Grootste verhuis van gevangenen ooit in ons land: 271 gedetineerden naar nieuwe gevangenis, drie gevangenen positief op drugs

Om alles veilig te laten verlopen, worden celwagens geflankeerd door een helikopter, een waterkanon, een pantservoertuig, een patrouilleboot, een drone, 8 politiepaarden, 8 drugshonden en 4 patrouillehonden. De twee gebouwen liggen in vogelvlucht amper een 3-tal kilometer van elkaar. Maar om het risico op ontsnappingen of bevrijdingspogingen te elimineren, worden 200 gevangenismedewerkers en 232 politiemensen ingezet. “We hebben 7 of 8 verschillende reiswegen voorzien”, zegt korpschef Patrick Feys van Dendermonde. “We gaan vandaag zoveel mogelijk wisselen om alle risico’s en alle routine uit de job te halen.”

De straat van de oude gevangenis is ook hermetisch afgesloten en iedereen die er moet zijn, wordt gecontroleerd. Niets wordt aan het toeval overgelaten vandaag om alle gedetineerden veilig over te brengen. De operatie zou in totaal zeker 16 uur duren. De snelheid van de operatie is intussen opgevoerd van 3 naar 4 ritten per uur.

Korpschef Patrick Feys meldt geen incidenten. Wel hebben 3 van de al 177 overgebrachte gevangenen positief getest op drugs. Dat meldt de lokale politie. Er worden ook bij 49 personen fouilles uitgevoerd en andere controles. In vier bagagestukken zijn sporen van drugs aangetroffen.

Op de grond slapen

De verhuis is nodig om de druk op bestaande Belgische gevangenissen te verlichten. België kent een dagpopulatie van 11.359 gedetineerden voor een capaciteit van amper 9.769. In Vlaanderen telt het gevangeniswezen 245 grondslapers verdeeld over 8 inrichtingen. 20 daarvan slapen tot vandaag op de grond in Dendermonde. Alle gevangenen krijgen vandaag een cel in het nieuwe gebouw, een moderne complex waar 444 mannelijke gedetineerden hun straf uitzitten.

Maar in de gevangenis van Antwerpen slapen momenteel nog steeds 99 gedetineerden op de grond. In Gent gaat het om 75 gevangenen, in Brugge om 19 personen, in Oudenaarde 15 en in Mechelen 11. De gevangenis van Turnhout kan 4 gedetineerden geen bed bieden en in de vrouwenafdeling van Hasselt is er voor 2 gevangenen geen bed.

Nieuwe cel

“We hebben vandaag in de meeste gevangenissen een probleem van overbevolking”, zegt minister van Justitie Vincent Van Quickenborne (Open Vld). “Op volle capaciteit zal de nieuwe gevangenis van Dendermonde het probleem kunnen oplossen. Tegelijkertijd zullen we ook de oude gevangenis van Dendermonde renoveren. Die zal tegen het einde van dit jaar, begin volgend jaar opnieuw opengaan om nog eens 120 gedetineerden op te sluiten.”

Het nieuwe gevangenisgebouw, dat al sinds 2008 wordt aangekondigd, werd na een juridische uitputtingsslag uiteindelijk in 2020 gebouwd en werd eind vorig jaar ingehuldigd. “De meeste gevangenen zullen een eigen cel hebben”, zegt inrichtingshoofd Caroline Criel. “Dat is al een grote verbetering op wat we kennen.”

De 271 gedetineerden krijgen zaterdag in de loop van de dag een cel toegewezen in de nieuwe gevangenis. “Ze hebben de voorbije dagen hun bagage gepakt. Die staat hier al, maar we gaan de mensen zich eerst laten installeren in hun nieuwe leefplek. Vanaf zondag wordt de bagage uitgedeeld.”

Het hypermoderne complex moet in principe de oude gevangenis, die in 1863 werd geopend, vervangen. Dat historisch gebouw is uiterst gedateerd. Op 19 augustus 2006 ontsnapten er 28 gevangenen nadat een gedetineerde erin geslaagd was om het slot van zijn celdeur te forceren. Een handlanger gijzelde enkele cipiers en eiste dat ze de sleutels van de gevangenisdeuren afgaven. Achtentwintig gedetineerden sprongen over de gevangenismuur, waarna sommigen zich eerst op het dak lieten zakken van een telefooncel die vlak naast de muur stond. Het gros van die gedetineerden werd uiteindelijk opnieuw gesnapt en moest hun straf alsnog uitzitten.