Moet het Westen nog meer wapens leveren aan Oekraïne? En is er uitzicht op vrede? Antwoord op jouw vragen, na 1 jaar oorlog
Eén jaar na de inval van Rusland in Oekraïne weet niemand hoe de oorlog zal eindigen. Is er uitzicht op vrede? Wordt gepraat met Vladimir Poetin? Wat met de vluchtelingen in België? In "De zevende dag" legden we deze en anderen vragen die we van jullie kregen voor aan gasten die het conflict op de voet volgen, onder wie premier Alexander De Croo (Open VLD).
Wanneer zal deze oorlog eindigen?
Op 24 februari is het precies 1 jaar geleden dat het Russische leger met geweld buurland Oekraïne binnenviel. Vandaag weet niemand hoe deze oorlog op het Europese vasteland zal eindigen. Nochtans is dat dé vraag die op ieders lippen brandt en die we meermaals doorgestuurd kregen: wanneer is deze vreselijke oorlog gedaan?
Vanzelfsprekend leeft die vraag hard bij vredesorganisatie Pax Christi. Vandaar de vraag van medewerker Merel Selleslach aan premier Alexander De Croo: “Welke diplomatieke inspanningen levert België (...) om het perspectief op vrede open te houden?
De basisvoorwaarde is dat Rusland zich terugtrekt en stopt met de aanvallen.
De premier zegt dat iedereen natuurlijk vrede wil en dat iedereen wil dat de gevechten in Oekraïne stoppen. “De snelste manier om vrede te krijgen, is dat Rusland zich terugtrekt”.
Op een moment dat het land een vijfde van zijn grondgebied heeft verloren en dagelijks brutaal wordt aangevallen, is het volgens de premier niet realistisch om zomaar vrede te sluiten. “De basisvoorwaarde is dat Rusland zich terugtrekt en stopt met de aanvallen.”
BEKIJK - Het antwoord van premier De Croo op de vraag wat België op dit moment doet op diplomatiek vlak:
Dezelfde teneur was ook te horen tijdens een tafelgesprek met oud-minister van Buitenlandse Zaken Karel De Gucht (Open VLD), kolonel Kris Quanten (professor aan de Koninklijke Militaire School), de Oekraïense Iryna Zbrozhek (Agentschap Integratie en Inburgering) en Igor Luchko, een Belg met roots en familie in Rusland én Oekraïne.
De Gucht merkt op dat de Russische president Vladimir Poetin van zijn kant ook niet bereid is te onderhandelen. “Hij is alleen bereid te onderhandelen als Oekraïne de Donbas en de Krim afgeeft.”
Bovendien, zo merkt De Gucht op, heeft Poetin zich de afgelopen jaren een “zeer onbetrouwbaar figuur” getoond. Hij vindt dan ook dat Poetin niet de tegenpartij kan zijn waarmee onderhandeld kan worden.
Professor Quanten ziet net als De Gucht dat er op dit moment geen bereidheid is om te onderhandelen. Daarnaast vreest hij dat Poetin wel eens wil evolueren naar een patstelling, waarbij er geen vredesakkoord komt.
BEKIJK - De visies van oud-minister De Gucht en kolonel Quanten op onderhandelen met Rusland:
Volgens Vsevolod Chentsov, de ambassadeur van Oekraïne bij de EU, moet elke oorlog ooit stoppen en is er echter altijd ruimte voor diplomatie. Maar volgens de diplomaat is “Poetin en zijn bende” geen legitieme onderhandelingspartij.
BEKIJK - De visie van Vsevolod Chentsov:
Wat met de wapenleveringen?
Naast vele vragen over eventuele vredesonderhandelingen kregen we veel vragen binnen over de wapenlevering van het Westen aan Oekraïne. Moeten we de Oekraïners alles geven wat ze willen? Moeten we net stoppen met die leveringen? Of moeten we nog een aantal wapens - gevechtsvliegtuigen - achter de hand houden als afschrikkingsmiddel?
De Oekraïense Iryna vindt - vanzelfsprekend - dat meer wapens geleverd moeten worden aan haar land. Igor Luchko vreest echter dat het Westen met de wapens nog extra brandstof levert voor de wereldbrand die nu gaande is in Oekraïne. “Maar er is geen alternatief”, moet hij zuchtend toegeven.
De Gucht op zijn beurt zegt onomwonden dat Europa en de VS er op dit moment alle belang bij hebben om Oekraïne volop te steunen. Want, zo merkt De Gucht op, “dit is een Europese oorlog geworden”, die we niet meer mogen verliezen. “Als we verliezen, staat het Russische leger binnen een paar jaar in Moldavië en de Baltische staten.” Want, zo besluit De Gucht, “eigenlijk voeren ze oorlog voor Europa”.
Kolonel Quanten pleit tegelijk toch voor enige voorzichtigheid. Zo zou het niet verstandig zijn om nu al gevechtsvliegtuigen te leveren: we moeten ze achter de hand houden, om het Russische leger af te schrikken. Alle kaarten nu al op tafel liggen, zou niet wijs zijn.
Ambassadeur Chentsov zit op dezelfde lijn als De Gucht. Volgens hem gaat deze oorlog om de bescherming van de Europese levensstijl en de bescherming van de Europese democratie in een strijd tegen de autoritaire Poetin. Al wil Chentsov hiervoor uiteindelijk Rusland zelf laten betalen.
Wat met de vluchtelingen?
Over betalen gesproken: verschillende kijkers stellen zich vragen bij de opvang van Oekraïense vluchtelingen in ons land. “Waarom kunnen zij geen toekomst zoeken in hun eigen land? (...) Of is het door alle financiële voordelen die zij hier zonder voorwaarden zouden krijgen?”, schrijft "leeggezogen Belg" Tilda.
Bij alle vluchtelingen die premier De Croo sprak, hoorde hij dat ze niet liever zouden hebben dan terug te kunnen keren naar hun eigen land, om het weer op te bouwen en in vrede te kunnen leven. “Ik denk niet dat zij vragende partij waren om naar ons land of andere landen in Europa te komen.”
Maar, zo gaat de premier verder, “degenen die hier zijn moeten wel aan de slag”. En daar schort het volgens de eerste minister nog. Hij ziet dat er nog veel barrières worden opgeworpen, die Oekraïense vluchtelingen tegenhouden om hier te kunnen werken.
De premier vraagt zich af of het wel zo belangrijk is dat zij goed Nederlands moeten kunnen voor ze ergens aan de slag mogen.
BEKIJK - Dit zegt premier De Croo over de Oekraïense vluchtelingen in ons land:
Zbrozhek die voor de Vlaamse overheid o.a. gewerkt heeft als vertaler-tolk en trajectbegeleider van vluchtelingen, zegt dat in België wel degelijk ingezet wordt op duurzame oplossingen voor haar landgenoten die naar hier vluchten, volgens haar in tegenstelling tot onze buurlanden. Ze onderkent dat er problemen zijn, "maar ik zie prachtige initiatieven door steden en gemeenten".
