Vlaams Parlement bespreekt straks stikstofdossier tijdens extra plenaire vergadering: dit zijn de standpunten 

Het stikstofdossier in Vlaanderen zit nog steeds muurvast. Binnen de Vlaamse meerderheid lijkt er nog bereidheid om een akkoord te sluiten, maar over hoe dat moet, is men het niet eens. N-VA en Open VLD willen niet meer sleutelen aan de bestaande tekst, CD&V wel.

Het is dus onduidelijk hoe het nu verder moet. De voltallige oppositie (Vlaams Belang, Groen, Vooruit en PVDA) had aangedrongen op een plenair debat maandagnamiddag, maar na overleg met het Uitgebreid Bureau heeft parlementsvoorzitter Liesbeth Homans beslist dat het dossier vandaag tijdens een extra plenaire vergadering zal worden besproken.

Voor alle duidelijkheid: over de conceptnota zal tijdens de vergadering niet gestemd worden, want dat is wettelijk niet mogelijk. Dat kan pas met een decreet en pas dan kan eventueel naar een wisselmeerderheid gezocht worden - met Groen en Vooruit - om de tekst goed te keuren.

N-VA legt de bal in het kamp van CD&V. "Twee van de drie regeringspartijen zijn het eens met het voorstel dat ik op tafel heb gelegd", zegt minister-president Jambon. Dat nieuwe voorstel is het resultaat van veel gesprekken. Ik heb geluisterd naar de opmerkingen van alle betrokken ministers. Het voorstel houdt maximaal rekening met alle verzuchtingen."

"N-VA en Open VLD blijven bereid de CD&V de hand te reiken", zegt Jambon. "Het is nu aan de christendemocraten om finaal hun positie te bepalen."

Open VLD hoopt dat de volledige Vlaamse regering toch kan verder werken met het akkoord dat nu voorligt. Voorzitter Egbert Lachaert gelooft niet in een wisselmeerderheid in het stikstofdossier. "Wij willen dat deze coalitie samenblijft." Hij waarschuwt voor de "complete onbestuurbaarheid" van Vlaanderen, waarbij de landbouwers de eerste slachtoffers zijn.

Hetzelfde signaal klinkt bij viceminister-president Bart Somers. "Wij hebben de voorbije weken over 13 knelpunten gediscussieerd: ik denk dat op 12 van die 13 punten er een tegemoetkoming is aan de positie van Open VLD, en aan die van CD&V. Ik denk wat er nu op tafel ligt, een fair akkoord is. Het is niet het ideale akkoord - wij aanvaarden het ook met lange tanden -, maar dat zal bij elk stikstofakkoord zo zijn."

CD&V-minister Brouns ziet dat anders. Als het van de christendemocraten afhangt, wordt er verder onderhandeld tot er een akkoord op tafel ligt waar ook zij hun handtekening kunnen onderzetten. 

Want over het voorstel dat nu op tafel ligt is de partij duidelijk: dat volstaat niet. "Het dossier zoals het er nu uitziet, biedt te weinig perspectief voor jonge boeren. Heel veel landbouwgezinnen zitten in de problemen en wij willen dat er voor hen een toekomst is", zegt viceminister-president Hilde Crevits. 

CD&V-minister Benjamin Dalle benadrukt in "Terzake" dat voor zijn partij op dit ogenblik nog steeds ter beschikking staat om een oplossing te vinden. "Het is in het belang van iedereen om een oplossing te vinden. Vandaag nemen we geen ontslag uit de regering, we blijven beschikbaar", aldus Dalle.

Wat er vandaag precies zal besproken worden, is nog niet helemaal duidelijk, maar er werd binnen de meerderheid al gedreigd dat men misschien steun zou zoeken bij de oppositie voor een eventuele wisselmeerderheid. 

"Net zoals mijn voorzitter al gezegd heeft, zullen wij - zoals altijd - elk voorstel in eer en geweten bekijken", zegt Hannelore Goeman, fractieleider van Vooruit in het Vlaams Parlement. 

De regering depanneren en eventueel CD&V vervangen is geen optie voor de Vlaamse socialisten. "Dat is pure sciencefiction. Deze regering maakt er al jaren een knoeiboel van. Ik zie niet in hoe wij al die problemen nog zouden rechtgetrokken krijgen in het laatste anderhalf jaar", aldus Goeman.

Ook Groen wil eventueel wel meewerken om tot een oplossing te komen, maar wil eerst meer informatie. "Wij zijn met Groen altijd bereid om deel uit te maken van een oplossing, maar dan moeten we wel weten wat er op tafel ligt en dat weten we tot op vandaag niet", zegt fractieleider in het Vlaams Parlement Björn Rzoska. "Wij zijn bereid om aan tafel te komen, maar alleen om te onderhandelen, niet om een blanco cheque goed te keuren."

Rzoska ziet de toekomst van de Vlaamse regering somber in. "Als blijkt dat CD&V het akkoord niet kan goedkeuren, is er wat mij betreft de facto geen regering meer. Dan moeten we voor het eerst in de geschiedenis naar een minderheidskabinet of naar een alternatieve meerderheid, ik zie geen andere opties."

Over de rol van Groen in een eventuele alternatieve meerderheid, wil Rzoska niet uitweiden. "Wij willen eerst dat minister-president Jan Jambon tekst en uitleg komt geven in het parlement."

De grootste oppositiepartij in het Vlaams Parlement is Vlaams Belang. Maar daar zullen N-VA en Open VLD geen partners vinden in het stikstofdossier. "Wij zijn niet bereid om de landbouwsector in Vlaanderen de doodsteek te geven", aldus Vlaams fractieleider Chris Janssens. "Uit de plannen die wij in de media al hebben opgevangen, blijkt dat men het de landbouwers heel moeilijk wil maken en daar doen wij niet aan mee."

Janssens haalt ook uit naar de regeringspartij N-VA. "Voor een wisselmeerderheid kijken zij nu naar de linkse 'woke-partijen' Groen en Vooruit. Ik ben heel benieuwd hoe N-VA-voorzitter Bart De Wever, die ten strijde trekt tegen woke, daarover denkt." 

Tot slot is er PVDA, die als kleinste fractie in het Vlaams Parlement (4 zetels) weinig meerwaarde zou kunnen bieden bij een eventuele wisselmeerderheid. PVDA pleitte er gisteren al voor - net als de rest van de oppositie - dat Jambon zich vandaag zou komen verantwoorden in het parlement, maar ving bot. 

"Jambon heeft zijn deadline gemist. Die van het einde van het jaar, die van 3 maart, die van het einde van de week na de krokusvakantie. Nu moet het parlement samenkomen. Niet pas morgen", reageert fractieleider Jos D'Haese teleurgesteld op de beslissing van parlementsvoorzitter Homans om het debat morgen te organiseren.

CD&V weigerde afgelopen weekend de conceptnota van het stikstofakkoord dat ter tafel lag, goed te keuren. Volgens de christendemocraten bevat de tekst te weinig perspectief voor jonge boeren. De Boerenbond heeft de stikstofnota ook afgewezen.

"De tekst biedt onvoldoende toekomstperspectief voor de Vlaamse land- en tuinbouw en staat juridisch op losse schroeven", meldt de landbouworganisatie in een persbericht. De organisatie vindt ook dat de nieuwe tekst onvoldoende rekening houdt met de 20.000 bezwaren die zijn ingediend tegen het eerdere akkoord.

"Om fit te zijn voor de toekomst moet onze sector zich kunnen blijven ontwikkelen, en net daar schiet deze conceptnota tekort", zegt Boerenbondvoorzitter Lode Ceyssens. "Uit onze eerste analyse blijkt dat deze nota onvoldoende toekomst biedt voor Vlaamse voedselproductie en niet kan standhouden voor een rechtbank. Zo stellen we vast dat er nog steeds een onhoudbaar onderscheid wordt gemaakt tussen landbouw en industrie", klinkt het.

Volgens de Boerenbond "negeert" de tekst ook het massale landbouwprotest van afgelopen vrijdag en houdt de nota "onvoldoende rekening met de meer dan 20.000 bezwaren die werden ingediend". "We zullen voluit blijven ijveren voor een leefbare land- en tuinbouwsector en toekomstperspectief voor jonge landbouwers en zullen alle middelen aanwenden om hun belangen te verdedigen", besluit voorzitter Ceyssens.