LEES OOK. Nu zitten ze nog zowat overal in, maar toch komt er mogelijk totaalverbod op PFAS: wat zou dat precies betekenen? (+)

Volgens de onderzoekers wordt de Europese verspreiding van besmette sites nu voor het eerst in kaart gebracht. “Uit onze voorzichtige schatting blijkt dat Europa meer dan 17.000 besmette sites telt die de aandacht van de overheden vragen (boven 10 nanogram per liter, red.). De besmetting bereikt niveaus die als gevaarlijk voor de volksgezondheid worden gezien door experts in meer dan 2.100 hotspots (meer dan 100 nanogram per liter, red.)”, schrijft Le Monde. Concentraties van meer dan 1.000 nanogram per liter werden aangetroffen in 640 sites. In 300 sites was er sprake van meer dan 10.000 nanogram per liter. 

België

Het gaat dan onder meer om de directe omgeving van de PFAS-fabriek van 3M in Zwijndrecht, die wordt omschreven als “een van de meest vervuilde ter wereld”. The Guardian omschrijft België als “de plaats met de hoogste verontreiningingsniveaus”. De concentratie rond de 3M-fabriek in Zwijndrecht bedraagt volgens The Guardian 73 miljoen nanogram/liter.

“Mensen die binnen 15 kilometer van de site wonen, hebben te horen gekregen dat ze geen eieren mogen eten die in hun tuinen zijn gelegd en dat ze ook zelfgekweekte groenten moeten vermijden”, zo schrijft The Guardian. “Ondertussen hebben 70.000 mensen die binnen een straal van 5 kilometer wonen, een bloedtest aangeboden gekregen om te zoeken naar de aanwezigheid van PFAS. 3M zegt dat het de site zal saneren en heeft een overeenkomst getekend met het Vlaamse Gewest met een investeringsbedrag van 571 miljoen euro. Het heeft ook plannen aangekondigd om de productie van PFAS te beëindigen en te werken aan het stopzetten van het gebruik van PFAS tegen eind 2025.”

“Topje van de ijsberg”

Naast de 3M-site worden ook nog een Noors meer, een rivier in Tsjechië en de directe omgeving van talloze fabrieken met chemische industrie aangehaald. In het totaal zouden 21.500 sites vermoedelijk besmet zijn met PFAS. Volgens de kranten gaat het echter nog maar om “het topje van de ijsberg”.

De journalisten brachten ook twintig fabrieken waar PFAS worden gefabriceerd in kaart en nog eens 230 andere fabrieken waar PFAS worden gebruikt. Het gaat dan onder meer om teflonproducten, voedselverpakkingen, textiel en auto’s. De fabrieken waar PFAS worden gefabriceerd, bevinden zich hoofdzakelijk in Duitsland en Frankrijk, maar dus ook in België.

“Uit tienduizenden gegevens op basis van wetenschappelijk onderzoek en onderzoek van milieuagentschappen van 2003 tot en met 2023 blijkt dat de plaatsen die gespaard blijven van deze alomtegenwoordige besmetting heel zeldzaam zijn”, besluit Le Monde.

Verbod?

PFAS (per- en polyfluoralkylstoffen) zijn door de mens gemaakte chemische stoffen die materialen bijvoorbeeld waterafstotend, vuilafstotend of warmtebestendig kunnen maken. Ze worden in tal van industriële toepassingen en consumentenproducten gebruikt, van textiel en cosmetica over mobiele telefoons en pizzadozen tot schoonmaakmiddelen en voedselverpakkingsmaterialen. Doordat ze quasi onmogelijk af te breken vallen, worden ze ook wel beschreven als ‘forever chemicals’.

ONTDEK HIER. Zit er bij jou thuis PFAS in de grond?

Vijf Europese landen (Duitsland, Nederland, Denemarken, Zweden en Noorwegen) hebben begin februari een voorstel gelanceerd om PFAS te verbieden in Europa. 3M heeft al beslist om in Zwijndrecht te stoppen met de productie van PFAS.