Spierkramp in je kuiten: waarom krijg je het? En hoe kan je het voorkomen?

Wil je een spier bewegen, dan geven je hersenen een elektrisch signaaltje via het ruggenmerg en de zenuwen door. Spant de spier zich aan zonder dat jij daar zeggenschap over hebt, dan krijg je een krampscheut. Zo’n onwillekeurige aanspanning is behoorlijk vervelend, omdat het onder andere de nachtrust flink verstoort.

Wat zijn de bekendste oorzaken van kuitkrampen? We zetten ze voor je op een rijtje:

Een verstoring in de vochtbalans is een heel bekende oorzaak van een ongewenste samentrekking in je kuit, legt neuroloog Nicol Voermans van het academisch ziekenhuis Radboudumc uit. Dat kan dus komen doordat je te weinig water drinkt, maar ook door alcoholgebruik. Alcohol zorgt ervoor dat de nieren meer urine vormen omdat ze minder in staat zijn de urine te concentreren. “Let op: je vochthuishouding is al van slag als je een nacht op stap gaat en een paar drankjes nuttigt. Je spieren kunnen hier tijdens het slapen al op reageren.”

Ook rokers hebben vaker last van kuitkrampen, voegt Voermans toe. “Door de beschadiging van bloedvaten krijgen je spieren minder bloed en zuurstof.” De spieren van rokers zijn daardoor sneller uitgeput dan de spieren van niet-rokers. “Dat draagt bij aan het ontstaan van krampen.”

Drink je meerdere koppen koffie per dag, cola, zwarte thee of andere energiedrankjes, dan ben jij wellicht iemand die ‘s nachts omhoogschiet door pijnscheuten in de kuiten. Spieren zijn gevoelig voor cafeïne, maar daar zijn mensen zich vaak niet van bewust, weet Voermans. “Overmatig cafeïnegebruik is de meest voorkomende oorzaak van kuitkrampen.”

Ze wijst op meerdere onderzoeken die de stimulerende werking van cafeïne op de spiercontractie hebben aangetoond. “Alleen cafeïne is volgens onderzoek niet voldoende om krampen te veroorzaken, maar de kans neemt wel toe.”

Er is duidelijk niet maar één oorzaak van pijnscheuten in je kuiten. Zo is ook een magnesium-, ijzer- of calciumtekort een bekende reden. Moet je deze supplementen dan altijd nemen om vervelende kuitkrampen te voorkomen? Sportfysiotherapeut Hans Bloo denkt van niet. Verstandiger is om eerst bij je huisarts of sportarts te controleren of je wel echt een tekort hebt. Is dit er namelijk niet, dan plas je die aanvulling gewoon weer uit.

Bovendien kunnen krampen door een magnesiumtekort overal in je lichaam ontstaan. “Bij een hardloopwedstrijd tijdens een hittegolf is het altijd aan te raden om genoeg vocht tot je te nemen, omdat je dan zó hard zweet dat je via die weg belangrijke mineralen verliest”, zegt Bloo.

Kamp je met een te hoge cholesterol en slik je hier medicatie voor? Dan zouden hier weleens pijnlijke kuiten uit voort kunnen komen, legt Voermans uit. “Maar ook als je chemotherapie hebt gevolgd of een nier- of leveraandoening hebt, kun je een zenuwbeschadiging hebben waardoor je eerder kuitkrampen krijgt.”

Bekend is dat sommige medicijnen de kans op spierkrampen vergoten: voor de sportfysiotherapeut genoeg redenen om nieuwe patiënten te vragen naar hun medicatiegebruik. “Van bloeddrukverlagende middelen als amlodipine en nifedipine zijn bijwerkingen als spierkrampen bekend”, bevestigt ook de neuroloog.

En de kou? Heeft die nog invloed op spierkrampen? Nicol Voermans denkt dat dit een versterkende factor kan zijn. De kramp blijft er door de kou meestal langer in. “Bij kou vertraagt de zenuwgeleiding en ontspannen de spieren langzamer.” Het is dus mogelijk dat kramp daardoor bij kou vaker doorzet en langer aanhoudt.

Kuitkramp voorkom je dus door gehydrateerd te blijven en je cafeïne-inname te beperken. Als je medicatie gebruikt, kun je met je huisarts overleggen. Ligt in minder sporten de laatste oplossing tegen kuitkrampen? Nee, zegt Bloo stellig. Wel moet je slimmer sporten. “Vervang je sportschoenen als ze afgesleten zijn, gebruik magnesium als je een tekort hebt en kleed je voldoende warm aan als je buiten traint.”

Maar wat nu als de pijn er toch in is getreden? Hoe lastig dat ook klinkt, Voermans en Bloo adviseren de verkrampte kuit voorzichtig te rekken. Worstel je na alles nog steeds met pijnlijke kuiten, dan is het tijd om professionele hulp in te schakelen. “Ook als de kleur van je huid verandert of je benen opzetten, is het verstandig naar de huisarts te stappen”, concludeert de neuroloog.

Lees ook:

Pijn aan je knie of gewrichten bij slecht weer? Professor legt uit hoe dit komt

Mariska Bauer kreeg een herseninfarct, maar ging nog winkelen voor ze naar de spoed ging: neuroloog legt uit hoe je een beroerte op tijd herkent (+)

Blessures? Door op deze manier te trainen, kan je ze vermijden. Trainer: “Je kan dan zelfs efficiënter lopen”