Stikstofoverleg Vlaamse regering verloopt constructiever dan gedacht: verschillende voorstellen voor compromis op tafel
Op dit moment zit de Vlaamse regering opnieuw samen over het stikstofdossier. Er zijn signalen rond de tafel dat het overleg constructiever verloopt dan eerst gedacht. Zo is er sprake van een "impactstudie" over een van de punten die voor CD&V moeilijk liggen. Het lijkt meer en meer realistisch dat er vandaag een akkoord wordt gesloten.
Wat voorafging:
Afgelopen zondag bleek dat de Vlaamse regering het na weken onderhandelen nog niet eens raakt over het stikstofdossier. Regeringspartijen N-VA en Open VLD konden zich vinden in een nieuwe "conceptnota" om de stikstofuitstoot in Vlaanderen naar beneden te brengen. Maar coalitiepartner CD&V blijft moeite hebben met twee punten.
Zo vinden de christendemocraten dat de stikstofuitstoot van industrie en landbouw op een meer gelijke manier behandeld moet worden. Daarnaast moeten landbouwbedrijven die sluiten, en dus geen stikstof meer uitstoten, voor extra uitstootrechten zorgen bij andere bedrijven in de buurt, aldus CD&V.
De discussie tussen N-VA en Open VLD enerzijds en CD&V anderzijds zorgt al de hele week voor hoogspanning op het Vlaamse niveau. Dinsdag werd de conceptnota besproken in het Vlaams Parlement, waar de onenigheid binnen de Vlaamse regering van de regeringsbanken afspatte. Viceminister-president Hilde Crevits (CD&V) bekritiseerde er openlijk de aanpak van minister-president Jan Jambon (N-VA): "We moeten hier door raken, maar dat zal niet lukken als je één partij tegen de muur kwakt."
Constructief
Vandaag ligt diezelfde conceptnota van zondag op de tafel van de Vlaamse ministerraad in de vorm van een "ontwerpbesluit". Zonder bijkomende toegevingen werd verwacht dat de regering alleen maar zou kunnen vaststellen dat de onenigheid blijft.
Maar er zijn signalen dat het overleg toch constructiever verloopt dan eerder gedacht. Zo klinkt het rond de tafel dat er "kans is op een akkoord" en dat er "van alles aan het schuiven is". De partijen zouden ook even apart intern overlegd hebben, maar intussen zitten de ministers opnieuw samen rond de tafel.
Compromis
Concreet bespreekt de Vlaamse regering twee compromisvoorstellen. Daarin is onder andere sprake van een "impactstudie" over het systeem van uitstootrechten dat CD&V wil invoeren. Dat systeem houdt in dat boeren die stoppen hun stikstofuitstoot zouden kunnen overdragen naar landbouwbedrijven in de buurt die wel nog openblijven.
Zo'n systeem met uitstootrechten kan mogelijk ook het tweede punt deblokkeren waar CD&V het moeilijk mee heeft: de ongelijke behandeling van industrie en landbouw. In het stikstofakkoord van februari 2022 was namelijk afgesproken dat boeren alleen een nieuwe vergunning kunnen krijgen als ze niet meer dan 0,025 procent uitstoten van de stikstof die een natuurgebied aankan. Voor de industrie zou een drempel van 1 procent gelden.
De Vlaamse regering bespreekt nu of landbouwbedrijven die iets te veel uitstoten, onder bepaalde voorwaarden uitstootrechten van andere bedrijven zouden kunnen overnemen. Zo zouden in de praktijk de regels voor landbouw en industrie dichter bij elkaar komen. Daarvoor is mogelijk wel een individuele beoordeling, dossier per dossier, nodig.
BEKIJK - "Er zijn een aantal compromisvoorstellen op tafel gelegd en daar wordt over gepraat", zegt politiek journalist Anne Vanrenterghem:
Een gegeven woord
Voor de vergadering voerde minister van Omgeving Zuhal Demir (N-VA) nog de druk op CD&V op om de nota van zondag alsnog goed te keuren. "Het is 'time to choose'", liet minister Demir vanmorgen weten. "Partijen die dit niet goedkeuren, begaan een historische vergissing", klonk het. "Ik denk dat de mensen thuis de ruzies kotsbeu zijn. Ik ook. Er moet een oplossing komen voor de landbouw en voor de economie", zei Demir voor de ministerraad.
Het is 'time to choose'. Partijen die dit niet goedkeuren, begaan een historische vergissing
Detail: Demir bracht vanmorgen voor de ministerraad het boek "Een gegeven woord" van voormalig premier Wilfried Martens (CD&V) mee. Mogelijk een verwijzing naar het feit dat de christendemocraten zich in februari vorig jaar wél achter een akkoord over stikstof hebben geschaard.
De minister liet voor de ministerraad nog weten dat er de afgelopen dagen enkele controles zijn gebeurd. Zo zouden de afspraken uit de conceptnota er nog steeds voor zorgen dat de impact van stikstof op natuurgebieden gehalveerd wordt tegen 2030, zegt de dienst milieueffectenrapportage. Daarmee wil Demir aantonen dat de nota waar N-VA en Open VLD zich in kunnen vinden, redelijk is.
BEKIJK - Zuhal Demir (N-VA) verdedigt het plan dat vandaag voorligt. "De afgelopen twintig jaar heeft nooit zo'n volledig dossier op tafel gelegen":
Openingen
Open VLD liet dan weer verstaan dat er alsnog kan gesleuteld worden aan de conceptnota van zondag en zou dus ook een mogelijke "uitweg" uit de impasse op tafel hebben gelegd. "Ik hoop dat er minstens vandaag een aantal openingen worden gemaakt, of dat men een methode vindt om vooruit te raken", zei viceminister-president voor Open VLD Bart Somers voor de ministerraad. "Al ligt daar ook een belangrijke verantwoordelijkheid bij de christendemocraten."
Ik denk niet dat we vandaag al een akkoord zullen hebben
Somers vraagt dat de christendemocraten "tegenvoorstellen" doen die tot zo'n akkoord kunnen leiden, al denkt hij niet dat een oplossing al voor vandaag is. Daarom behoort ook een afkoelingsperiode van enkele dagen voor de liberalen tot de mogelijkheden.
BEKIJK - Bart Somers (Open VLD) zegt voor de ministerraad dat hij niet denkt dat er vandaag een akkoord over stikstof komt:
De CD&V-ministers legden voor de vergadering van de ministerraad geen publieke verklaringen af. Vlaams Parlementslid Robrecht Bothuyne van CD&V is op Twitter wel kritisch voor de bewoordingen van Demir vanmorgen. Hij wijst erop dat partijgenoot Jan Jambon (N-VA) dinsdag benadrukte dat een akkoord pas mogelijk is als er eensgezindheid is bij alle regeringspartijen.