Hoe de huidige fiscaliteit van het spaarboekje de Belgische spaarder helpt om (onbewust) belastingen te ontduiken

Wie meerdere spaarboekjes bezit, pleegt soms (onbewust) fiscale fraude. In ons land geniet je van een fiscale vrijstelling op de eerste 980 euro aan interesten. Het grote probleem is dat de banken die elk afzonderlijk toepassen. “En zo profiteert menig spaarder volkomen onterecht meerdere keren van de vrijstelling”, schrijft Anton Van Zantbeek, advocaat bij Rivus en gastdocent aan de Fiscale Hogeschool, in een column op Trends.be.

Waarom is dit belangrijk?

Het spaarboekje blijft het bijzonder goed doen in ons land. In totaal staat er maar liefst 300 miljard euro op de spaarrekeningen. Doordat er via de fiscale vrijstelling soms (onbewust) belastingfraude wordt gepleegd, loopt de fiscus dus inkomsten mis. Een hervorming kan soelaas brengen.

In het nieuws: Spaargeld wordt in ons land door het depositogarantiestelsel beschermd tot 100.000 euro per persoon en per financiële instelling. Die bescherming geldt wanneer de bank failliet gaat. Dat zorgt ervoor dat veel Belgen meerdere spaarboekjes bezitten om hun kapitaal zo goed mogelijk te beschermen.

  • Van Zantbeek, advocaat bij Rivus en gastdocent aan de Fiscale Hogeschool, waarschuwt in een column op Trends.be dat de spaarders daardoor (onbewust) soms fiscale fraude plegen.
  • Dat heeft alles te maken met de fiscaal gunstige behandeling van de gereglementeerde spaarboekjes. Op de eerste 980 euro moet je geen roerende voorheffing betalen. Zodra je meer geld bezit, ben je de fiscus op alles boven dat plafondbedrag een belasting van 15 procent verschuldigd. “De banken passen die fiscale vrijstelling elk afzonderlijk toe. Ze praten niet met elkaar, wat het de spaarders gemakkelijk maakt om fiscale fraude te plegen”, aldus de advocaat.
    • 15 procent is overigens een gunsttarief, want op alle andere kapitaalopbrengsten moet je een roerende voorheffing van 30 procent betalen.
  • In principe moeten de spaarders dan zelf de verschuldigde roerende voorheffing aangeven in de personenbelasting. “Maar dat gebeurt in de praktijk amper. Jaarlijks zouden er maar een paar duizend spaarders zijn die spontaan die rechtzetting doen”, merkt Van Zantbeek op.

Verantwoordelijkheid overheid

Voorstellen: De advocaat wijst met een beschuldigende vinger in de richting van de overheid. “Ondanks kritiek van de OESO en de Europese Commissie, veroordelingen door rechtbanken, de vele academische aanbevelingen enzovoort durft niemand de fiscaliteit van het spaarboekje aan te pakken”, klinkt het.

  • In de column houdt hij een pleidooi voor een aanpassing van de fiscale vrijstelling. Volgens hem moet die over de belastingaangifte verlopen.
  • Daarenboven is hij voorstander om de vrijstelling uit te breiden naar alle roerende inkomsten, zoals coupons en dividenden.

Fiscale blauwdruk

Blauwdruk: Vincent Van Peteghem (CD&V), minister van Financiën, heeft vorig jaar al een eerste (minieme) voorzet gegeven om de fiscale vrijstelling aan te passen. In de fiscale blauwdruk die de minister in juli deelde, lezen we dat hij de eerste 6.000 euro aan vermogensinkomsten (per jaar) wil vrijstellen van belastingen. Zodra je kapitaal meer geld in het laatje brengt, moet je op alle opbrengsten boven dat plafondbedrag een roerende voorheffing betalen, inclusief de spaaropbrengsten. Van Peteghem wil die belasting overigens verlagen van 30 naar 25 procent.

  • “Door een bedrag aan inkomsten uit sparen, beleggen en investeren fiscaal vrij te stellen, zorgen we ervoor dat de kleine spaarder, belegger of investeerder niet wordt geraakt en dat iedereen vermogen kan opbouwen”, klonk het in juli.
  • Vraag is of er wel degelijk zo’n aanpassing zal komen. Van Peteghem heeft in het najaar van 2022 advies gevraagd aan de Nationale Bank en de financiële waakhond FSMA over een wijziging van de fiscale vrijstelling.
    • De minister liet eind november in het parlement – op vraag van federaal fractievoorzitter Peter De Roover (N-VA) – weten dat hij de adviezen heeft ontvangen. “Die worden volop onderzocht door mijn diensten, maar ik overweeg inderdaad alle opties om te voldoen aan het dictum van het Europees Hof van Justitie en ook aan de bezwaren van de Europese Commissie”, klonk het toen.
    • Hij voegde eraan toe dat daarbij moet gekeken worden naar de impact op de financiële stabiliteit van ons banksysteem, maar ook naar de transparantie van het spaarboekje ten aanzien van de spaarder. “Tussen die verschillende doelstellingen moet een evenwicht gevonden worden”, besloot hij.

(kg)

Meer