Talkshowhost Jimmy Kimmel mocht de show voor de derde keer aan elkaar praten, nadat er enkele jaren geen vaste presentator was. Hij opende de debatten met een montage waarin hij bij ‘Top gun’-ster Tom Cruise in een straaljager vergezelde, en kwam vervolgens aan een parachute het Dolby Theatre in Los Angeles binnengevallen.

Daarna maakte Kimmel de obligate grapjes over de aanwezige sterren. Zo grapt hij over de vele sequels die dezer dagen de zalen halen dat Steven Spielberg (met ‘The Fabelmans’) zelfs een film moest maken over Steven Spielberg. Ook een andere veteraan – en de oudste genomineerde ooit – werd vermeld: componist John Williams is 91 en “scoort” nog altijd, klonk het. Over ‘Avatar: The way of water’ zei Kimmel dat regisseur James Cameron erin doet wat hij het liefste doet: Kate Winslett doen verdrinken, een verwijzing naar ‘Titanic’.

En natuurlijk werd er gegrapt over het traditionele gebrek aan genomineerde vrouwelijke regisseurs: “Waarom is James Cameron niet genomineerd door de Academy? Wat denken ze dat hij is, een vrouw?” Of zoals scenariste Sarah Polley het later op de avond zou zeggen toen ze een Oscar won voor haar script van ‘Women Talking’: “Ik wil de Academy bedanken dat ze niet in een kramp is geschoten toen ze de woorden ‘vrouwen’ en ‘praten’ in één zin hoorde.”

De show – die traditioneel kritiek krijgt wegens ‘te links’ – was verder opvallend apolitiek, op één verwijzing van Kimmel na: die loofde het werk van monteurs, want “zij kunnen de bestorming van het Capitool er doen uitzien als een gezellig uitstapje”, een verwijzing naar de Fox News-presentator Tucker Carlson die onlangs van de Republikeinse voorzitter van het Huis van Afgevaardigden toegang kreeg tot de ruwe beelden van dat incident, en er een weinig betrouwbare versie uit distilleerde.

Waar is Will Smith?

Will Smith was niet uitgenodigd, maar de klap die de Oscarwinnaar vorig jaar live op het podium uitdeelde aan Chris Rock zinderde wel nog na. Want uiteraard werd er over ‘het incident’ gegrapt: over de keuze om de traditionele rode loper in te ruilen voor een champagnekleurige had Kimmel vooraf gezegd dat het toonde “hoe zelfverzekerd we zijn dat er geen bloed zal vloeien”.

Kimmel grapte ook dat “het waarschijnlijk is dat er dit jaar opnieuw geweld uitbreekt, omwille van de vele Ierse genomineerden. Maar we willen dat iedereen veilig is, zeker ik. Dus hebben we een strikt beleid. Als iemand hier geweld pleegt, dan krijg je de Oscar voor beste acteur en mag je een negentien minuten durende speech geven (zoals Smith vorig jaar, red.). We hebben een crisisteam hier, dat hetzelfde kan doen als wat jullie vorig jaar deden: helemaal niets, of misschien de aanvaller een knuffel geven.” Kimmel werd naar eigen zeggen ook “goed beschermd”, waarna hij wees naar verschillende actiefilmsterren in het publiek.

Eerste prijzen

Nadat acht technische prijzen vorig jaar buiten beeld werden verdeeld, werden alle 23 Oscars ditmaal opnieuw ‘live on air’ uitgereikt. De eerste Oscar van de avond ging naar Guillermo del Toro voor de animatiefilm Pinocchio, maar het was Ke Huy Quan die het publiek voor het eerst naar de zakdoekjes deed grijpen. De topfavoriet in de categorie ‘Beste mannelijke bijrol’ begon ooit als kindacteur in ‘Indiana Jones’ en ‘The goonies’, maar verdween daarna tot zijn ergernis volledig uit de spotlights en werd assisent-regisseur en stunt-coördinator.

Maar met zijn vertolking in ‘Everything everywhere all at once’ maakt hij op zijn 51ste een comeback van jewelste. Het leverde een bijzonder emotionele dankspeech op. “Mijn reis begon op een boot”, aldus Ke. “Ik bracht een jaar in een vluchtelingenkamp door. Maar na jaren zonder nieuwe rollen dacht ik dat het afgelopen was. Jarenlang dacht ik dat niets meer te bieden had, dat ik nooit meer zou overtreffen wat ik als kind had gepresteerd. Maar godzijdank dacht er nog iemand aan mij, en kreeg ik de kans op het opnieuw te proberen. En nu sta ik hier. Ze zeggen dat verhalen als deze enkel in de films gebeuren. Dit is de American Dream!” Waarna hij zich tot zijn moeder “thuis voor de televisie” richtte: “Mom, ik heb net een Oscar gewonnen!”

Een klassieker die Jamie Lee Curtis ‘(ook al Everything everywhere all at once’) daarna fijntjes overdeed toen zij de Oscar voor ‘Beste vrouwelijke bijrol’ kreeg. Fijn detail: de moeder in kwestie is niemand minder dan Janet Leigh, de grande dame die onder andere de hoofdrol speelde in filmklassieker ‘Psycho’. Minder fijn detail: de grote favoriete Angela Bassett was duidelijk bijzonder misnoegd dat ze die felbegeerde Oscar niet won, en vergat even dat van genomineerden verwacht wordt dat ze doen alsof ze het niet erg vinden dat ze verliezen...

Geen Oscar voor ‘Close’

De show was dan wel gestart met een paar knallers, maar een show van vijf uur interessant houden, is ook voor de organisatoren van de Oscars elk jaar een flinke opgave. Zeker toen de minder interessante categorieën aan bod kwamen, volgde het traditionele dipje. Gelukkig voor ons Belgen volgde daarna de categorie ‘Beste internationale film’, met de nominatie voor ‘Close’ van Lukas Dhont. Jammer genoeg haalde de favoriet in die categorie – de oorlogsfilm ‘All quiet on the Western front’ – het zoals verwacht.

Vielen verder nog op: de speech van de vrouw van de Russische oppositieleider Aleksej Navalny naar aanleiding van de zege van de documentaire ‘Navalny’, die zorgde voor één van de weinige verwijzingen naar het verder opvallend weinig aanwezige Oekraïne. Waarna Kimmel een ezeltje mee het podium op bracht, een verwijzing naar ‘The banshees of Inisherin’. “Ze is niet alleen een actrice, maar ook een emotioneel steundier. Of dat is toch wat we tegen de luchtvaartmaatschappij hebben gezegd om haar hier te krijgen. Kijk, daar is je vriend Colin Farrell, en Brendon Gleeson, wiens vinger je opat.” Later zou er ook nog een (acteur in het pak van een) beer op het podium verschijnen, een verwijzing naar het – uiteraard niet-genomineerde – ‘Cocaine bear’.

Indrukwekkende muzikale nummers

Lady Gaga maakte ook indruk met haar vertolking van ‘Hold my hand’, het voor ‘Top gun: Maverick’ genomineerde nummer. “We hebben soms allemaal een held nodig, maar je kan je eigen held zijn”, leidde ze haar vertolking in met een persoonlijke ontboezeming. Gaga was op de ceremonie aangekomen in een glamoureuze jurk, maar verscheen op het podium in een eenvoudig zwart T-shirt en gescheurde zwarte jeans, en met minimale make-up op.

Ook emotioneel was het eerbetoon aan Chadwick Boseman, de overleden acteur die gestalte gaf aan het personage Black Panther in de gelijknamige film. De zwangere Rihanna bracht velen in de zaal dan ook tot tranen met haar vertolking van ‘Lift me up’, het genomineerde nummer uit de sequel ‘Black panther: Wakanda forever’. Of zoals collega Danai Gurira het zei: ‘Thank you, king!”

Travolta in tranen

De emoties laaiden ook hoog op bij het in memoriam, niet in het minst bij John Travolta die het traditionele muzikale intermezzo – ditmaal Lenny Kravitz met ‘Calling all angels – huilend inleidde. Olivia Newton-John, een goede vriendin van Travolta en zijn tegenspeelster in de klassieker ‘Grease’, overleed dit jaar.

Andere opvallende namen die ons dit jaar ontvielen: de legendarische gangsters James Caan en Ray Liotta, Kirstie Alley, Robbie Coltrane, Nichelle Nichols (‘Star trek’), Louise Fletcher (de verpleegster uit ‘One flew over the cuckoo’s nest’), de invloedrijke Franse regisseur Jean-Luc Godard, Angela Lansbury, Gina Lollobrigida, Raquel Welch, en de muzikanten Burt Bacharach en Vangelis.

Grote kanonnen

Na vier uur was het tijd voor de grote kanonnen. Brendan Fraser haalde het in de categorie ‘Beste mannelijke hoofdrol’ voor zijn prachtige vertolking ‘The whale’, als de obese kluizenaar Charlie die de banden met zijn tienerdochter probeert aan te halen. Fraser bedankte regisseur Darren Aronofsky “om mij een creatieve levenslijn te gooien”. “Ik begon 30 jaar geleden in deze industrie, en hoewel de dingen niet makkelijk waren, apprecieerde ik dat allemaal niet tot het stopte”, verwees de 54-jarige Fraser – meer dan twintig jaar na ‘George of the jungle’ en ‘The mummy’ – naar de perikelen die van hem tijdlang een outcast in Hollywood maakten.

In de categorie ‘Beste vrouwelijke hoofdrol’ haalde Michelle Yeoh (60) het voor haar vertolking in ‘Everything everywhere all at once’. Ook zij voelde zich naar eigen zeggen – zoals wel meer vrouwen in Hollywood – een tijdlang miskend, maar haalde nu haar gram. “Dit is het bewijs dat dromen uitkomen. Dames, laat niemand jullie vertellen dat jullie over jullie hoogtepunt heen zijn. Geef nooit op”, klonk het.

“Dit is geschiedenis hier”, ging ze verder. Yeoh won namelijk ook als eerste Aziatische vrouw ooit de Oscar voor beste vrouwelijke hoofdrol. “Voor alle jongetjes en meisjes die eruitzien als ik en die vanavond kijken: dit is een baken van hoop en mogelijkheden”, aldus de Maleisisch-Chinese actrice. Yeoh droeg haar winst vervolgens op aan haar moeder en aan alle moeders ter wereld. “Zij zijn de echte superhelden, en zonder hen zou niemand van ons hier vanavond zijn”, zei ze.

De laatste en belangrijkste prijs van de avond (‘Beste film’) ging naar ‘Everything everywhere all at once’. Die film verzilverde 7 van zijn 11 nominaties, en bleek de grote winnaar van de avond. Eerder op de avond had het ook al de prijzen voor beste vrouwelijke hoofdrol, beste regisseur, beste mannelijke bijrol, beste vrouwelijke bijrol, beste origineel script, en beste montage binnengehaald. Dat maakte van die andere grote kanshebbers ‘The Fabelmans’, ‘The Banshees of Inisherin’, Tar’ en ‘Elvis’ – die met lege handen naar huis gingen – de grote verliezers van de avond.