Amerikaanse president Biden houdt - uren na Poetin - bevlogen toespraak in Poolse hoofdstad Warschau: "NAVO meer verenigd dan ooit" 

Bijna een jaar nadat hij op dezelfde plaats een opgemerkte toespraak had gegeven, stond de Amerikaanse president opnieuw in de Poolse hoofdstad Warschau, waar hij een menigte begroette.  

Net als toen beklemtoonde hij in zijn toespraak het gevecht tussen autocratie en democratie. "Toen Rusland Oekraïne binnenviel, werd niet alleen Oekraïne getest, maar democratieën overal ter wereld. De vraag was hoe we zouden reageren. Zouden we verenigd zijn? Een jaar later is het antwoord: we hebben geantwoord, we zijn verenigd. We zouden opkomen voor de democratie, en dat hebben we gedaan. En dat zullen we blijven doen, wat er ook gebeurt."

Het zag ernaar uit dat Rusland over Oekraïne heen zou walsen, maar dat is niet gebeurd, zei Biden. "Toen Poetin zijn tanks het bevel gaf Oekraïne binnen te rijden, dacht hij dat de wereld de andere kant zou opkijken, zei Biden. "Hij had het mis. Het Oekraïense volk was te moedig. Amerika, Europa, een coalitie van landen van de Atlantische Oceaan tot de Stille Oceaan, we waren te verenigd." 

"Poetin dacht dat de NAVO zou breken, maar de NAVO is meer verenigd dan ooit tevoren", zei Biden ook. Hij sprak ook de Amerikaanse verbintenis aan artikel 5 van het NAVO-handvest uit, dat stelt dat een aanval tegen één lid een aanval tegen allen betekent. "Onze verbintenis aan artikel 5 is rotsvast", zei hij.  

"Rusland zal nooit overwinnen in Oekraïne. Nooit", beklemtoonde Biden, die nog eens zijn niet-aflatende steun herhaalde. "De wil van autocraten kan niet worden gestild, maar er moet tegen worden opgetreden. Autocraten begrijpen maar één woord: Nee. Nee, nee, nee."   

Biden prees ook de steun van Polen voor Oekraïne en riep alle Europese staten en NAVO-lidstaten op om solidariteit te blijven tonen met Oekraïne en het te voorzien van militaire steun. 

Biden richtte zich ook tot de Russische bevolking. "Het Westen is niet uit op een aanval tegen Rusland, zoals president Poetin vandaag beweerde", zei hij, verwijzend naar de toespraak die de Russische president eerder op de dag hield in Moskou. Hij gaf wel aan dat er later deze week nieuwe sancties zullen worden afgekondigd tegen Rusland.

Bidens bezoek aan Warschau volgt daags na zijn verrassingsbezoek aan de Oekraïense hoofdstad Kiev. Het centrum van de Poolse hoofdstad was afgesloten toen het konvooi met Joe Biden zich naar het presidentiële paleis begaf. Op de binnenkoer werd hij opgewacht door Andrzej Duda. Beide presidenten hadden een onderhoud vóór de toespraak van Biden. 

Bidens speech volgde slechts enkele uren na die van de Russische president Vladimir Poetin. Dat de twee belangrijkste politieke leiders die betrokken zijn bij de oorlog in Oekraïne op dezelfde dag een speech houden, is zeker opmerkelijk.

Maar Bidens speech zou geen antwoord worden op die van Poetin, had nationaal veiligheidsadviseur van het Witte Huis Jake Sullivan al aangegeven.

"Het wordt geen retorische wedstrijd, maar een bevestiging van waarden. Een visie van hoe de wereld die we proberen op te bouwen en te verdedigen eruit zou moeten zien". 

Het is de tweede keer in een jaar tijd dat Biden op bezoek is in Polen. Kort na de Russische invasie in Oekraïne hield hij vorig jaar op dezelfde plaats - het Koninklijk Kasteel in Warschau - een felle toespraak, waarin hij zich liet ontvallen "dat Poetin niet aan de macht mag blijven." 

Maar niet zozeer daarom zou Polen zijn uitgekozen om één jaar oorlog in Oekraïne te markeren. Volgens de Amerikaanse ambassadeur in Polen Mark Brzezinski heeft de symboliek van Warschau, dat in de Tweede Wereldoorlog bijna volledig werd verwoest en moest worden heropgebouwd, een diepe betekenis. 

Daarnaast is het geopolitieke belang van Polen toegenomen, zeker na de Russische invasie in Oekraïne. Binnen de Europese Unie trekt het aan de kar als het gaat over steun aan Oekraïne, onder andere door het opvoeren van militaire steun. 

Tijdens zijn ontmoeting met zijn ambtsgenoot Duda bedankte Biden Polen voor zijn steun aan Oekraïne, die hij "buitengewoon" noemde. Hij zei ook dat de VS niet zonder Polen en de NAVO kan, net zoals de NAVO niet zonder de VS kan. Hij noemde de NAVO "sterker dan ooit". 

Op zijn beurt omschreef de Poolse president Duda het bezoek van Biden als "een belangrijk signaal van het engagement van de VS om de veiligheid in Europa te bewaren". "Polen is veilig dankzij de aanwezigheid van Amerikaanse troepen, dankzij de aanwezigheid van troepen van NAVO-landen, dankzij onze inspanningen voor de veiligheid van Polen", zei Duda, die hoopt op nog méér Amerikaanse troepen.  

Bidens bezoek aan Polen is een erkenning van het belang van de oostflank van de NAVO. Morgen, op de tweede dag van zijn bezoek, zal hij dan ook samenzitten met de "Boekarest Negen", een alliantie van negen NAVO-lidstaten in Oost-Europa. De alliantie werd opgericht in 2015 op initiatief van Polen en Roemenië, nadat Rusland het schiereiland de Krim had geannexeerd. Naast Polen en Roemenië maken Bulgarije, Hongarije, Tsjechië, Slovakije, Estland, Letland en Litouwen er deel van uit.