In kunst beleggen is eerst en vooral investeren in esthetische waarde. Als je het alleen maar doet om geld mee te verdienen, ben je verkeerd bezig. Koop een werk omdat het je raakt. Als het dan ooit meer waard wordt, heb je geluk.”

In welke kunstwerken belegt Joris het liefst? “Ik zoek werken met een verhaal. De Rolex Daytona is voor uurwerkverzamelaars een klassieker. Maar als het gaat over de Rolex Daytona die acteur Paul Newman rond zijn pols droeg, steken ze graag een tandje bij om dat exemplaar op een veiling te pakken te krijgen. Net dat uurwerk is een van de meest gezochte collector’s items.”

Auto virtueel in tweeduizend stukken

Een connectie met een beroemdheid drijft de prijs omhoog? “Precies.” Is dat niet magisch denken? “Het lijkt erop, alsof mensen dan het gevoel krijgen dat ze samen met het aangekochte werk ook een stukje van het privéleven van de vorige eigenaar in hun bezit krijgen. De veiling van de kunstcollectie van David Rockefeller bij Christie’s New York haalde in mei 2018 een recordopbrengst van 700 miljoen euro. Zonder de naam Rockefeller zou het bedrag wellicht lager liggen.”

Stak Yves Joris veel geld in zijn collectie? “Ik ben er 25 jaar mee bezig; de investering in mijn collectie tikt intussen stevig aan. Ik investeerde ook een paar duizend euro in tokenisatie, zoals fractional art en art-security tokens (varianten op NFT’s, red.).”

Brachten al die investeringen veel op? “Het lukt me niet om afscheid te nemen van al die stukken met hun persoonlijke verhaal. Met sommige items kan ik wellicht duizenden euro’s verdienen, maar dan ben ik ze voorgoed kwijt. Bij tokenisatie is die band er niet; over dat rendement mag ik niet klagen.”

Ook Oliver Wolfs is niet bang van tokenisatie. Samen met twee kompanen startte hij Wehave.io, een onlineplatform waar elke gewone sterveling virtueel medeaandeelhouder kan worden van een luxeobject. Het eerste hebbeding is een Lamborghini Countach LP400S uit 1982, waarvan amper 235 exemplaren gemaakt zijn. De huidige waarde van de sportwagen wordt geschat op 800.000 euro.

“De voorbije twintig jaar steeg die auto spectaculair in waarde”, zegt Wolfs. “Twee weken geleden ging in Parijs zo’n exemplaar onder de hamer voor 916.000 euro. Wij ‘knipten’ de Countach virtueel in tweeduizend stukken. Elk NFT of digitaal aandeel kost 416 euro. De auto is nu nog eigendom van een particulier. Als alle aandelen verkocht zijn, worden de aandeelhouders de wettelijke eigenaar. Als de Lamborghini over vijf jaar verkocht wordt, wordt de winst onder die aandeelhouders verdeeld.”

Oldtimers & ‘classic cars’

Manu Barbé schat als erkend auto-expert schadegevallen en is gespecialiseerd in het taxeren van oldtimers. “Oldtimereigenaars vragen mij om de waarde van hun nieuwe aanwinst te schatten uit interesse, of voor de omnium- of brandverzekering.”

Is de conclusie dan soms: die mens heeft te veel betaald voor zijn auto? “Ja, al gebeurt dat gelukkig niet zo vaak. De meeste oldtimerbezitters zijn liefhebbers die zelf informatie zoeken en meestal weten wat ze kopen.”

De oldtimermarkt zit volgens Barbé al jaren in de lift. “Al is er verschil tussen merken. Zo zakken de prijzen van Jaguars soms een beetje, om daarna weer te klimmen. Maar de prijzen van Porsches van dertig jaar en ouder gaan alleen maar steil omhoog. Dat is vooral een gevolg van het dalende aanbod van dat soort auto’s.” Ook hier geldt: hoe schaarser, hoe gewilder.

Wie in oldtimers wil investeren, is volgens Barbé best een autofreak. “Ikzelf ben een Audi-­man”, bekent hij. “Twintig jaar geleden had ik heel graag het eerste model van de Audi Quattro gekocht. Maar dat bleek iets duurder dan gehoopt. Voor 20.000 euro had je toen een fraai exemplaar. Voor dezelfde auto betaal je vandaag 55.000 euro, zonder garantie dat hij in goede staat is.”

Sinds 1990 is Marreyt Classic Cars gespecialiseerd in de aan- en verkoop van classic cars. “We restaureren en onderhouden oude auto’s met een geschiedenis”, zegt salesmanager Ruben Bosch. Toonzaal en atelier bevinden zich in Aalst, maar er is ook een afdeling in Knokke, dicht bij een belangrijk deel van het clientèle.

De wagens die Marreyt te koop aanbiedt, zijn stuk voor stuk prachtige klassiekers met een prijskaartje schommelend tussen 20.000 euro en twee miljoen. “De meeste auto’s die we verkopen, of waar we voor zorgen, werden vóór 1975 gebouwd. Al sluipt er af en toe weleens een Ferrari uit de jaren 80 tussen. Onze oudste auto in voorraad stamt uit 1928.”

Ruben Bosch zal nooit een auto verkopen als pure belegging. “Al ben ik me ervan bewust dat zo’n wagen als belegging vaak zéér interessant is. Maar ik vind het ontzettend belangrijk dat een koper zijn nieuwe oude auto graag ziet. Als dan later blijkt dat de waarde flink omhoog gaat, is dat mooi meegenomen.”

Hoe is het eigenlijk gesteld met het rendement van een classic car? “Uitstekend. Het voorbije jaar stegen nogal wat auto’s sterk in prijs, tussen de 2 en 5 procent. Sommige tekenden zelfs 25 tot 40 procent op. Een Mercedes 300SL Gullwing uit de jaren 50 en een Ferrari F40 uit de jaren 80 werden zo afgelopen jaar 35 procent duurder.”