Honderden nieuwe gevallen van vergiftiging in Iraanse meisjesscholen: "Woede over overheid die geen veiligheid biedt aan scholieren"

Terwijl het aanvankelijk geruchten leken, worden er steeds nieuwe gevallen van vergiftiging in meisjesscholen gemeld in Iran. 

Volgens lokale media zijn gisteren alleen al in de stad Ardabil in het noorden van het land meer dan 400 meisjes in elf scholen vergiftigd door het inademen van gasdampen. 

"Eerst roken we een gasgeur, daarna werd een van de leerlingen misselijk en duizelig", getuigt een scholier. "Steeds meer leerlingen werden misselijk en moesten de klas verlaten". Een 100-tal scholieren is voor verzorging opgenomen in het ziekenhuis. De meeste hebben veeleer milde klachten, zoals braakneigingen en  misselijkheid, maar ook ademhalingsstoornissen.

De incidenten zijn al een tijd aan de gang. De eerste gevallen dateren van eind november, toen het grootschalige protest in Iran nog volop aan de gang was. Ze deden zich aanvankelijk voor in de erg religieuze en conservatieve stad Qom, maar zijn de voorbije weken en dagen uitgebreid naar andere steden, onder meer Kermanshah, Ardebil en de hoofdstad Teheran. 

De zaak veroorzaakt - opnieuw - veel woede in Iran. Veel ouders hebben gisteren geprotesteerd, zegt historicus en Irankenner Peyman Jafari in "De ochtend" op Radio 1. "Ze vinden dat de overheid hier heel laks mee is omgegaan en nauwelijks informatie heeft verstrekt. Ze ontkende dit aanvankelijk, maar moest dan toegeven dat er toch gevallen hebben plaatsgevonden."

Of de overheid ook zelf achter de incidenten zit, is moeilijk te zeggen. "Dat is een van de scenario's die de ronde doen", zegt Jafari. "De autoriteiten zouden zelf verantwoordelijk zijn, als het ware om wraak te nemen op scholieren die aan de protesten hebben meegedaan. Een ander scenario is dat er individuele ultraconservatieven op eigen houtje handelen. Een derde scenario zou kunnen zijn dat individuelen uit het veiligheidsapparaat, met links met de overheid, betrokken zouden zijn, en dat hen daarom de hand boven het hoofd wordt gehouden." 

Dat de vergiftigingen bedoeld zouden zijn om te verhinderen dat meisjes en vrouwen naar school gaan, lijkt Peyman Jafari niet heel waarschijnlijk. "Dat meisjes naar school gaan is de voorbije 40 jaar niet ter discussie gesteld door de overheid: 60 procent van de Iraanse studenten zijn vrouwen. Het lijkt me er toch meer op dat dit hardliners zijn die vrouwen angst proberen aan te jagen. Zo waren er enkele jaren geleden ook gevallen waarbij ultraconservatieven vrouwen zuur in het gezicht gooiden omdat ze zich niet volgens de regels hadden gekleed."

De overheid zelf wijst intussen haar - niet nader genoemde - "vijanden" met de vinger. "Natuurlijk willen onze vijanden met acties onrust stoken in het land. Eens te meer doen ze dat door met de gevoelens van de Iraanse bevolking te spelen en angst te wekken", reageert minister van Binnenlandse Zaken Ahmad Vahidi. 

De overheid heeft intussen een onderzoek bevolen. "Ook weer rijkelijk laat", zegt Peyman Jafari.

Maar ook als de overheid niet rechtstreeks bij deze incidenten betrokken zou zijn, verergert deze zaak nog de crisis die al maandenlang aan de gang is in Iran. "Een permanente crisis, waarbij het vertrouwen aan het afkalven is en de staat elementaire taken, zoals veiligheid bieden, niet meer aan het volbrengen is", zo omschrijft Jafari het.

"Dit laat ook zien dat de kloof tussen de bevolking en de staat enorm gegroeid is, en dat er een enorm wantrouwen heerst jegens de overheid. Mensen zijn woedend omdat de overheid hier laks mee is omgegaan. Er is in deze zaak nog niemand opgepakt, terwijl de overheid wel heel veel tijd en energie steekt in het oppakken van mensen die geprotesteerd hebben. Maar veiligheid bieden aan scholen en scholieren kunnen ze niet: dat veroorzaakt terecht heel veel woede."