Federale en Brusselse regering verbieden - tijdelijk - TikTok op professionele toestellen van ministers en ambtenaren

Het verbod op federaal niveau werd afgeklopt tijdens een virtuele vergadering van de Nationale Veiligheidsraad. Daar besprak men een advies over TikTok dat werd gevraagd aan Staatsveiligheid en het Centrum voor Cybersecurity België (CCB). “Het verbod geldt voor alle toestellen waarvan de aankoop, het abonnement of het gebruik gedeeltelijk of helemaal wordt betaald door de federale overheid. Het geldt voor zes maanden en wordt vervolgens geëvalueerd”, valt te lezen in het persbericht van het kabinet-De Croo.

“We bevinden ons in een nieuwe geopolitieke context waarin beïnvloeding en bespieding tussen staten zich verplaatsen naar de digitale wereld. We mogen niet naïef zijn: TikTok is een Chinees bedrijf dat vandaag verplicht is om samen te werken met de Chinese inlichtingendiensten. Dat is de realiteit”, aldus De Croo.

De premier en minister voor Ambtenarenzaken Petra De Sutter (Groen) leggen volgende week tijdens de ministerraad een richtlijn op tafel om het verbod door te voeren.

Ook de Brusselse regering kwam vrijdag overeen om het advies van de Nationale Veiligheidsraad te volgen en een dergelijk verbod in te voeren. Ze zal de lokale besturen vragen hetzelfde verbod in te voeren. Het verbod zal na zes maanden worden geëvalueerd. Een en ander wordt nog gepreciseerd in een rondzendbrief, zegt minister-president Rudi Vervoort.

Minister van Lokale Besturen Bernard Clerfayt (DéFI) zal de gemeenten vragen eenzelfde tijdelijk verbod in te voeren. “Alle beleidsniveaus moeten streven naar een maximale beveiliging van hun gevoelige gegevens”, motiveert Clerfayt die oproep.

Kamerlid Michael Freilich (N-VA) reageert teleurgesteld. “Ik vind het heel raar dat de federale regering enkel spreekt over toestellen die betaald zijn door de overheid. Sommige mensen hebben bijvoorbeeld een privételefoon met daarop TikTok, maar ook toegang e-mail of bestanden van het werk. Dit is een onvergeeflijke fout”, laat hij weten aan HLN.

Freilich stelt voor dat politici, ambtenaren, maar ook werknemers van bedrijven in gevoelige sectoren zoals de kerncentrales enkel TikTok mogen gebruiken op een toestel zonder andere apps, dat bovendien geen verbinding mag maken met een wifinetwerk waarop gevoelige gegevens kunnen staan. Hij wil ook een zwarte lijst van hoogrisicoleveranciers zoals het Chinese technologiebedrijf Huawei en Russische antivirusbedrijf Kaspersky.

In de commissie Justitie van de Kamer zette justitieminister Vincent Van Quickenborne (Open Vld) woensdag op vraag van Freilich uiteen wat die diensten vinden van TikTok op telefoons van overheidspersoneel. “Het komt erop neer dat TikTok mogelijk data verzamelt van de gebruikers, dat het niet uitgesloten is dat TikTok het algoritme controleert dat bepaalt welke content gebruikers te zien of niet te zien krijgen en dat wij weten dat de Chinese wet Chinese bedrijven verplicht om medewerking te verlenen aan de Chinese inlichtingendiensten”, zei de minister toen.

Van Quickenborne liet ook weten dat werknemers van Staatsveiligheid geen enkele private app meer mogen installeren op professionele telefoons. “Die interne maatregel wordt nu technisch ingevoerd”, aldus Van Quickenborne.

Maandag zei Waals minister-president Elio Di Rupo (PS) dat zijn regering zou voorstellen om ministers en overheidsdiensten te verbieden om de app te installeren op toestellen die ook professionele apps bevatten. De ministerraad beslist daar volgende over. Dat bevestigt Sylvain Jonckheere, de woordvoerder van Di Rupo, aan onze redactie. Ook de regeringen van de Federatie Wallonië-Brussel en het Brussels Hoofdstedelijk Gewest zijn van plan een verbod uit te vaardigen.

Donderdagmiddag had minister van Binnenlands Bestuur Bart Somers (Open VLD) de lokale besturen opgeroepen om TikTok te verbieden op de werktelefoons van personeelsleden. ‘s Avonds blokkeerde de Vlaamse overheid onmiddellijk de toegang tot TikTok op computers en telefoons van haar personeel.

TikTok is eigendom van het Chinese ByteDance en ligt onder vuur sinds het technologiebedrijf toegaf dat bepaalde werknemers toegang hadden tot de gegevens van Amerikaanse en Europese gebruikers. Steeds meer regeringen en parlementen — waaronder de VS, Canada en Europese instellingen — verbieden TikTok op de werktelefoons en andere zakelijke toestellen van hun personeel uit angst voor datadiefstal en spionage.

In een reactie zegt een woordvoerder van TikTok “teleurgesteld" te zijn. De ban in België zou gebaseerd zijn op “fundamenteel verkeerde informatie”, klinkt het. “TikTok is geen Chinees bedrijf. Ons moederbedrijf is gelegen buiten China en wordt grotendeels beheerd door buitenlandse investeerders.”

Het Chinese moederbedrijf ByteDance heeft haar hoofdkwartier in Peking, maar is gevestigd op de Kaaimaneilanden, een belastingparadijs. TikTok zelf heeft meerdere kantoren, onder andere in Los Angeles, Dublin en

Tiktok zegt ook te werken aan Project Clover, een programma dat de veiligheid van Europese gebruiksgegevens moet garanderen door de toegang van werknemers tot Europese TikTok-gebruikersgegevens en gegevensoverdracht buiten Europa beperken.