"Wanhoop en weerbaarheid in de ogen van de mensen": VRT NWS-journalist Steven Decraene trok langs "spooksteden" in Turkije na de aardbeving

"In het zwaar getroffen Pazarcik kwam er een man op ons afgelopen. Hij nam mijn hand vast, legde zijn hand op mijn schouder en knikte wat zonder veel te zeggen. In die blik zat alles: er moest niks gezegd worden. Iedereen die in zulke ellende rondloopt, weet wat er wordt bedoeld."

Aan het woord is VRT NWS-journalist Steven Decraene, in "De ochtend op Radio 1, die de voorbije dagen in het door een zware aardbeving getroffen gebied in Turkije aan het werk was. Meer dan 46.000 doden zijn er intussen geteld en nog altijd wordt er tussen het puin gezocht naar slachtoffers en zelfs overlevenden. 

"Een Nederlands team, met ook 2 vrijwilligers van de Vlaamse reddingshondenvereniging, heeft de voorbije week nog 10 overlevenden kunnen lokaliseren, tot vrijdag nog. Dat bewijst dat die zoekacties nog altijd nodig zijn. Soms zitten mensen nog verscholen in een holte, waar ze toegang hebben tot water of eten."

En ondanks het hard werk van de hulpverleners liggen er nog altijd veel mensen onder het puin. Vaak blijven families ter plekke wachten tot er nieuws is over vermiste vrienden en familieleden, zegt hij. Al is het maar om hun lichamen te kunnen bergen en begraven. "Ze waken er dag en nacht, in de kou en de regen."

Decraene was onder meer in Antakya en Kirikhan. "Dat zijn echt spooksteden geworden. Antakya, het oude Antiochië, is gewoon tot puin herleid. Het zijn taferelen die ik dacht nooit te zien. Het doet denken aan foto's van platgebombardeerde steden uit de Tweede Wereldoorlog. Wat nog rechtstaat, staat gewoon tussen het puin."

Decraene was onder meer in Antakya en Kirikhan. "Dat zijn echt spooksteden geworden. Antakya, het oude Antiochië, is gewoon tot puin herleid. Het zijn taferelen die ik dacht nooit te zien. Het doet denken aan foto's van platgebombardeerde steden uit de Tweede Wereldoorlog. Wat nog rechtstaat, staat gewoon tussen het puin."

Veel getroffen mensen wonen nu in tentenkampen. "Een oude vrouw kwam er op mij af en zei dat ze zo blij was dat we gekomen zijn. 'Dat de wereld kan zien wat ons overkomen is'. Ze vertelde hoe eenzaam ze was in het tentenkamp, waar ze niemand kende. Dat is het drama van die tentenkampen: wie alleen is, leeft vaak in moeilijke omstandigheden."

Nochtans is de solidariteit binnen én buiten Turkije groot. "Veel Turken en Koerden komen vanuit Istanboel of vanuit het buitenland om te helpen. Ook de internationale hulpverlening is indrukwekkend. In Hatay alleen al zie je rond het voetbalstadion teams uit Vietnam, uit China, uit Senegal."

Maar ondanks die steun blijft de vraag waar het naartoe moet met de getroffen mensen, nu zowat alles verwoest is. "Met welke geschiedenis zullen die steden nu heropgebouwd worden? Sommige inwoners vragen zich af of ze nog willen blijven wonen waar hun kinderen onder het puin gestorven zijn. Anderen vinden dat ze alles moeten heropbouwen. Die spanning is echt wel voelbaar: de spanning tussen weerbaarheid en wanhoop. 'Waar moeten wij naartoe?': die wanhoop zie je in de ogen van de mensen."