Herlees de liveblog - Lichtere straf gevorderd voor enkele Reuzegommers, medeschacht van Sanda Dia: "Wil gewoon dat dit voorbij is"

De zitting voor vandaag is, sneller dan verwacht, afgelopen. Sven Mary, de advocaat van de familie van Sanda Dia, zegt pas morgenvoormiddag te zullen pleiten. Daarom sluiten we bij dezen deze liveblog af voor vandaag.

Nog een opvallende burgerlijke partij in dit dossier is Gaia. "Wij hebben ons burgerlijke partij gesteld omdat er een voorgeschiedenis was met Gaia en Reuzegom", zegt advocaat Anthony Godfroid. "In 2013 hebben ze op hun eigen Facebook-pagina beelden verspreid van een varken dat zij door de straten van Leuven lieten paraderen en dan uiteindelijk ook met een karabijn hebben afgeschoten. Op basis van de jonge leefijd van de daders toen heeft men een minnelijke schikking voorgesteld. Men is toen zeer mild omgegaan met de daders."

"Als je de beklaagden hier in de gang tegenkomt, zou je zeggen: dat zijn allemaal ideale schoonzonen. Beschaving is een flinterdun laagje vernis, als je ziet hoe men die dieren heeft gebruikt in het mentale onderdeel van de doop: de vernedering tot een maximaal niveau brengen. Maar dieren gebruiken in een enscenering is strafbaar. En ze hebben dieren laten omkomen zonder noodzaak. Dat is in strijd met de dierenwelzijnswet. Die feiten zijn bewezen en worden niet betwist."

Ook Gaia vraagt daarom een morele schadevergoeding van 1 euro.

Ook de Universiteit Antwerpen heeft zich burgerlijke partij gesteld omdat 2 Reuzegommers daar ook student waren. "Zij hebben volgens ons afbreuk gedaan aan een aantal waarden van de Universiteit Antwerpen en dan gaat het vooral over respect voor de medemens", zegt de advocaat van de universiteit Johan Verbist. De universiteit vraagt een symbolische schadevergoeding van 1 euro.

Een van de andere kandidaat-leden van Reuzegom die samen met Sanda Dia de doop moest ondergaan, krijgt van de voorzitter het woord: "Ik ben vooral boos over de onwetendheid: hoe is dit godsnaam kunnen gebeuren?" Toch zegt hij dat hij ook zeker weet dat niemand van de beklaagde Reuzegommers dit gewild heeft. "Sommigen worden in de pers zo afgeschilderd - ook dat racisme bij hen een rol heeft gespeeld - maar dat is niet waar."

Toch kijkt hij naar de doop met "afschuw, verdriet en boosheid". "Ik wil gewoon dat dit voorbij is. Het is anders onmogelijk om dit te verwerken. Een uitspraak zou iedereen deugd doen."

"Het is belangrijk dat er een duidelijk signaal wordt gegeven", vindt advocaat Kris Luyckx. "Wij willen meegaan in de conclusie dat er al heel veel gevolgen zijn voor de beklaagden. Maar wij willen duidelijk maken dat dit echt niet kan. Wij kunnen dit niet blauw-blauw laten." 

"Bovendien is het ook een deel van de opvoeding om te leren om verantwoordelijkheid te nemen voor je daden. En we willen zeker ook duidelijkheid over wie nu die visolie heeft toegediend. Op dat vlak zijn we in het proces in Hasselt wat op onze honger blijven zitten."

Luyckx spreekt over "ernstige inschattingsfouten". "Het werd altijd maar zwaarder en bruter." En hij noemt ook "normvervaging", met name als het gaat over druggebruik tijdens de doop.

De advocaat hoopt dat het arrest nog voor de zomervakantie volgt. "Dat zou voor mijn cliënten deze zaak eindelijk op een bepaalde manier kunnen afsluiten."

En dan volgt een opvallende toevoeging: "Mijn cliënten willen ook nog duidelijk gezegd hebben: de huidskleur van Sanda Dia heeft in dit dossier geen rol gespeeld. Sanda was een van hen, een van hun goede vrienden, ze zagen zijn kleur niet."

Advocaat Kris Luyckx, die pleit voor de 2 schachten die de Reuzegom-doop wel overleefden, zegt dat zijn cliënten er alle belang bij hebben dat er spoedig een beslissing komt in dit dossier. "Wat er in Hasselt is gebeurd (de stelling van de rechter in eerste aanleg dat ze enkel kon oordelen over de laatste dag van de doop, red.) heeft iedereen verbaasd. Naar vorm en inhoud sloeg dat op niks. Wij stellen ons dus op hetzelfde standpunt als het openbaar ministerie dat het beroep ontvankelijk moet worden verklaard."

Hij stelt dat zijn cliënten vooral nieuwsgierig waren naar de doop van Reuzegom. "Hun uiteindelijke bedoeling was om een goede band te smeden, met elkaar, maar ook met Sanda. Want ze waren ook zeer goede vrienden." Wat de feiten betreft, verwijst hij vooral naar het betoog van het openbaar ministerie. 

"Belangrijk is dat zij de erkenning hebben gekregen dat zij ook slachtoffers zijn. Niet om op hetzelfde niveau te komen als wat Sanda Dia heeft meegemaakt. Maar zij hebben nadien ook het verwijt gekregen dat ze veel meer hadden moeten doen. Maar zij zijn wel degenen die hebben aangegeven dat het heel slecht ging met Sanda en zij hebben hem van de put naar het kampvuur gebracht. Ze hebben ook het verwijt gekregen dat ze geen afstand hebben gedaan van de jonge kerels die hier zitten of geen kant hebben gekozen. Maar in dit heel pijnlijke dossier hoort het niet om een kant te kiezen."

"Ze zijn niet alleen een vriend verloren. Ze hebben de pijn gezien en gevoeld van de ouders van Sanda Dia. En ze hebben ook gevoel ten aanzien van de familie: waarom Sanda wel en zij niet? Zij hebben, zo toont het dossier ook aan, tijdens de doop af en toe 'valsgespeeld'. Maar Sanda heeft het hele spel, onbevangen zoals hij was, meegespeeld. En dat is hem fataal geworden. Vandaar dat zij het gevoel hebben dat zij op een bepaalde manier 'ontsnapt' zijn. Zij zijn gecrasht na de dood van Sanda. Ze hebben ook nog altijd psychologische hulp nodig. Op een bepaald moment besef je ook waaraan je ontsnapt bent. Zij hebben veel geluk gehad, zoals het openbaar ministerie ook stelt."

Ze zijn ook boos op de organisatoren van de doop. "Dat is geen wrok of haat. Maar op zo'n doop wordt gespeeld met grenzen en je moet die goed bewaken. Het vertrouwen dat ze aan die mensen hebben gegeven, is geschonden." Toch voelen zij tegelijk ook een soort begrip of medelijden met de beklaagde Reuzegommers, zegt Luyckx. "Want ik denk dat niemand hier gewild heeft wat er uiteindelijk gebeurd is."

"Het bepalen van straf is niet gemakkelijk, want het gaat hier over jonge mensen die functioneren in de maatschappij, maar tegelijk zijn ze wel verantwoordelijk voor de dood van Sanda Dia", redeneert het openbaar ministerie. "Het leed van de nabestaanden moet mee in rekening worden gebracht en je moet een signaal geven dat dergelijke feiten niet kunnen en dat daartegen moet worden opgetreden."

Volgens het openbaar ministerie is een passende straf daarom een gevangenisstraf en een geldboete. Ook moeten de beklaagden tijdelijk worden ontzet uit hun burgerrechten. 

Concreet worden er celstraffen gevorderd van 18, 24 of 30 maanden voor de meeste betrokken Reuzegommers, 40 maanden voor de preses "Zaadje" en 50 maanden voor schachtentemmer "Janker". De strafvorderingen voor die laatsten liggen daarmee iets lager dan vorig jaar, toen respectievelijk 50 en 60 maanden werden gevorderd. Bij alle Reuzegommers wordt ook een geldboete van 500 tot 1.000 euro gevraagd en de ontzetting uit de rechten voor 5 jaar.