“Brussel is te klein voor de boeren”: boerenprotest succesvol volgens organisatie, hinder voor burgers bleef zoveel mogelijk beperkt

"Ik sta 's ochtends op en ga 's avonds slapen met mijn bedrijf in mijn achterhoofd", getuigt Kobe Ruell bij VTM Nieuws. Hij runt al 11 jaar de boerderij die al sinds 1890 in de familie zit. Voor de toekomst van zin bedrijf is een vergunning voor een nieuwe stal noodzakelijk, vertelt hij. "Niet om uit te breiden, maar om makkelijker en efficiënter te kunnen werken. Om het beter te doen." De vergunningsaanvraag ligt klaar, maar het is afwachten op het stikstofakkoord voor de behandeling ervan. 

"Bang afwachten. Als er een stikstofakkoord is zullen we bekijken of het rendabel is, ik heb al een half miljoen euro aan investeringen gedaan", aldus de landbouwer, die hoopt op een toekomstperspectief van de regering. "Dit is mijn leven, dit is mijn job. Ik wil dat verder uitbouwen, maar het moet financieel haalbaar blijven en we moeten de kans krijgen om dat te doen", besluit Ruell.

Vlaams minister-president Jan Jambon heeft de hele vrijdagnamiddag bilaterale gesprekken gehad met zijn ministers. Die werkwijze gaat ook zaterdag verder. Behoudens mirakels, volgt er vrijdagavond geen kernkabinet of ministerraad meer, is te horen bij de betrokken partijen.

De deadline van de gesprekken ligt op zondagavond. Als er geen akkoord komt in het weekend, weet niemand van de betrokkenen hoe het verder moet. 

De boeren trekken stillaan weg uit Brussel. Een colonne tractoren beweegt langzaam door het verkeer in de hoofdstad, de hinder blijft groot. 

Intussen zijn de speeches op de protestdag afgelopen. Er hebben zich geen noemenswaardige incidenten voorgedaan tijdens de dag, meldt politie van Brussel. Een vat met karton en rubberen banden is in brand gestoken op het Kunst-Wet-kruispunt, met rookontwikkeling tot gevolg.

De boeren wordt gevraagd om huiswaarts te keren, al blijven velen nog op het kruispunt hangen en napraten. 

Het verkeer in de hoofdstad is intussen muurvast komen te staan. Op verschillende plaatsen in Brussels staan tractoren in de middenberm en langs de kant van de weg. Automobilisten, maar ook enkele bussen van de MIVB kunnen niet of amper verder. 

Van de ongeveer 3.000 aanwezige boeren op het protest vrijdag, is een derde lid van de Groene Kring, en dus jonger dan 35 jaar. "Heel veel jonge boeren hebben zich geëngageerd, en dat is ook logisch: het gaat over onze toekomst", zegt Bram Van Hecke, voorzitter van de Groene Kring, de vereniging van jonge land- en tuinbouwers.

"Wij willen een duidelijk toekomstperspectief voor onze jongeren", zegt de voorzitter nog. "De regering moet in het stikstofdossier meer rekening houden met de oudere boeren die ermee stoppen: die emissies gaan uit het systeem. Dat kan ervoor zorgen dat jonge boeren verder kunnen."

Van Hecke ziet naar eigen zeggen veel jonge boeren afhaken omwille van de onzekere tijden. "Dat zijn mensen die al van jongs af aan gepassioneerd zijn door het boeren, maar die het financieel niet meer rond krijgen."

Lode Ceyssens, voorzitter van de Boerenbond, roept de Vlaamse overheid op om "te stoppen met het spierbalgerol en te werken aan oplossingen" in het stikstofdossier. Ceyssens sluit niet uit dat de Boerenbond juridische stappen zal ondernemen als er een "slecht akkoord" volgt.

De Vlaamse overheid zit vrijdagmiddag opnieuw samen in de zoektocht naar een akkoord in het stikstofdossier. Niet ver van het Vlaams parlement verzamelden enkele duizenden boeren om te protesteren tegen het uitblijven van dat akkoord. 

Lode Ceyssens is opgetogen met de opkomst. "Brussel gaat te klein zijn. Er zijn gigantisch veel tractoren opgedaagd, en dan spreek ik nog niet over alle mensen die van thuis meeleven."

De eisen van de boeren zijn niet veranderd, zegt Ceyssens. "We hebben rechtszekerheid nodig. Onze boodschap naar de Vlaamse overheid is: stop met het spierbalgerol en nachtelijke vergaderingen. Werk oplossingen uit die onze voedselproductie verankeren en de land- en tuinbouwsextor een toekomstperspectief bieden."

Als er een voor de Boerenbond slecht akkoord komt, wil Ceyssens bekijken hoe dat juridisch aan te vechten is. "We gaan een slecht akkoord niet zomaar laten passeren. Vooral de ongelijke behandeling tussen landbouw en industrie zit ons hoog: die is juridisch noch wetenschappelijk te verantwoorden." 

Het protest in Brussel verloopt voorlopig vrij rustig, hier en daar worden wel rookbommen afgestoken. Verschillende straten zijn intussen afgesloten, maar ook de verkeershinder blijft beperkt.

Lees hier meer.

Ook in Leuven zorgt het boerenprotest voor de nodige chaos. Bekijk hier de meest opvallende beelden.

Onder de protesterende boeren is ook de 40-jarige Raf Nagels. De melkveehouder uit Alken vindt het niet kunnen dat landbouwers veel zwaarder worden aangepakt dan de industrie- en transportsector. "Als er gereduceerd moet worden, moeten voor iedereen dezelfde regels opgelegd worden. Dat proberen we vandaag duidelijk te maken", zegt hij. 

Lees hier meer.

De organisatoren verwachtten aan het begin van de dag zo'n 2.500 deelnemers, dat hoogstwaarschijnlijk kon oplopen tot 3.000. De politie heeft ondertussen bevestigd dat er 2.700 tractoren geteld zijn.

De boeren hebben koers gezet richting het kruispunt Kunst-Wet. Ze nemen een iets andere route naar het kruispunt dan eerst gepland.

Van de Havenlaan rijden de tractoren in colonne naar Tour en Taxis, om via de Willebroekkaai de Leopold II-laan op te komen. Van daaruit gaat het via IJzer en Madou naar Kunst-Wet.

Normaal gezien zou er niet via de Willebroekkaai gereden worden, maar rechtstreeks van de Havenlaan naar de Kleine Ring.

Rond 12.15 uur passeerden heel wat tractoren langs het Meiserplein in Brussel. Het kruispunt wordt nu volledig afgesloten door politie.

Het stikstofdebat houdt landbouwers over heel Vlaanderen bezig. Vanuit alle hoeken van Vlaanderen trekken boeren de straat op met als bestemming Brussel.

In Zandhoven bestond de protestkaravaan uit maar liefst 268 tractoren. In het Vlaams-Brabantse Tienen verzamelden een honderdtal boeren. “Wat de toekomst ons brengt... echt géén idee. Pff, misschien koopt de Colruyt onze gronden en boerderijen over. Iets wat ze nu al volop doen in het Brusselse... Maar dan is onze stiel echtwel snel om zeep", klinkt het verontwaardigd bij een van de landbouwers.

In Aalst zorgde de lange colonne tractoren voor hinder op de weg. Het duurde meer dan een uur vooraleer de boeren de stad achter zich lieten.

De kop van de protesterende boeren is vertrokken bij Tour & Taxis. Ondertussen is vanuit het oosten van het land een kilometerslange colonne onderweg. Daarvan is het eerste deel bijna aan de grens van het Brussels Gewest in Evere. Het achterste deel bevindt zich nog in Kortenberg.