HERBELEEF. Uitspraak in Reuzegom-proces over de dood van Sanda Dia volgt op 26 mei
In Antwerpen is het Reuzegom-proces over de dood van de Edegemse student Sanda Dia (20) aan de gang. Na een mislukte poging in april 2022 in de rechtbank van Hasselt verschijnen achttien gewezen Reuzegommers nu voor het hof van beroep. Volg het hier live.
- De Edegemse ingenieursstudent Sanda Dia (20) stierf op 7 december 2018 na een tweedaags doopritueel van studentenclub Reuzegom
- 18 Reuzegommers moeten nu voor het hof van beroep in Antwerpen verschijnen
- Dag 1 van het proces: Twee schachten die doop Sanda Dia wél overleefden, nemen geen afstand van doopmeesters: "We weten dat niemand van hen dit gewild heeft"
- Dag 2 van het proces: Namen en foto’s van Reuzegommers doen de ronde op Tiktok: “De volkswoede heeft het overgenomen
- Dag 3 van het proces: En dan plots de knuffel tussen mama Sanda en preses Zaadje: “Ik voel jullie pijn”
- Dag 4 van het proces: Opvallende spagaat van Reuzegommers op dag vier: schuldig pleiten op menselijk vlak én vrijspraak vragen
- Ingenieursstudent Sanda Dia (20) stierf op 7 december 2018 na een tweedaags doopritueel van studentenclub Reuzegom. Lees hier de reconstructie: “Ze waren echt knock-out van de drank. Ze lagen op de grond en spraken niet meer”
- Beluister hier onze podcast over de zaak: “Vader van Sanda Dia wilde plekken van doop zien zodat hij weet wanneer Reuzegommers liegen”
- Waarom wij de Reuzegommers niet herkenbaar brengen of met naam identificeren
Einde live verslaggeving
Het Antwerpse hof van beroep heeft de zaak over de dood van Sanda Dia maandag in beraad genomen en zal op 26 mei een arrest vellen. Voorlopig wordt deze liveblog dan ook afgesloten. Bedankt om alles hier te volgen.
Uitspraak op 26 mei
Reuzegommers nemen het laatste woord
L.L. (24) "Strontvlieg" neemt het woord en leest voor uit een brief:
Preses J.J. (25) "Zaadje" neemt het woord.
"Zoals L. zei. Het klopt. Jullie woorden waren oprecht en ook grotendeels de waarheid. Maar ik heb het hier daarnet in de gang ook gezegd tegen iemand. Het is een schrale troost. Het praat niets goed. Maar Sanda is er echt bovenop gekomen. Maar dat doet er niet toe. Dat weet ik. Voor het grote verhaal is het belangrijk dat het de waarheid is. Het is echt de waarheid. Wat we daar deden was niet fraai en er is inderdaad normvervaging. Dat was fout en daar zijn we verantwoordelijk voor. We dragen er ook de consequenties van. Het had allemaal niet mogen gebeuren. Dat is onze fout."
S.P (25) "Remork" neemt het woord.
"Het pleidooi van meester Buisseret namens de mama, maar ook de woorden van de familie raken me heel erg. Hoe meer ik er over nadenk, hoe meer ik besef dat ik sindsdien helemaal veranderd ben. De gebeurtenissen hebben me gevormd tot wie ik vandaag ben. Ik zal het altijd blijven meedragen. Ik zal altijd proberen de beste versie van mezelf te zijn. Mijn advocaat heeft voor mij de werkstraf gevraagd. Indien u die toekent, zal ik proberen een steentje bij te dragen aan de maatschappij."
A.G. (24) "Janker" neemt het woord.
Jan De Man: "Alles is gezegd"
"Het is mijn voorrecht namens alle collega's van de verdediging te mogen spreken, met uitzondering van meester Damen. Ik geef u mee dat wij gezamenlijk en nog eenmaal de manier waarop u deze zaak hebt geleid willen beklemtonen."
"Alle advocaten menen, afgezien van alle (juridische) meningsverschillen dat alles gezegd is de afgelopen dagen. Zowel feitelijk en juridisch. Het is nu aan u om rekening te houden met alles wat wij van onze kant hebben kunnen en mogen naar voor brengen. U neemt het leed van de burgerlijke partij mee. U neemt ook de reacties en de toevoegingen mee."
Meester Walter Damen wilde kort benadrukken dat hij een strafklacht ingediend heeft tegen een medium dat de gegevens van zijn cliënt en de andere Reuzegommers verspreid heeft.
Verdediging start met replieken
Verdediging krijgt laatste woord
Korte schorsing
"Oprechte uiting van spijt is niet genoeg: schuldig over de hele lijn"
Meester De Baere wil het ook hebben over het 'afschuiven van de verantwoordelijkheid'. 'Er is iets gebeurd, maar ik was frieten gaan halen.' of 'We volgden alleen het draaiboek', haalt de advocaat aan als voorbeelden. "Hun oprechte uiting van spijt siert hen, maar het is niet genoeg. Wat is er precies gebeurd? Wie heeft er gelogen tegen de professor? Wie? Wie heeft visolie toegediend? Wie heeft stomp geweld toegepast? Wat is er gewist dat we niet mogen weten? We krijgen er geen antwoord op."
Meester Sven De Baere: "Dood was niet gewild, maar het was opzettelijk"
Hij gaat verder door op de getuigenis van psychiater Lieve Dams, die vorige week aan bod kwam, in te gaan. Volgens de advocaat is het niet juist dat de groepsdynamiek iemand in staat stelt om verder te gaan, dan wanneer het een individuele situatie is. "Er zijn veel experimenten over dit soort handelen. Er zijn twee zaken aangetoond. Dat hoe dichter we geconfronteerd worden met het kwaad, hoe meer mensen geneigd zijn om af te zien van het kwaad. De overgrote meerderheid van de mensen gaat niet mee in het kwaad. Daar waar de groepsdynamiek zorgt voor een extreme reactie, zorgt die er ook net voor dat men voorzichtiger wordt omdat er anderen zijn die toekijken. Hier is er sprake geweest van het andere extreme."
"'Wie weet nu dat visolie schadelijk is'. 'Ik heb het meegemaakt en ik ben erdoor gekomen'. "Men plaatst zich omwille van die groepsdynamiek doelbewust met kennis van zaken in een positie waarbij men het niet meer wil zien, of niet meer wil weten. En dat staat gelijk aan kennis."
"Het gaat niet over morele schuld, het gaat over juridische schuld. Het is geen ongeval. Dat is niet het niet willen. Dat is opzettelijk. Sanda is gestorven door opzettelijke handeling. De dood is niet gewild, maar het was opzettelijk. De hele theorie dat men hen moet vrijspreken omdat ze niet wisten dat visolie dodelijk was, houdt juridisch geen steek."
Kris Luyckx: "Hopen dat het arrest duidelijkheid kan brengen"
Hij wil ook een boodschap van de ouders van de twee andere schachten meegeven. "Zij realiseren zich heel goed welk geluk ze hebben gehad. Ze realiseren dat het dubbeltje in hun richting gekeerd is. Dat doet geen afbreuk aan hun diepe medeleven. We hopen dat het arrest voor iedereen duidelijkheid zal brengen. En dat het ook veel rust zal brengen. Ik hoop dat we een eindpunt kunnen zetten in het dossier."
Openbaar Ministerie: "Leven beschermen weegt door in balans"
Cedric*: "Ik hoop dat met dit proces een streep kan worden getrokken"
*Cedric is een schuilnaam
Broer Seydou: "Wanneer Sanda gestorven is, is er ook een deel van mij gestorven"
"Met veel respect vraag ik of jullie kunnen oordelen of iets racistisch is? Hoe kunnen jullie als witte mensen in een geprivilegieerde situatie zeggen of iets racistisch is. Zo maak je mij monddood. Dat is een superieure houding."
"Jullie hebben naast Sanda van me af te nemen, me ook mijn vaderschap ontnomen. Een maand nadat ik mijn broer heb begraven, ben ik voor de eerste keer vader geworden. Ik heb veel gehoord over ouderschap. Hoe mooi een geboorte je verrijkt. Ik heb dat niet gehad. Ik heb de geboorte van mijn kind verdwaasd meegemaakt. Dat gevoel heb ik nog altijd. Ook zij is getekend voor het leven."
"De heksenjacht gericht naar jullie is iets dat ik niet goedkeur, ik wil duidelijk stellen dat ik er niet achter sta. Wanneer Sanda is gestorven is er ook een deel van mij gestorven."
Seydou De Vel, broer van Sanda, neemt het woord: "Onze dromen zijn er niet meer"
"Misschien is het niet te begrijpen voor iemand in jullie positie hoe het is om op te groeien als jongen van kleur. Net dat iets meer te moeten doen om hetzelfde te bereiken. Beginnen met een achterstand. Dat weet ik en dat wist Sanda ook. Sanda en ik waren een team. Samen zouden we laten zien dat wij ergens zouden geraken. We zouden dat ook op een correcte manier doen. Door onszelf te zijn en te blijven. Door hard te werken en te zeggen: zie je wel, dromen kunnen uitkomen. Die dromen zijn er niet meer. Die zijn ons afgenomen."
Marie Vansteenkiste, de partner van Seydou De Vel, neemt het woord: "Alle toekomstperspectief is weg"
Marie Vansteenkiste, de schoonzus van Sanda, legt uit dat ze aan haar dochter heeft moeten uitleggen wat ze deze week moesten doen. "Een groep van achttien mannen heeft haar nonkel Sanda dingen laten eten en drinken waar hij erg ziek van werd. Dat hij erg ziek werd en dat ze hem niet geholpen hebben. Wat doe je als je iets niet goed gedaan hebt? Sorry zeggen, zei ze. Mijn dochter is vier jaar."
"Voor iemand met empathie is het aanhoren van jullie verklaringen moeilijk. Ik leef mee. Ik voel de pijn. Ik voel het verdriet. Dat laat me niet koud en dat zou ik nooit willen. Maar jullie houding nu veegt niet weg wat er gebeurd is. De menselijkheid is zo ver weg geweest en dat heeft diepe wonden gemaakt. Ik heb een schoonvader gezien die met elke vezel in zijn lichaam verdriet uitstraalde, maar die ook probeerde vooruit te geraken, maar telkens verstrengelde in de leegte van Sanda."
"Besef dat alle toekomstperspectief weg is. Alles in ons leven is tot een stop gekomen. Ik hoop met heel mijn hart, dat de dingen die ik hier heb gehoord, oprecht zijn. Ik wens jullie dat echt toe. Ook ik heb moeten ondervinden dat om dat te leren je eerst door een diep en donker dal moet gaan. Ontwijk dat niet. Al geloof ik niet dat ieder van jullie dat dal zal tegenkomen."
"Een letterlijk brandmerk hebben wij nooit gewild. Laat mij het op een menselijke manier zeggen: die mannen horen niet thuis in de gevangenis. Maar een strafblad geeft wel een signaal. 'Ik heb een fout begaan en ik word hiervoor gestraft.' Iedereen verdient een tweede kans. Een strafblad is niet voor eeuwig."
Partner van vader Dia, Makemu Meunier, neemt het woord
"Ook wij hebben berichten op sociale media gekregen. Maar wij geven jullie daar niet de schuld van. Wij moeten ook dankbaar zijn voor de sociale media. We hebben heel veel steun gekregen."
"Jullie zijn heel intimiderend. Zo'n 20 toga's voor ons. Dat is indrukwekkend. We hebben hier gezeten. We staan hier weer en we weten ook dat er achter bepaalde toga's vaders zitten, mensen zitten. Maar sommigen zijn ook enkel toga's. Maar we hebben dat overleefd. Eigenlijk hadden we hier niet mogen zitten, hadden we hier niet mogen staan."
"Ik geloof in de kracht van vergiffenis. Maar voor mij is er meer nodig dan koffie en een knuffel. Als wij met dat verdriet door het leven gaan, dan wil ik dat zij dat ook doen. In mijn verdriet heb ik gezegd dat dat op hun strafblad moet staan. Dat ze dat maar meedragen. Ben ik fout? Nu wil ik Sanda vooral loskoppelen van de zaak Reuzegom. Ik wil over Sanda kunnen spreken zonder over Reuzegom te spreken. Ik wil uit die onleefbare situatie. Ik wil dat het stopt. Ik kan het niet meer trekken. Ik wil ook bouwen. Ons leven is drastisch veranderd. Wij moeten een nieuw leven opbouwen. Daar wil ik energie in steken."
Papa Sanda Dia: "Hij heeft misschien ingestemd met de doop, maar niet met een marteling tot de dood"
"En ik heb alles gehoord hier. Mensen zeggen dat het misschien de fout is van de artsen die Sanda hebben geholpen. Mensen zeggen dat het vrienden waren van Sanda. Ik heb ook gehoord dat het de fout van Sanda was omdat hij instemde. Misschien heeft Sanda ingestemd om deel te nemen aan een doop, maar niet aan een marteling tot de dood. Ik hoor dat ze hetzelfde hebben meegemaakt, maar zij zitten hier. Sanda niet."
"Ik heb afgezien voordat ik hier terechtkwam in België. Ik ben dankbaar. Ik zal de eerste zijn die jullie zal helpen als er iets gebeurt op straat. Ik ben zo opgevoed en ik heb Sanda zo opgevoed. Hij had hulp nodig en niemand heeft die geboden. Ik heb geen haat. Ik wil gewoon justice. Ik wil gerechtigheid. Ik heb vertrouwen in de justitie. Ik heb vertrouwen in het hof. Ik kan niet beslissen wat er met jullie zal gebeuren. Dat zal justitie beslissen. Daar ga ik mee akkoord."
Boven op jouw abonnement op Het Belang van Limburg heb je gratis toegang tot alle plusartikels op de sites en apps van 4 andere nieuwsmerken van Mediahuis.
+PLUS is inbegrepen in alle abonnementsformules, uitgezonderd basic.
Als abonnee lees je ook alle plusartikels. Je moet nog even inloggen. Zo herkennen we je als abonnee.
Blijf op de hoogte van al het nieuws van belang.
Opzeggen wanneer je wilt
Blijf op de hoogte van al het nieuws van belang.
Opzeggen wanneer je wilt
Blijf op de hoogte van al het nieuws van belang.
12 maanden welkomsttarief
Blijf op de hoogte van al het nieuws van belang.
12 maanden welkomsttarief
Nog geen abonnee? Ontdek nu gratis onze plusartikels.
Ben je -26 jaar? Ontdek de jongerenformule van Het Belang van Limburg en lees alle artikels van 5 nieuwsmerken.
Je kan elke maand opzeggen
Ben je -26 jaar? Ontdek de jongerenformule van Het Belang van Limburg en lees alle artikels van 5 nieuwsmerken.
Je kan elke maand opzeggen
Ben je -26 jaar? Ontdek de jongerenformule van Het Belang van Limburg en lees alle artikels van 5 nieuwsmerken.
Je kan elke maand opzeggen
Ben je -26 jaar? Ontdek de jongerenformule van Het Belang van Limburg en lees alle artikels van 5 nieuwsmerken.
Je kan elke maand opzeggen