Federale regering bereikt akkoord opvangcrisis: dit is er beslist

Het nieuwe pakket maatregelen om de opvangcrisis het hoofd te bieden, moet er voor zorgen dat wie recht heeft op bescherming en opvang die ook kan krijgen, maar ook dat wie na een beslissing dat recht niet heeft, niet langer plaatsen bezet houdt in de opvang. Voor de Moor vormen de maatregelen een “heel belangrijke stap, maar is er nog een lange weg af te leggen”.

Het opvangnetwerk voor asielzoekers staat al een hele tijd onder druk in ons land. Nochtans beschikte België nooit eerder over zoveel collectieve opvangplaatsen. Sinds het begin van deze legislatuur kwamen er al 8.000 opvangplaatsen bij, maar de voorbije maanden bleken zelfs die niet te volstaan om iedereen op elk moment opvang te verzekeren. Het voorbije jaar kwamen meer dan 100.000 mensen aan in ons land op zoek naar bescherming, onder wie meer dan 65.000 Oekraïners.

Wat is er beslist?

• Concreet komt er een aanpassing van de Opvangwet, om op die manier de uitstroom te versnellen. Voor wie een negatieve beslissing gekregen heeft, betekent dit het einde van de opvang. De Moor had het over een periode van 30 dagen mét begeleiding. Dat is ongeveer drie maanden sneller dan vandaag het geval is. De staatssecretaris had eerder al aangekaart dat die mensen vandaag nog te vaak in de opvang blijven hangen, waardoor ze de plaats van iemand innemen die écht recht heeft en bovendien voortdurend blijven procederen.

• Daarnaast is het de bedoeling dat een bevel om het grondgebied te verlaten, sneller en beter wordt uitgevoerd. Daarvoor wordt er een medewerkingsplicht ingevoerd, die kan leiden tot een “vermoeden van onderduiken”. Die medewerkingsplicht zal overigens ook gelden voor medische onderzoeken. Denk daarbij aan de verplichte PCR-test ten tijde van de coronacrisis.

• Nog in het kader van dat aanklampend beleid, komen er meer escorteurs bij de Dienst Vreemdelingenzaken (DVZ). Zij begeleiden samen met de politie mensen tijdens hun uitwijzing. Voortaan zal ook één politieagent volstaan bij DVZ- of Frontex-uitwijzingen. Wanneer iemand niet meewerkt, zal sneller worden overgegaan naar een gedwongen aanpak.

• Er komt ook een striktere en snellere toepassing van de Dublin-richtlijn. Daardoor zullen asielzoekers sneller terug kunnen worden gestuurd naar de EU-lidstaat waar ze eerst aankwamen. DVZ zal nu achttien in plaats van zes maanden krijgen om deze mensen terug te sturen.

• Het akkoord voorziet ook een aanpassing van de regels rond gezinshereniging. Daarbij komt er een toetsing voor het zogenaamd “ouderlijk gezag en daadwerkelijke zorg”. Gezinshereniging met Belgische kinderen zal enkel mogelijk zijn door de ouder die ook daadwerkelijk de dagelijkse zorg draagt voor dat kind.

• Beide kabinetten benadrukken tot slot dat er op geen enkele manier een regularisatie komt.

• Op het vlak van extra opvangplaatsen komt er een containerdorp voor 600 containers die beschikbaar zijn via het Europees Asielagentschap. Daarnaast zijn verschillende vastgoedbedrijven aangeschreven met de vraag of zij gebouwen of terreinen hebben die mogelijk geschikt zijn voor opvang. Dat geldt ook voor de havens, waar de staatssecretaris met het idee speelt om er pontons te installeren.

• Via twitter meldt Ecolo-vicepremier Georges Gilkinet dat het verbod om kinderen onder te brengen in gesloten centra, in de wet zal worden gegoten. Onder de huidige regering gebeurt dat sowieso al niet, maar dat wordt dus nu ook wettelijk verankerd. “Een kind wordt niet opgesloten, punt”, aldus Gilkinet.

• Tot slot komt er een oplossing voor bepaalde staatlozen - een dossier dat al 20 jaar aansleept. Staatlozen die al in België hebben verbleven, zullen voortaan een aanvraag voor een beperkt verblijf van 5 jaar kunnen aanvragen bij de DVZ. Indien de betrokkene na het einde van de periode van 5 jaar nog steeds aan de voorwaarden voldoet, zal hij een onbeperkt verblijf krijgen in ons land.

Hoe wordt er gereageerd op het akkoord?

Regeringspartij Groen is alvast tevreden met de migratiedeal. “De inspanningen die de groene familie al maandenlang doet in de schoot van de regering, resulteren in een engagement tot duizenden extra opvangplaatsen van de federale regering”, benadrukt de partij in een persbericht. Groen wil wel zeker zijn dat de operationalisering van het akkoord voldoende snel gebeurt.

“Voor Groen is een rechtvaardig migratiebeleid, met respect voor de mensenrechten, essentieel”, zegt Groen-covoorzitster Nadia Naji nog. “We zijn tevreden dat de regering nu een antwoord biedt op de vele veroordelingen en op de opvangcrisis, en tegelijk bouwt aan een menselijker migratiebeleid.”

Theo Francken (N-VA) is dan weer kritisch. “Het blijft dweilen met de kraan wagenwijd open”, zo start de voormalige staatssecretaris voor Asiel en Migratie zijn betoog op Twitter. Volgens Francken worden er geen forse maatregelen genomen en is ook het strengere terugkeerbeleid “een lege doos”.