Waardevolle mozaïekvloer in het kasteel van Heers wordt beschermd met schapenwol
Bij de restauratie van het kasteel van Heers is een waardevolle mozaïekvloer gefixeerd en beschermd met schapenwol, om de vloer goed te bewaren. Er zal de komende jaren namelijk heel wat bedrijvigheid zijn in het kasteel tijdens de restauratie. Het is belangrijk dat die bescherming met de juiste materialen gebeurt om verdere schade aan het mozaïek te vermijden
Het kasteel van Heers is sinds 2021 in handen van de Vlaamse overheid. En erfgoedorganisatie Herita vzw begeleidt de restauratie van het imposante kasteel. Eerst zal de Tiendeschuur gerestaureerd worden. Het kasteel zelf is pas daarna aan de beurt.
Maar bij de voorbereiding van die restauratie zijn enkele dringende werkzaamheden gebeurd. En één daarvan was de fixatie en bescherming van de mozaïekvloer. Want er zal de komende jaren heel wat bedrijvigheid zijn in het kasteel.
Het is belangrijk dat die bescherming met de juiste materialen gebeurt om verdere schade te vermijden. En daarom was restaurateur Mikal Kindt blij dat ze al vroeg gecontacteerd is. Zij heeft de vloer nu gefixeerd. "Op plaatsen waar de vloer naar boven is gekomen door het vocht, heb ik in de holtes kalk geïnjecteerd, waardoor die terug op een vast mortelbed komt te liggen."
Daarna heeft ze de vloer bedekt met schapenwol en houten planken. "Schapenwol kan veel vocht absorberen, en gezien aan het vloermozaïek vocht het grootste probleem is, is dat bedekt met schapenwol en houten planken."
Mozaïek kan als kleurrijke vloer gered worden
De mozaïekvloer in het kasteel van Heers is volgens een Italiaanse techniek gelegd die typisch is voor de regio Friuli in Noord-Italië. Mikal Kindt: "Het was meteen duidelijk dat het een bijzonder exemplaar is met historische waarde. De mozaïeksteentjes zijn volledig met de hand gekliefd, wat wijst op productie voor het jaar 1900. Qua formaat zijn ze bovendien uitzonderlijk klein."
Dat betekent wel dat de restauratie een delicaat werk wordt, zeker voor de delen die het meest beschadigd zijn door vocht en zwammen onder het mozaïek. Die delen zullen dus mogelijk gelift moeten worden. "Het is een mozaïek met hele kleine steentjes zorgvuldig naast elkaar geplaatst op een speelse manier. Dus als we die vloer liften moet die op perfect dezelfde manier terug geplaatst worden, elke millimeter telt dan."
Mikal hoopt ook dat er nog familieleden te vinden zijn van de ambachtslieden die meer dan 100 jaar geleden de vloer gelegd hebben. In het laatste kwart van de 19de eeuw werd mozaïek namelijk weer populair in België, door de komst van mozaiëkbewerkers uit de Noord-Italiaanse regio Friuli. Ze hoopt dat er nog nakomelingen zijn die mogelijk weten dat hun overgrootouders aan het werk zijn geweest in Heers.