Van Peteghem stelt een vijfentwintigtal maatregelen voor van wat hij de eerste fase van de fiscale hervorming noemt. Hij wil onder meer de lasten voor wie werkt naar beneden brengen, zodat werken netto meer loont, en van de twee verlaagde btw-tarieven van 6 en 12 procent een geharmoniseerd tarief van 9 procent maken, met een tarief van 0 procent op zaken als groenten en fruit.

LEES OOK. Meer nettoloon, maar ook een duurdere winkelkar: dit is het plan voor de fiscale hervorming (+)

Maar dat het voorstel om de opbrengst van de effectentaks te verdubbelen moeilijk zou liggen bij de liberalen, is geen verrassing. MR-voorzitter Georges-Louis Bouchez zegt op Twitter zelfs elke verhoging pertinent te weigeren. “De belastingen moeten worden verlaagd, niet verhoogd”, klinkt het. Berichten als zou de MR een hogere effectentaks kunnen aanvaarden als pasmunt voor besparingen in de openbare financiën spreekt Bouchez dan ook tegen.

“Goede basis voor onderhandelingen”

Volgens coalitiepartner Groen is het voorstel van Van Peteghem wel degelijk “een goede basis om mee van start te gaan”. “Maar laten we nu eindelijk fatsoenlijk aan tafel gaan zitten en knopen doorhakken”, zegt covoorzitter Jeremie Vaneeckhout. Die somt wel op wat voor zijn partij “cruciale elementen” zijn: de verlaging van de prijs van de tickets voor het openbaar vervoer en die van gezonde voeding, een verhoging van de bijdrage van grote vermogens, en een lastenverlaging op arbeid die voldoende gericht is op lage en middeninkomens. “Dat moeten we deze legislatuur nog realiseren.”

Vooruit: “Voorstel mag ambitieuzer”

Ook voor Vooruit vormen de plannen van Van Peteghem een goede basis, en is het nu tijd om knopen door te hakken in de regering. “Want wie werkt in dit land, betaalt al jarenlang te veel belastingen omdat sommigen te weinig bijdragen.” Kamerlid Joris Vandenbroucke vindt wel dat het plan “ambitieuzer mag, met minder lasten op de winkelkar en meer op de grootste vermogens. Heel veel is mogelijk als ieder zijn eerlijk deel doet. Ook de grootste vermogens. Dan kunnen de nettolonen omhoog, zonder de winkelkar extra te belasten”, klinkt het.

Volgens Van Peteghem moet de tweede fase van de hervorming voorwerp zijn van de regeringsonderhandelingen na de verkiezingen van 2024. Zaken als de invoer van een meerwaardebelasting, waarvoor de tijd nu ontbreekt, horen daar in thuis, zegt de minister. Maar volgens Vooruit is er geen reden om te treuzelen. “Wie de nood inziet om de koopkracht van gezinnen te versterken, durft nu stappen zetten. Vooruit is daar alleszins toe bereid op basis van dit voorstel”, aldus Vandenbroucke.

Open VLD-voorzitter Lachaert genuanceerd

Volgens Open VLD-voorzitter Egbert Lachaert komt het plan “op het eerste gezicht op een aantal vlakken tegemoet aan de liberalen”. Lachaert zei enkele weken geleden in deze krant nog dat “de grote hervorming waarmee je de mensen blij gaat maken” niet meer voor deze legislatuur zou zijn. Hij schiet de plannen van Van Peteghem echter niet af. “We zijn het plan nog volop aan het bestuderen”, klinkt het.

LEES OOK. Open VLD-voorzitter Egbert Lachaert ergert zich aan de stilstand in Vlaanderen: “We krijgen hier bijna niets meer van de grond” (+)

Andere zaken liggen moeilijker, geeft Lachaert aan. “We moeten wel opletten dat gewone kmo’s en ondernemingen die hier voor investeringen en tewerkstelling zorgen uiteindelijk niet de rekening zullen betalen. Daar hebben we toch nog vragen tot verduidelijking over.”

N-VA vreest rekening voor bedrijven en gepensioneerden

Oppositiepartij N-VA kijkt uit naar de teksten van Van Peteghem, maar zegt op basis van wat nu al bekend is te vrezen “dat bedrijven en gepensioneerden de rekening zullen mogen opsoppen, terwijl er niets gedaan wordt aan bijvoorbeeld de verschillende uitkeringsstelsels die mensen in de werkloosheid houden”.

N-VA zegt zich wel te kunnen vinden in dat deel van de hervorming dat de lasten op arbeid verlaagt. “Maar het is natuurlijk moeilijk om het voorstel volledig te beoordelen zonder dat het parlement de teksten volledig heeft kunnen inkijken”, aldus fractievoorzitter Peter De Roover. Hij vreest dat bedrijven en gepensioneerden de rekening zullen moeten betalen, terwijl er volgens hem niets gedaan wordt aan de uitkeringsstelsels “die mensen in de werkloosheid houden”.

“Sowieso is de vraag of deze hervorming meer is dan politieke profilering van minister Van Peteghem”, gaat hij verder. “Van Peteghem heeft immers al meermaals een aanzet tot hervorming gelanceerd, om al evenveel keren nul op het rekest te krijgen van zijn Vivaldi-coalitiepartners. Als de voorzitter van de partij van de premier vandaag zegt dat hij met deze elementen pas de eerste stappen van deze hervorming in 2024 wil zetten, als (MR-voorzitter, red.) Bouchez al zijn veto’s heeft gesteld, dan vrees ik dat er ook van deze plannen niets zal komen.”

Vlaams Belang is “radicaal tegen”

Oppositiepartij Vlaams Belang is dan weer radicaal tegen de plannen van Van Peteghem. De partij hekelt de beoogde verdubbeling van de effectentaks en de “verhoging van de accijnzen en btw”. Volgens de partij dreigen basisproducten als melk en brood duurder te worden, maar eten op restaurant net goedkoper. “De btw van de winkelkar optrekken in tijden van ongeziene inflatie is niet alleen een bijzonder slechte timing. Het is gewoon onaanvaardbaar. Zeker aangezien heel wat gezinnen nog steeds een koopkrachtcrisis ervaren”, reageert Kamerlid Wouter Vermeersch.

De verdubbeling van de effectentaks zal volgens hem de kleine spaarder treffen. “Zelfs wie beperkte bedragen ondergebracht heeft in een beleggingsfonds dat gekoppeld is aan een verzekeringscontract, zal dit moeten ophoesten. Verzekeraars zullen deze taks immers aan hun klanten doorrekenen. Wat we in dit land met de hoogste belastingen van het ganse heelal nodig hebben, zijn geen belastingverhogingen of belastingverschuivingen, maar reële belastingverlagingen”, vindt Vermeersch.