Alle Delhaize-winkels krijgen zelfstandige uitbater: waarom die drastische beslissing en ga je dat als klant voelen?

De supermarktketen Delhaize gaat op korte termijn alle winkels die nog in eigen beheer zijn, overlaten aan zelfstandigen. "Ze willen zo vooral besparen op de kosten", legt retailexpert Els Breugelmans (KU Leuven) uit. "Je legt de investering bij iemand anders: de ondernemer die er ook alle baat bij heeft om die winkel succesvol te maken. Dat is anders dan bij iemand die is aangesteld door het bedrijf in een winkel in eigen beheer."

"Het betekent eigenlijk dat ze iedereen op de loonlijst zullen decimeren tot de mensen die in de hoofdzetel en distributiecentra werken", zegt retailexpert Gino Van Ossel. "Al het winkelpersoneel zal onder een zelfstandige vallen."

"Het uitbaten van de winkels in eigen beheer begon voor Delhaize een dure zaak te worden, denk bijvoorbeeld aan de automatische loonindexeringen", vult Breugelmans aan. "Als je dan in een internationale groep (red. Ahold Delhaize) zit waar bij de andere landen die indexeringen geen gegeven zijn, dan zoek je alternatieve manieren om de kosten te verlagen."

De druk op Delhaize binnen de groep werd steeds groter. Ahold Delhaize kondigde eerder aan dat er wereldwijd een miljard euro zou bespaard worden. De holding is een van de grootste supermarktketens ter wereld. Ahold Delhaize heeft supermarkten in 10 landen, telt wereldwijd 414.000 personeelsleden en baat alles samen bijna 8.000 winkels uit.

IN KAART - Het aantal winkels per land, je kunt ook in en uitzoomen op de kaart:

Van die duizenden winkels wereldwijd zijn er dus 764 Delhaizevestigingen in ons land. Het grootste deel daarvan wordt al uitgebaat door zelfstandigen. Onder namen als Proxy Delhaize of AD Delhaize. Als consument merk je dat veelal door de openingsuren. "Is de Delhaize bij jou in de buurt open op zondag, dan is de kans heel groot dat het om een zelfstandige vestiging gaat", zegt Van Ossel.

Binnen Ahold Delhaize zit je bovendien ook met concurrent Albert Heijn die aan de omzet van Delhaize knabbelt. "Ik kan me voorstellen dat er tussen die twee wel wat spanningen zijn", zegt Breugelmans. Al moet dat volgens haar ook niet overdreven worden. "Op zich is voor de consument het onderscheid wel duidelijk. Delhaize is kwalitatiever en hoger georiënteerd, Albert Heijn is meer een prijsspeler."

De supermarktsector is een zeer concurrentiële markt in ons land en dat is volgens Van Ossel hét pijnpunt van de sector. "Er zijn in België simpelweg te veel supermarkten", zegt de retailexpert. "En er komen er nog altijd bij. Parallel daarbij stijgt de e-commerce. Die staat nog in de kinderschoenen voor boodschappen, maar het is volume dat mindert in de winkel."

Is die verzelfstandiging van hun winkels dan de wonderoplossing voor alle problemen in de sector? Nee, want volgens Breugelmans zal het alvast een grote uitdaging worden om 128 ondernemers te overtuigen om een grote supermarkt over te nemen. "Het is al niet gemakkelijk om mensen daarvoor te overtuigen, laat staan om er op relatief korte termijn 128 te vinden", zegt ze daarover.

Voor Van Ossel is het zeker op lange termijn wel een wijze beslissing. Volgens hem verliezen de supermarkten die Delhaize in eigen beheer heeft al 25 jaar marktaandeel in het voordeel van de winkels die worden uitgebaat door zelfstandigen. "Het is niet zo dat Delhaize meteen in grote moeilijkheden zat, maar je ziet dat die eigen winkels een voor een in de rode cijfers gingen komen."

Tegelijk is de consument veranderd. "Gezinnen worden steeds kleiner", zegt Van Ossel. "Steeds minder mensen gaan slechts een keer in het weekend naar de supermarkt, maar gaan meermaals per week langs in kleinere buurtsupers. De grotere boodschappen worden thuis geleverd. Die structurele verandering leidt ertoe dat er vraag is naar een ander soort winkel."

"De economische werkelijkheid is dat het onbetaalbaar is voor een winkel in eigen beheer om bijvoorbeeld op zondag open te zijn", zegt Van Ossel. "Een ondernemer die zelf initiatief neemt, maar met de kracht van een keten is de supermarkt van morgen. We gaan diezelfde ontwikkeling naar franchising bij de andere ketens zien. Met één uitzondering: de discounters als Aldi en Lidl."

Door de drastische beslissing vandaag, neemt Delhaize volgens Van Ossel de vlucht vooruit. "Om de zoveel tijd kondigt een van de grote supermarktketen een herstructurering aan waarbij tientallen winkels in eigen beheer worden gesloten", legt hij uit. "Daarna wordt daarover onderhandeld, sluiten er minder winkels en gaan een aantal van die winkels over naar zelfstandige uitbaters. Dan zou je ook een staking hebben gehad. Nu kiest men bij Delhaize voor de korte pijn en doet men alles ineens."

Ga je als klant een verschil merken tussen een Delhaize die wordt uitgebaat door de keten zelf of door eentje met een zelfstandige uitbater? "Sommige mensen vrezen dat de winkels duurder gaan worden", zegt Van Ossel, "al denk ik dat dit niet het geval zal zijn. Je ziet nu al dat de AD Delhaizes die door zelfstandigen worden uitgebaat, gewoon de folders en de prijszetting van winkels in eigen beheer volgen".

Volgens Breugelmans heeft de verzelfstandiging van de winkels het grote voordeel dat de uitbater het assortiment gerichter kan aanpassen op zijn cliënteel. "Als zelfstandige weet je goed wat je klant wil", zegt ze daarover. "Anderzijds kan het als klant ook frustraties met zich mee brengen, want niet in elke Delhaize zal hetzelfde assortiment aanwezig zijn."