Hoge Gezondheidsraad raadt bloeddonaties af voor 66-plussers, Rode Kruis ziet geen reden tot bezorgdheid
De Hoge Gezondheidsraad (HGR) stelt in een nieuw advies voor om bloeddonatie vanaf 66 jaar "niet aan te bevelen". Dat zou neerkomen op een verstrenging van de huidige regels, terwijl er toch al geen overvloed is aan mensen die bloed komen geven. De HGR wil inzetten op bredere campagnes om meer jonge donoren te vinden en de huidige bloeddonoren vaker bloed te laten geven. Het Rode Kruis Vlaanderen laat dan weer weten dat ze geen reden tot bezorgdheid zien. In de praktijk zal er niks veranderen aan de huidige regels voor bloedgiften, zo blijkt uit een reactie van minister Vandenbroucke.
Er is zoals bekend een groeiend tekort aan bloeddonoren in ons land. Maar als 66-plussers bloed geven, zou dat bepaalde risico's kunnen meebrengen, zowel voor henzelf als voor degenen die hun bloed uiteindelijk krijgen.
Concreet zou het risico bestaan dat sommige kankers of ouderdomsziektes zoals parkinson en alzheimer in een vroeg stadium worden doorgegeven. "Ziektes die het zenuwstelsel aantasten, hebben een heel lange incubatietijd tot enkele decennia. Bij transfusies wordt bloed bijvoorbeeld ook toegediend aan kleine baby's. Daar is er meer tijd voor de ziekte om zich op latere leeftijd te ontwikkelen", zegt expert Roland Hubner.
Senioren die voor het eerst bloed geven, zouden ook kunnen flauwvallen of stuipen krijgen. "Als zoiets voorvalt, herstellen ze meestal ook trager", zegt Hubner.
Verstrenging van huidige politiek
Minister van Volksgezondheid Frank Vandenbroucke liet de kwestie onderzoeken door de Hoge Gezondheidsraad. HGR-experts raden nu dus af dat alle mensen vanaf de leeftijd van 66 nog regelmatig bloed geven. Dat is een verstrenging van de huidige toestand, want tot nu toe mocht het wel nog als de persoon in kwestie de voorbije 3 jaar nog bloed had gedoneerd.
Het nieuwe advies is dan ook slecht nieuws voor de ziekenhuizen die bloed nodig hebben om patiënten te verzorgen, want hoewel het aandeel van bloeddonoren in de maatschappij stelselmatig daalt vanaf 60 jaar, maken de 65-plussers volgens cijfers van de HGR nog altijd 4,6 procent van het aanbod uit (specifiek voor 66+ is geen cijfer vrijgegeven, red.).
Om bloedtekorten op te vangen, pleit de HGR voor brede campagnes. Ze willen daarmee nieuwe, jongere donoren vinden en de huidige donoren aanmoedigen om vaker bloed te geven. "Dat kan in België tot vier keer per jaar", onderstreept Hubner.
Rode Kruis ziet geen reden tot bezorgdheid
Rode Kruis Vlaanderen zegt in een reactie te willen benadrukken dat het "geen reden tot bezorgdheid" ziet. Zij zien in de realiteit geen problemen en hebben het veeleer over een theorethisch probleem dat de HGR schetst.
Rode Kruis Vlaanderen zegt dat het aantal Vlaamse 65-plussers dat fysieke ongemakken ondervindt bij het bloed geven niet per se hoger ligt dan bij andere leeftijdscategorieën. "Meer nog: bij de 65-plussers in Vlaanderen is het risico op deze zogenoemde donorreacties - denk bijvoorbeeld aan flauwvallen of een grote blauwe plek - zelfs drie keer kleiner dan bij de 20- tot 29-jarigen", zegt Philippe Vandekerckhove, gedelegeerd bestuurder van Rode Kruis Vlaanderen. "Dat heeft onder andere te maken met het feit dat er in ons land altijd een medische screening door de arts gebeurt vooraleer je bloed mag geven. En daarbij gaan onze artsen altijd zeer voorzichtig om met oudere donoren."
Er is weinig om ons zorgen over te maken
Wat betreft de eventuele risico's op ziekten bij de patiënt die het bloed krijgt, heeft het Rode Kruis "alle vertrouwen in onze drie veiligheidslagen. Die zijn gebaseerd op het best mogelijke wetenschappelijk onderzoek. Bovendien geeft het advies van de HGR weinig concreet wetenschappelijk bewijs voor een significant hoger risico", geeft het Rode Kruis mee.
“Ook hier is er dus gelukkig weinig om ons zorgen over te maken. We hebben in Vlaanderen de medische vragenlijst met het bijhorende gesprek met de arts, de grondige tests waaraan we de bloedstalen onderwerpen en de bewerking van de bloedproducten. Die drie zaken samen zorgen ervoor dat alle bloedproducten in Vlaanderen – ook degene die afkomstig zijn van 65-plussers – enorm veilig zijn”, zegt Vandekerckhove.
Status-quo Minister van volksgezondheid Frank Vandenbrouck gaat niks veranderen aan de huidige regels om na de 66ste verjaardag bloed te mogen geven. Wie vroeger nog geen bloed doneerde, mag daar na 66 niet mee beginnen. En wie vroeg wel al regelmatig bloed gaf, mag dat na 66 blijven doen. Dat blijkt uit een schriftelijke reactie van het kabinet-Vandenbroucke.
De minister had de Hoge Gezondheidsraad om advies gevraagd. Hij wilde weten of hij een nieuwe groep bloeddonoren kon aanspreken met 65-plussers die vroeger nog niet regelmatig bloed gaven. Maar de experts raden dat dus af, en de minister volgt dat advies.
Tegelijk gaat Vandenbroucke niet mee in het pleidooi van de Gezondheidsraad om álle 65-plussers uit te sluiten van bloeddonaties, ook als ze vroeger wel regelmatig bloed gaven. "We zijn het helemaal eens met de reactie van het Rode Kruis over de veiligheid van de bestaande praktijk", klinkt het, "en we maken graag van de gelegenheid gebruik om mensen die nog geen 65 zijn geworden, op te roepen om donor te worden."